Novel food

De term “Novel Food” verwijst naar nieuwe voedingsmiddelen en nieuwe voedselingrediënten die vóór mei 1997 niet in significante mate werden gebruikt voor menselijke voeding in de Europese Unie en die vallen onder een van de volgende categorieën:

  • Voedingsmiddelen of voedingsingrediënten met een nieuwe of doelbewust gemodificeerde molecuulstructuur, wanneer die structuur voor 15 mei  1997 binnen de Unie niet als een voedingsmiddel of voedingsingrediënt werd gebruikt;

vb.: D-Tagatose. 

  • Voedingsmiddelen of voedingsingrediënten bestaand uit,  geïsoleerd uit of geproduceerd uit micro-organismen, schimmels of algen;

vb.: DHA- en EPA-rijke olie van de microalg Schizochytrium sp.; Bèta-glucanen extract uit gist. 

  • Voedingsmiddelen of voedingsingrediënten bestaand uit, geïsoleerd uit of geproduceerd uit materiaal van minerale oorsprong;

vb.: shilajit, vulkaangesteente, bepaalde “minerale zouten”… 

  • Voedingsmiddelen of voedingsingrediënten bestaand uit, geïsoleerd uit of geproduceerd uit planten of delen van planten, behalve wanneer het levensmiddel binnen de Unie een geschiedenis van veilig gebruik als levensmiddel heeft verkregen door middel van traditionele vermeerderingsmethoden ofwel door niet-traditionele vermeerderingsmethoden indien deze methoden geen significante veranderingen in de samenstelling of de structuur van de levensmiddelen veroorzaken die hun voedingswaarde, de wijze waarop zij worden gemetaboliseerd of hun gehalte aan ongewenste stoffen beïnvloeden;

vb.: nieuwe, nog niet gebruikte plantendelen voor het gebruik in voedingsmiddelen; nieuwe extracten die leiden tot de verhoging van het gehalte van bepaalde componenten ; planten die buiten de EU geconsumeerd worden (nonivruchten, chia zaad, …) …

  • Voedingsmiddelen of voedingsingrediënten bestaand uit, geïsoleerd uit of geproduceerd uit dieren of delen daarvan, met uitzondering van dieren die zijn verkregen volgens traditionele teeltmethoden die reeds vóór 15 mei 1997 in de Unie voor de productie van levensmiddelen werden gebruikt voor zover de levensmiddelen van deze dieren een geschiedenis van veilig gebruik in de Unie als levensmiddel hebben;

vb.: Insecten, zoals de meelworm of krekel.

  • Voedingsmiddelen of voedingsingrediënten bestaand uit, geïsoleerd uit of geproduceerd uit celcultuur of weefselkweek afgeleid van dieren, planten, micro-organismen, schimmels of algen;
  • Levensmiddelen die voortkomen uit een productieprocedé dat vóór 15 mei 1997 in de Unie nog niet in het kader van levensmiddelenproductie werd gebruikt en voor zover dat dit proces significante veranderingen in de samenstelling of de structuur van een levensmiddel veroorzaakt die hun voedingswaarde, de wijze waarop zij worden gemetaboliseerd of hun gehalte aan ongewenste stoffen beïnvloeden; 

vb.: voedingsmiddelen aangerijkt met bepaalde bestanddelen door de behandeling met ultravioletstralen (melk, paddenstoelen, brood,...).

  • Voedingsmiddelen of voedingsingrediënten die bestaan uit technisch vervaardigd nanomateriaal;
  • Vitaminen, mineralen en andere stoffen die gebruikt worden overeenkomstig Richtlijn 2002/46/EG, Verordening (EG) nr. 1925/2006 of Verordening (EU) nr. 609/2013, wanneer:
    • een productieprocedé dat vóór 15 mei 1997 in de Unie nog niet in het kader van levensmiddelenproductie werd gebruikt en voor zover dat dit proces significante veranderingen in de samenstelling of de structuur van een levensmiddel veroorzaakt die hun voedingswaarde, de wijze waarop zij worden gemetaboliseerd of hun gehalte aan ongewenste stoffen beïnvloeden;
    • zij technisch vervaardigd nanomateriaal bevatten of daaruit bestaan;
  • Voedingsmiddelen of voedingsingrediënten die vóór 15 mei 1997 in de Unie uitsluitend gebruikt zijn in voedingssupplementen, wanneer zij bedoeld zijn voor gebruik in andere levensmiddelen dan voedingssupplementen.

vb.: Het het waterig extract van de schors van de zilverspar (Abies alba) werd voor 1997 alleen gebruikt in voedingssupplementen en is dus novel in “gewone” voedingsmiddelen.

