Van 16 januari 2017 tot 16 februari 2017 organiseerde de federale en gewestelijke administraties die bevoegd zijn voor natuurbescherming een openbare raadpleging over het ontwerp van nationale actieplan ‘Salamanders’ ter bestrijding van de ziektekiem Bsal.

Het betreft een nationaal plan ter bestrijding van een nieuwe ziektekiem van Aziatische oorsprong die salamanders dodelijk treft : Batrachochytrium salamandrivorans (Bsal).

Het heeft tot doel om voor een periode van 5 jaar de volgende maatregelen in te voeren:

  • maatregelen voor passieve en actieve bewaking om de aanwezigheid van de ziektekiem op het Belgische grondgebied te diagnosticeren (in het wild en in gevangenschap levende populatie);
  • maatregelen voor de monitoring van de in het wild levende populaties vuursalamanders en kamsalamanders teneinde een eventuele verdachte achteruitgang die door Bsal veroorzaakt zou kunnen zijn, te kunnen opsporen;
  • maatregelen voor de beheersing van de ziekte wanneer Bsal vastgesteld is;
  • maatregelen inzake het verbod op de invoer van Aziatische salamanders die bekendstaan als de haard van de ziekte.

Resultaten van de openbare raadpleging

Vijf personen hebben deelgenomen (3 burgers, 1 vertegenwoordiger van een beroepsvereniging van dierenartsen en 1 universiteitsonderzoeker).

Alle interventies waren het plan genegen en hadden in het bijzonder betrekking op de volgende punten:

  • Maatregelen nemen ter omkadering van bosbouw- en vrijetijdsactiviteiten in de gebieden die getroffen zijn door Bsal;
  • Het deel betreffende de “commerciële beperkingen” versterken door de bij handelaars en kwekers verhandelde soorten te screenen die mogelijke vectoren zijn van Bsal; 
  • De passieve en actieve bewaking verstandig uitvoeren, d.w.z. ervoor zorgen dat de ziektekiem niet wordt verspreid indien een enkele groep met de volledige monitoring is belast. In dat verband wordt voorgesteld dat –zoveel mogelijk- lokale mensen de monitoring doen met verschillend materiaal.
  • Voorstel om de geïdentificeerde salamander- en watersalamanderpopulatie in een bepaald gebied te testen (Tihange);
  • De informatieverspreiding over de verspreiding van de ziektekiem in het natuurlijk milieu uitbreiden naar de dierenartsen toe (de informatie niet beperken tot de in gevangenschap levende populatie) en voorstel om daartoe de professionele structuren te gebruiken;
  • Gebruik van natriumhypochloriet (bleekwater):
    • Hoewel we de terughoudendheid voor het product begrijpen, moet het niet onmiddellijk geweerd worden. Er moet wel gepreciseerd worden onder welke omstandigheden het geïnactiveerd is teneinde het biotoop niet te verstoren (of de zuiveringsstations te ontregelen);

    • Er moet op worden gewezen dat het niet werkzaam is bij materiaal dat sterk vervuild is door organisch materiaal;

  • Aangezien de campagnes voor de bescherming van amfibieën op de weg binnenkort weer van start gaan (veel dierenartsen zijn hierbij actief betrokken), is het wenselijk om enkele epidemiologische basisbegrippen nog eens in herinnering te brengen van de vrijwilligers die de populaties bij de volgende migraties zullen overzetten (oneigenlijke verplaatsingen naar verre biotopen vermijden; het materiaal en de laarzen na elk gebruik reinigen en desinfecteren; …) ;
  • De Faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit van Luik uitnodigen om partner te zijn van het actieplan.
  • Voorstel voor een doctoraatsproject over het opsporen van Batrachochytrium salamandrivorans/Batrachochytrium dendrobatis via eDNA en bekijken hoe de universiteit zich eventueel bij het actieplan kan aansluiten.

Slechts enkele kleine wijzigingen aan het plan worden aangebracht.

Download het verslag betreffende de wijze waarop de opmerkingen in aanmerking werden genomen.

Goedkeuring van het plan

Het ontwerp van actieplan, zoals het na de publieke raadpleging werd verbeterd, werd ter goedkeuring voorgelegd aan de Interministeriële Conferentie Leefmilieu uitgebreid met Landbouw en goedgekeurd op 21 maart 2017.

Download het nationale actieplan 'Salamanders' ter bestrijding van de ziektekiem Bsal (2017-2022).

Document