De RoHS-richtlijn 2011/65/EU (RoHS: “Restriction of Hazardous Substances” – “beperking van gevaarlijke stoffen”) legt wettelijke limieten op voor bepaalde gevaarlijke stoffen in elektrische en elektronische apparatuur. Door de omzetting van de RoHS-richtlijn en een deel van de WEEE-richtlijn 2012/19/EU (WEEE: “Waste Electrical and Electronic Equipment” – “Afval van Elektrische en Elektronische Apparatuur” of “AEEA”) in het koninklijk besluit van 17 maart 2013 tot beperking van het gebruik van bepaalde gevaarlijke stoffen in elektrische en elektronische apparatuur, vallen deze RoHS-normen onder de federale bevoegdheid.

Deze richtlijn werd in 2011 goedgekeurd door het Europees parlement en de Raad. Daardoor veranderde de oude RoHS-wetgeving (richtlijn 2002/95/EG,) op enkele cruciale punten sinds 2013. Om het verschil tussen de oude RoHS-wetgeving en de nieuwe duidelijk te maken, wordt ook wel eens gesproken van “RoHS 1” en “RoHS 2”.

Wat is de RoHS-richtlijn?
Toepassingsgebied
Wat zijn de grote verschillen tussen RoHS 1 en RoHS 2?
Waar kan ik meer informatie vinden over RoHS 2?


Wat is de RoHS-richtlijn?
De RoHS-wetgeving bepaalt de maximale concentraties voor lood, kwik, cadmium, zeswaardig chroom, polybroombifenylen (PBB's) of polybroomdifenylethers (PBDE's) in de homogene materialen van elektrische en elektronische apparatuur (EEA) die na 1 juli 2006 op de markt werd gebracht. De fabrikant is verplicht zijn product aan te passen ofwel door alternatieven te gebruiken, ofwel door het concept van zijn product te herzien.
Deze gevaarlijke stoffen kunnen voorkomen in allerlei EEA. Door de RoHS-maatregelen bevatten deze minder gevaarlijke stoffen, met als gevolg dat er ook minder problemen zijn bij het beheer op het einde van de levenscyclus en de recyclage van materialen in de EEA veiliger wordt.
De RoHS-maatregelen zijn opgenomen in de ROHS Richtlijn 2011/65/EU van 8 juni 2011 betreffende de beperking van het gebruik van bepaalde gevaarlijke stoffen in elektrische en elektronische apparatuur.
Elk product op de Belgische markt wordt geacht aan de wetgeving te voldoen. Om aan te tonen dat een product voldoet aan de vereisten, moet een CE-markering aangebracht worden. Eventuele andere logo’s of symbolen vormen dus geen bewijs van het naleven van de normen.
In België werd de RoHS-richtlijn omgezet in het koninklijk besluit van 17 maart 2013, beter gekend als het “KB RoHS”.

Toepassingsgebied
Belangrijk voor de producenten is het toepassingsgebied van de RoHS-wetgeving. Die bepalingen zijn terug te vinden in artikels 2 en 4 en Bijlage I van voormeld koninklijk besluit van 17 maart 2013. Producten die binnen de categorieën van Bijlage I vallen, situeren zich binnen het toepassingsgebied.
Een interessant hulpmiddel om te bepalen of een apparaat binnen het toepassingsgebied van de RoHS-Richtlijn kan worden gesitueerd, is het handboek 'Manual of decisions’ (MOD) van het ‘EU RoHS Competent Bodies Network’ (enkel beschikbaar in het Engels).
Zoals de titel aangeeft, werkt dit handboek met 'beslissingsbomen'. Via ja/nee-antwoorden belandt u uiteindelijk op de tak waar uw product thuis hoort. De MOD kan producenten dus helpen om hun producten, precies te situeren binnen het toepassingsgebied van de RoHS- en WEEE-wetgeving. Het handboek is echter geen bindend document. Uiteindelijk kan enkel een Europese rechtbank definitief beslissen of een product al dan niet tot het toepassingsgebied van de ene of de andere richtlijn behoort. Bovendien werd dit handboek ontworpen voor het toepassingsgebied van RoHS 1. U dient dus rekening te houden met de uitbreiding van het toepassingsgebied in RoHS 2.

De “open scope”
Het toepassingsgebied van RoHS wijzigt echter in de komende jaren. Enerzijds worden nieuwe productcategorieën aan het toepassingsgebied van RoHS toegevoegd, zoals beschreven in artikel 4 van het KB. Anderzijds werd in de nieuwe wetgeving, indirect, de definitie van “elektrisch en elektronisch apparaat” (EEA) verruimd. Alle apparaten die ten minste één elektrische functie hebben, hoe klein deze ook is, worden nu beschouwd als EEA. Deze nieuwe definitie is terug te vinden in artikel 3 (1) en (2) van het KB RoHS.
Uiteindelijk zal dit er toe leiden dat in 2019 alle EEA onder de RoHS-regels zullen vallen (de zogenaamde “open scope”). In dat jaar zullen immers alle EEA die niet in de huidige productcategorieën horen, aan het toepassingsgebied worden toegevoegd. Deze bepaling is terug te vinden in artikels 4 en 15 van het KB RoHS.

Wat zijn de grote verschillen tussen RoHS 1 en RoHS 2?
De nieuwe RoHS-richtlijn verschilt op enkele fundamentele punten van RoHS 1. De belangrijkste verschillen zijn:
• de open scope;
• een nieuwe methodologie voor het aanvragen van uitzonderingen en het toevoegen van nieuwe stoffen;
• de coherentie met REACHen het New Legislative Framework (NLF).

Een nieuwe methodologie voor uitzonderingen
Net zoals in RoHS 1, kunnen technologieën een uitzondering krijgen om toch een bepaalde stof te mogen gebruiken. Voor het toekennen van deze uitzonderingen worden nieuwe criteria vermeld in artikel 5 van voormelde richtlijn 2011/65/EU. Deze krijgen ook een geldigheidsduur toegekend van maximaal 5 jaar (7 jaar voor EEA in de categorieën “medische hulpmiddelen” en “meet- en controle-instrumenten”). Uitzonderingen kunnen hernieuwd worden indien vóór het verlopen van de geldigheidsduur geen alternatief gevonden werd.

Het toevoegen van nieuwe stoffen
Hoewel de beperkte stoffen onder RoHS 2 identiek zijn aan die van RoHS 1, mogen lidstaten voorstellen om nieuwe stoffen toe te voegen aan deze lijst. De Commissie zal in elk geval tegen 2014 de toevoeging van nieuwe stoffen onderzoeken.

REACH
RoHS 2 blijft onafhankelijk van de REACH-regulering (1907/2006). Wel zal, bij het beoordelen van nieuwe stoffen, de informatie uit het REACH-dossier worden gebruikt. Ook voor het toekennen van uitzonderingen wordt rekening gehouden met REACH. Zo wordt de coherentie tussen beide wetgevingen versterkt.

New Legislative Framework (NLF)
RoHS 2 volgt het NLF en vereist dus ook een CE-markering. Producten dienen een Document of Conformity (DoC) te krijgen, waarin verklaard wordt dat het product aan de RoHS-regels voldoet. Meer informatie over het NLF kan u vinden op de website van de Commissie en in de gids van de Commissie, de zogenaamde “Blue Guide”. De specifieke regels voor RoHS 2 komen dan weer aan bod in de RoHS 2 FAQ van de Commissie.

Waar kan ik meer informatie vinden over RoHS 2?
Voor concrete vragen kan u steeds contact opnemen met het Service Center Gezondheid. De Commissie heeft ook een FAQ opgesteld over RoHS 2.