 

Reglementering

De regels inzake het in de handel brengen van Novel Foods zijn geharmoniseerd op Europees niveau via de Verordening (EU) 2015/2283 van het Europees Parlement en de Raad van 25 november 2015 betreffende nieuwe voedingsmiddelen.

Nieuwe voedingsmiddelen mogen pas in de handel gebracht worden als ze voorafgaandelijk toegelaten worden.  Zonder deze goedkeuring is het gebruik van het nieuwe voedingsmiddel voor menselijke voeding verboden. 

Novel Foods mogen geen gevaar opleveren voor de consument, mogen de consument niet misleiden en mogen geen nadelige effecten hebben.

Additieven, aroma’s, enzymen en extractiemiddelen, genetisch gemodificeerde organismen (GGO’s) voor gebruik als voedingsmiddel of dierenvoeder vallen buiten het toepassingsgebied van bovenvermelde Verordening omdat ze onder specifieke reglementering vallen. Er dient ook rekening gehouden te worden met het feit dat het ingrediënt, in functie van de voorstelling en/of werking, onder het toepassingsgebied van de reglementering van biociden, medisch hulpmiddel of medicament kan vallen.

 

Informatiebrochure over Novel Foods

De Dienst Voedingsmiddelen, Dierenvoeders en andere Consumptieproducten heeft een informatiebrochure over “nieuwe voedingsmiddelen” ontwikkeld. Deze brochure is bestemd voor operatoren en dient als hulpmiddel om de wetgeving beter te begrijpen en te respecteren die van toepassing is.

De brochure geeft meer details over welke elementen kunnen bepalen of een voedingsmiddel of voedingsingrediënt nieuw is, alsook welke bewijzen gelden om aan te tonen dat een voedingsmiddel of ingrediënt niet beschouwd wordt als Novel food. De brochure geeft verder ook een overzicht van de algemene aanvraagprocedure voor het bekomen van een toelating voor het op de markt brengen van een nieuw voedingsmiddel en de specifieke procedure voor traditionele producten afkomstig van derde landen.

 

Aanvraag Novel food status

Artikel 4 van de Novel Food Verordening (EG) 2015/2283 vereist dat de operator zelf nakijkt of het voedingsmiddel (of de voedingsingrediënten), dat hij op de markt zal brengen al dan niet beschouwd dient te worden als Novel Food.

Indien de operator na alle beschikbare informatie te bekijken nog steeds onzeker is of het voedingsmiddel (of een ingrediënt ervan) al dan niet novel is, dan kan hij de bevoegde overheid van de lidstaat contacteren waar hij het product voor het eerst op de mart zal brengen (de zogenaamde “ontvangende lidstaat”). Het lijst van contactpersonen van alle Lidstaten is beschikbaar op de website van de Europese Commissie.

Uitvoeringsverordening (EG) Nr 2018/456 legt alle benodigde informatievereisten vast die opgenomen moeten worden in de consultatieaanvraag, alsook bepalingen rond confidentialiteit van de aanvraag en de procedurestappen die de operator moet volgen voor het consultatieproces.

Eenmaal de lidstaat een conclusie heeft over de novel food status van het voedingsmiddel/ingrediënt, zal de Europese Commissie deze informatie publiceren op haar website. De novel food status is geldig in gans de Europese Unie.

Formulier raadplegingsverzoek: 

  • Engels (bij voorkeur te gebruiken om de behandeling op Europees niveau te vergemakkelijken)  
  • Nederlands

 

Melding van ongewenste bijwerkingen (Nutrivigilantie)

Operatoren zijn verplicht om ongewenste bijwerkingen in verband met de consumptie van toegelaten nieuwe voedingsmiddelen te melden via een onlineformulier. Gezondheidswerkers en burgers  kunnen deze op vrijwillige basis melden. 

 

Nuttige links en documenten

Informatienota's:

De online catalogus van de Europese Commissie geeft een lijst van planten/plantendelen, producten van dierlijke oorsprong en substanties weer met hun novel food-status. Dit is een niet-exhaustieve lijst en dient als oriëntatie of het product al dan niet een toelating nodig heeft onder de novel food-verordening.

Vragen ? novelfood@health.fgov.be

 

Onze andere pagina's.