Elk jaar worden duizenden mensen in ons land het slachtoffer van bacteriële, virale of parasitaire voedselinfecties of -vergiftigingen.
De aanwezigheid van microbiologische ziekteverwekkers of toxines in onze voeding kan, min of meer ernstige, ziektes veroorzaken. De meest onschuldige symptomen zijn gelijkaardig aan de symptomen bij “buikgriep” (misselijkheid, braken, diarree, maagkrampen, soms ook hoofdpijn en koorts). Maar er kunnen ernstigere complicaties optreden (septicemie, nierfalen, zenuwstoornissen, miskraam), sommige zelfs met de dood tot gevolg.
Het risico op ziekte hangt af van factoren verbonden met de drie componenten van de epidemiologische driehoek en hun onderlinge samenhang. De componenten zijn:
- De gastheer (bijvoorbeeld de algemene gezondheidstoestand, zwangerschap, verminderde immuniteit door ziektes als kanker, aids of diabetes),
- Het micro-organisme (bijvoorbeeld de kwaadaardigheid of virulentie, de aanwezige hoeveelheid in het voedingsmiddel),
- Het voedingsmiddel (bijvoorbeeld de samenstelling).
Simpelweg voorgesteld zijn de ideale ingrediënten voor een infectie of vergiftiging die kunnen leiden tot ziekte: het juiste micro-organisme, in voldoende hoeveelheid, in het juiste voedingsmiddel opgenomen door de juiste persoon. Daardoor is het risico laag.
Voedselvergiftigingen, -infecties en -uitbraken bewaken en beheren is niet eenvoudig. Er zijn verschillende actoren en overheden bij betrokken en dat vereist een goede coördinatie en een goed beheer van de informatie. Er werd hiervoor een Platform Voedsel Toxi-Infecties (platform VTI) opgericht, onder coördinatie van het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid (WIV), om alle actoren van het Belgische systeem bijeen te brengen, informatie uit te wisselen en om te werken aan mogelijke verbeteringen en een betere samenwerking. Een werkgroep van het platform heeft de opdracht gekregen een Nationaal plan voedselvergiftigingen uit te werken.
Nuttige informatie
Wie te contacteren bij een voedselvergiftiging ?
Goede praktijken en gewoontes
- 5 sleutels veilig voedsel (.PDF)
- Onderzoek bevestigt: vlees voldoende bakken doodt ziekmakende bacteriën
- Bescherm u tegen darminfecties door Campylobacter: bak uw gevogeltevlees tot in de kern
- Geef virussen in voeding geen kans: richtlijnen voor professionelen en consumenten
- Top 10 van fouten (.PDF) die voornamelijk aan de basis liggen van een voedselintoxicatie
Micro-organismen
- Kort overzicht van de voornaamste micro-organismen, overdraagbaar door voedingsmiddelen en mogelijks pathogeen voor de mens
- EFSA, Biological hazards topics (EFSA, in het Engels)
- Bad Bug Book USA (FDA, in het Engels)
- Onderzoek naar Bacillus cereus, een minder bekende ziekteverwekkende bacterie in voedsel
Data voedseluitbraken
- Rapporten over voedseluitbraken in België met informatie over micro-organismen, “Reports on zoonotic agents in Belgium” (FAVV, grotendeels in het Engels)
- Rapporten over voedseluitbraken in de EU (EFSA, in het Engels)
- Website van de Afdeling Epidemiologie van Sciensano
Andere
- Hoge Gezondheidsraad: met o.a. de brochure “Preventie van de contaminatie van levensmiddelen door zieke werknemers of werknemers die drager zijn van microbiële en parasitaire agentia” met een lijst van belangrijke ziekteverwekkers (HGR, .PDF)
- Wetenschappelijk onderzoek
- Publicaties Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV)