Op 19 december 2022 bereikte de internationale gemeenschap op de COP Biodiversiteit in Montreal een akkoord over een mondiaal kader voor de bescherming van de biodiversiteit. De impact hiervan is vergelijkbaar met dat van het klimaatakkoord van Parijs. Het strijdpunt van België om tot een duurzaam beheer te komen van alle ecosystemen, niet alleen van 30% beschermde gebieden maar ook van de overige 70%, is verankerd in dit kader. Nu komt het erop aan om de afspraken om te zetten in concrete maatregelen.  

Een nieuw biodiversiteitskader 

Het akkoord is het begin van een ambitieuze en gecoördineerde samenwerking voor de bescherming en het herstel van de biodiversiteit. De 196 landen engageren zich onder meer om tegen 2030 samen 30% van het land en 30% van de oceaan te beschermen. Het kader voorziet bovendien duurzaam beheer van alle ecosystemen, niet enkel van deze beschermde gebieden. Het legt de basis voor een betere integratie van biodiversiteit in alle menselijke activiteiten op land en zee: landen moeten biodiversiteit integreren in alle sectoren en beleidsdomeinen. Ook moeten ze de vervuiling aanpakken, waaronder het verminderen van het gebruik van pesticiden met 50%. Daarnaast moeten ze financiële stromen in lijn brengen met het nieuwe biodiversiteitskader en moeten de nodige middelen worden gemobiliseerd  naar de ontwikkelingslanden. Het akkoord erkent ook de link tussen de klimaat- en de biodiversiteitscrisis, en de noodzaak om deze gelijktijdig aan te pakken. 

Belang van integratie van biodiversiteit in de samenleving 

Ines Verleye van het DG Leefmilieu van de FOD Volksgezondheid was technisch delegatieleider voor België in Montreal. “Voor België was het minstens zo belangrijk om een goed resultaat te halen voor de 70% van de planeet naast de 30% beschermde gebieden. We moeten vermijden dat het succes van de 30x30-doelstelling leidt tot een soort van groen licht om in de resterende gebieden alles te vernietigen of geen rekening te houden met biodiversiteit in de economische activiteiten”, benadrukt ze. “Het akkoord moet het mogelijk maken om biodiversiteit duurzaam in de samenleving te integreren. En dat is nodig, want biodiversiteit vormt de basis van alle voedselproductie, drinkbaar water, zuivere lucht, mentale gezondheid maar ook fysieke gezondheid. Het gaat dus over alles wat we als mens nodig hebben om te kunnen overleven op deze aarde.” 

De Belgische delegatie in Montreal, onder leiding van Zakia Khattabi, federaal minister van Leefmilieu, met o.a. verschillende experten van het DG Leefmilieu van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu - © IISD/ENB | Mike Muzurakis 

De oceaan beschermen

België ijvert al sinds 2019 voor een kwalitatieve bescherming van de oceaan, als voortrekker van de Blue Leaders-alliantie. De aanname van de 30x30-doelstelling is een eerste belangrijke stap. De tweede stap is het afsluiten van een zo ambitieus mogelijk nieuw Verdrag voor de Bescherming van Biodiversiteit op Volle Zee (BBNJ), normaal gezien tegen maart 2023. Dat moet het mogelijk maken om mariene beschermde gebieden (nationale parken op zee) op volle zee te creëren. 

Volgende stappen

Het is nu aan de landen om de gemaakte afspraken om te zetten in hun nationale biodiversiteitsplannen. Tijdens COP16 in 2024 zal de internationale gemeenschap terug samenkomen om een stand van zaken op te maken en waar nodig bijkomende acties te ondernemen. 

Zakia Khattabi, federaal minister van Leefmilieu: “Het akkoord is een game-changer. Naast ambitie omvat het ook de noodzakelijke elementen over financiering, monitoring en ondersteuning om de gemaakte afspraken op te volgen en uit te voeren. Iedereen op de COP besefte dat we niet de tak kunnen afzagen waarop we zitten. Dit akkoord gaat immers over het voortbestaan van de mensheid. Er is een noodzakelijk evenwicht bereikt en hierop moeten we voortaan verder bouwen.” 

Vincent Van Quickenborne, minister van Noordzee: “Dit akkoord voor de kwalitatieve bescherming van 30% van de oceaan tegen 2030 is een belangrijke stap om effectief impact te hebben. De oceaan beslaat het grootste deel van onze planeet en is een krachtige buffer in de strijd tegen de klimaatopwarming. Alleen een gezonde oceaan, waar biodiversiteit opnieuw kan toenemen, zal in staat zijn om haar vitale rol te blijven vervullen.” 

Meer info: