- PlanKad, gezondheidszorgbeoefenaars op de Belgische arbeidsmarkt
- Voorspelling van de arbeidskracht
- Planningsmodel
- Scenario's inzake de evolutie van de arbeidskracht
- Contingentering
PlanKad, gezondheidszorgbeoefenaars op de Belgische arbeidsmarkt
De federale databank van de gezondheidszorgbeoefenaars is een belangrijke gegevensbron. Ze geeft een overzicht van alle personen die het recht hebben om een erkende beroepsactiviteit als beroepsbeoefenaar in de gezondheidszorg uit te oefenen.
In het kadaster zijn alleen personen opgenomen die het recht hebben om een gezondheidsberoep te mogen uitoefenen (= licensed to practice), maar niet de personen die dit werkelijk doen (= professionnally active & practising).
Om een overzicht te krijgen op de arbeidsmarktpositie van de erkende beoefenaars van een gezondheidszorgberoep, zijn de PlanKad-projecten ontwikkeld. Ze vullen de gegevens in het kadaster aan met externe gegevens.
PlanKad maakt deel uit van de taken van de Planningscommissie - Medisch aanbod.
De databank Datawarehouse Arbeidsmarkt & Sociale Bescherming (DWH MT & PS) is een belangrijk project, dat is toevertrouwd aan de Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid. Het koppelt de sociaal-economische gegevens van onder meer deze instellingen aan elkaar:
- Rijksdienst voor Sociale Zekerheid (RSZ) en Dienst voor de Bijzondere Socialezekerheidsstelsels (DIBISS) voor informatie over het statuut als loontrekkende, gepresteerd voltijds equivalent, enz.
- Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen (RSVZ) voor gegevens over het statuut van zelfstandigen, de beroepsgroep, enz.
- Rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekering (RIZIV) voor kennis over de nomenclatuur van de geneeskundige verstrekkingen en de RIZIV-prestaties.
Dankzij deze koppeling van deze gegevens kunnen we een antwoord op deze vragen geven:
- Hoeveel personen zijn er actief in de gezondheidszorgsector in België?
- Hoe ziet de leeftijdspiramide van deze beroepsgroep eruit?
- Wat is de verdeling van woon- en werkplaats?
- Hoeveel voltijdse equivalenten (= relatieve maatstaf voor prestaties) presteren deze personen?
- Hoe is de beroepsgroep verdeeld over de verschillende sectoren van de gezondheidssector?
- Hoe evolueerde de beroepsgroep in de tijd?
Raadpleeg de recente versies van de PlanKad-verslagen. De cijfergegevens van artsen, tandartsen, verpleegkundigen, kinesitherapeuten, vroedvrouwen, zorgkundigen en logopedisten worden regelmatig bijgewerkt. Andere gezondheidszorgberoepen worden ook becijferd, maar dit gebeurt minder frequent.
Voorspelling van de arbeidskracht
Dankzij de beschikbare gegevens over het aantal erkende en actieve gezondheidszorgbeoefenaars kunnen we ons een idee van de huidige situatie vormen.
De gegevens zeggen ons niets over de toekomstige behoeften in de gezondheidszorg en de nodige acties die we moeten ondernemen. Om het aanbod van gezondheidszorgbeoefenaars te kunnen evalueren, zijn de resultaten van deze gegevenskoppeling onontbeerlijk. Enkel vanuit een correct beeld over de huidige voorraad aan gezondheidsverleners in een bepaald beroep en inzicht in de jaarlijkse in- en uitstroom, kan de Planningscommissie betekenisvolle uitspraken over toekomstige evoluties doen.
De Planningscommissie houdt zich bezig met de volgende aspecten:
- Wat is de evolutie van het aantal actieve personen voor een bepaald gezondheidszorgberoep in België?
- Hoe zal de leeftijdspiramide van deze beroepsgroep in de toekomst evolueren?
- Is het aantal voltijdsequivalenten (= relatief criterium voor de prestaties) constant of zal zich een andere tendens ontwikkelen?
- Zal het aanbod van gezondheidszorgbeoefenaars in de toekomst kunnen voldoen aan de zorgvraag van de bevolking?
De gekoppelde gegevens worden gebruikt in een planningsmodel. Het dient als tool om toekomstperspectieven te ontwikkelen, zodat de Planningscommissie deze vragen kan beantwoorden.
Planningsmodel
Om de behoeften op het gebied van het medisch aanbod te bepalen, werkt de Planningscommissie voor de verschillende gezondheidszorgberoepen toekomstscenario’s uit. Ze gebruikt hiervoor een planningsmodel.
Het planningsmodel is een stock-en-flow-model. Het gaat ervan uit dat er voor elk gezondheidszorgberoep een vraag- en een aanbodszijde bestaat. De vraag wordt ingevuld door de populatie (de Belgische bevolking) die nood heeft aan gezondheidszorg. Het aanbod wordt bepaald door het aantal personen dat in de gezondheidszorg het beroep in kwestie uitoefent.
Verder staat stock voor het beschikbare aanbod aan gezondheidsverleners en flow voor de stroom van nieuwe gezondheidsverleners en individuen die een bepaald gezondheidszorgberoep verlaten door bijvoorbeeld sterfte.
Scenario's inzake de evolutie van de arbeidskracht
De toekomstscenario’s onderzoeken de balans tussen het aantal zorgverleners en de zorgnoden van de bevolking en meten de resultaten van geplande beleidsmaatregelen.
De scenario’s komen tot stand met inbreng van vertegenwoordigers van universiteiten, de ziekenfondsen, de gemeenschappen, het RIZIV en de verschillende gezondheidszorgberoepen. De experts van de Planningscommissie schatten de evolutie van het medisch aanbod en de toekomstige zorgbehoeften in en berekenen het aantal beoefenaars van de gezondheidszorg dat we in de toekomst nodig zullen hebben. Deze operatie toont het aantal te verwachten gezondheidszorgverstekkers over een periode van 25 jaar per vijfjaarlijkse intervallen.
Voor artsen, tandartsen, kinesitherapeuten, verpleegkundigen, vroedvrouwen en logopedisten zijn er reeds toekomstscenario’s ontwikkeld. Voor meer details raadpleeg deze pagina.
Contingentering
Via de voorgaande werkzaamheden (stand van zaken van de beroepsbeoefenaars op de arbeidsmarkt, alternatieve en basisscenario's inzake de evolutie van de arbeidskracht) beschikt de Planningscommissie - Medisch aanbod over de gegevens die ze nodig heeft om de quota voor de artsen en de tandartsen vast te stellen.