Jaarlijks publiceert Medex, dat belast is met de controle op het ziekteverzuim bij federale ambtenaren, een studie over het federale ziekteverzuim.

Stijging ziekteverzuim in 2018 
Zowel in de privésector als in de publieke sector, kent het ziekteverzuim een stijgende lijn de laatste jaren. Enkel het ziekteverzuim bij de federale ambtenaren was in 2017 gedaald. Helaas heeft deze daling zich niet verdergezet in 2018. Het verzuimpercentage van 2018 bedraagt 6,58 %, ofwel een stijging van 0,43 %.

Eén derde federale ambtenaren geen enkele keer ziek in 2018 
Het percentage federale ambtenaren die zich in 2018 geen enkele keer afwezig heeft gemeld, is gestegen van 32,8 % in 2017 naar 33,1 % in 2018. Eén ambtenaar op vijf (20,6 %) is in 2018 één keer afwezig wegens ziekte of privéongeval. Twee derden van de mandaathouders en iets minder dan de helft (44,6 %) van de ambtenaren van niveau A (diploma universitair of gelijkwaardig) zijn in 2018 niet afwezig geweest wegens ziekte.

Ambtenaren zijn gemiddeld vaker, maar minder lang afwezig dan werknemers in de privésector 
Werknemers in de privésector zijn gemiddeld minder vaak afwezig (1,1 keer per jaar volgens Securex[1], 1,2 keer volgens SDWorx[2]) dan ambtenaren (2,1 keer per jaar). Ze zijn daarentegen wel langer afwezig: de gemiddelde afwezigheidsduur bij werknemers is naargelang de bron 12,6 dagen (SDWorx) of 17,6 dagen (Securex), terwijl die bij de ambtenaren 15,2 dagen bedraagt. Volgens Securex bedraagt de gemiddelde duur van een afwezigheid 16 werkdagen terwijl een afwezigheid van een federaal ambtenaar gemiddeld maar 7,6 dagen duurt.

Psychische aandoeningen belangrijkste medische oorzaak voor verzuim 
In 2018 winnen de  psychische aandoeningen aan belang als voornaamste medische oorzaak van het ziekteverzuim in de publieke federale sector. Vanaf de leeftijd van 30 jaar meldt minstens 1 ambtenaar op 10 zich afwezig wegens een psychische aandoening. Depressie en burn-out zorgen voor de meeste ziektedagen (34,4 %).

Maggie De Block, minister van volksgezondheid: “Om deze reden wil ik burn-out aanpakken als een werkgerelateerde ziekte. Er zijn veel acties ondernomen voor zowel werknemers, ambtenaren als zelfstandigen. Fedris, het federale agentschap voor beroepsrisico's, is daarom een project gestart om een begeleidingstraject op maat te bieden aan werknemers met burn-out of een risico op burn-out. We verwachten eind 2021 de resultaten. We hebben ook een campagne gelanceerd om burn-out te voorkomen, op te sporen en te genezen bij het grote publiek en binnen de gezondheidszorgberoepen. Meer info op stressburnout.belgie.be

Negen van de tien gecontroleerde afwezigheden is medisch gerechtvaardigd 
De controleartsen hebben in 2018 in 40.226 gevallen kunnen evalueren of een afwezigheid medisch al dan niet gerechtvaardigd was. 90,2 % is medisch gerechtvaardigd, 8,3 % kon niet gecontroleerd worden omdat de patiënt zich niet heeft aangeboden voor de controle, bij 1,3 % werd de afwezigheid ingekort en slechts bij 0,2 % werd het medisch ongerechtvaardigd beoordeeld.  
Er zijn 3 types controles: aangevraagd door de werkgever (10 %), gebaseerd op de afwezigheidshistoriek van de ambtenaar (47 %) en willekeurig aangemaakt door de applicatie (43 %).

Meer werkhervatting met verminderde prestaties  
Steeds meer statutaire ambtenaren die langdurig afwezig zijn, vragen aan Medex de toelating om het werk met verminderde prestaties te hervatten. Van de ambtenaren die minstens dertig dagen afwezig zijn wegens ziekte, willen in 2018 meer dan een derde (34,6 %) het werk hervatten met verminderde prestaties. Meer dan 9 op 10 aanvragen voor werkhervatting met verminderde prestaties worden goedgekeurd. 
Ook de Pensioencommissie beveelt procentueel meer werkhervattingen met aangepast werk aan.

"Steeds meer mensen maken van de mogelijkheid gebruik om deeltijds weer aan het werk te gaan na een lange afwezigheid. Dit is geweldig nieuws! Een geleidelijke werkhervatting versnelt het genezingsproces. Om re-integratie aan te moedigen, voerden we een sensibiliseringsbeleid om de visie te veranderen. Maak een beoordeling op basis van wat de werknemer wel kan doen om hem in staat te stellen stap voor stap aan het werk te gaan. Door de periode van lopende zaken konden we hiermee niet verder gaan. Ik moedig daarom de volgende minister aan om door te gaan met deze belangrijke hervorming die we gestart hebben", besluit minister Maggie De Block.

David Clarinval, vice-eersteminister en minister van Ambtenarenzaken: “Dit alles is voor mij een bevestiging dat de volgende regering moet blijven werken aan het welzijn van ambtenaren op het werk. De vorige regering introduceerde reeds meer flexibiliteit binnen de federale overheid. Het thuiswerkbeleid is uitgebreid, of het nu gaat om de mogelijkheid om op een satellietkantoor te werken of de mogelijkheid om voor een langere periode te kunnen thuiswerken. De cijfers bevestigen dat we deze richting moeten blijven uitgaan. Een recente studie toonde aan dat het gemiddelde aantal ziekteaangiften lager lag bij werknemers die thuiswerken dan bij degenen die dat niet deden. De vorige regering wilde ook de terugkeer van een ziek personeelslid vergemakkelijken. Helaas kon dit project niet worden voltooid omwille van de regering in lopende zaken.”

Meer info:

 

 

 

[1] Absenteïsme in 2018, Securex, white paper mei 2019.

[2] Belgisch ziekteverzuim blijft stijgen, SDWorx, 15 februari 2019.