3-monochloorpropaandiol (3-MCPD) en vetzuuresters van 3-MCPD (3-MCPDE)

3-monochloorpropaandiol (3-MCPD) en vetzuuresters van 3-MCPD(3-MCPDE), zijn contaminanten die ontstaan tijdens bepaalde vormen van voedselverwerkingen die we terugvinden in bepaalde verwerkte voedingsmiddelen en geraffineerde plantaardige oliën.
 
In 2018 heeft de EFSA de risico's beoordeeld voor de gezondheid van de mens in verband met de aanwezigheid van 3-MCPD en MCPDE in levensmiddelen. In dierstudies werden effecten op de nieren en de mannelijke vruchtbaarheid waargenomen. De EFSA heeft voor de contaminantengroep een toelaatbare dagelijkse inname (TDI) vastgesteld van 2 µg/kg lichaamsgewicht per dag, uitgedrukt als 3-MCPD. De TDI wordt niet overschreden in de volwassen bevolking, maar er wordt een overschrijding waargenomen bij grote consumenten in jongere leeftijdsgroepen en in het bijzonder bij zuigelingen die alleen zuigelingenvoeding krijgen.
 
De huidige maximumgehalten voor deze contaminanten in levensmiddelen zijn te vinden in Verordening (EU) 2023/915.  Deze verordening stelt in het bijzonder het volgende vast:

  • maximumgehalten voor 3-MCPD in gehydrolyseerd plantaardig eiwit en sojasaus;
  • maximumgehalten  voor de som van 3-MCPD en 3-MCPDE (uitgedrukt als 3-MCPD) in oliën en levensmiddelen voor zuigelingen en peuters.

Maximumgehalten voor 3-MCPD en voor de som van 3-MCPD en de vetzuuresters daarvan zijn ook terug te vinden in de zuiverheidseisen voor bepaalde levensmiddelenadditieven (zie Verordening 231/2012).

Vetzuuresters van glycidyl (GE)

Vetzuuresters van glycidyl (GE's) zijn contaminanten als gevolg van verwerking die voornamelijk gevormd worden tijdens het raffineren van plantaardige oliën. Ze zitten vooral in geraffineerde plantaardige oliën en vetten die gebruikt worden als ingrediënt in allerlei voedingsmiddelen zoals koekjes, margarine en zuigelingenvoeding.
 
In 2016 heeft de EFSA de risco's beoordeeld voor de volksgezondheid in verband met de aanwezigheid van GE's in voedingsmiddelen. GE's worden in het spijsverteringskanaal gehydrolyseerd tot glycidol, een genotoxische en carcinogene stof. Op basis van de beoordeling van de blootstelling heeft de EFSA geconcludeerd dat GE's een potentieel gevaar vormen voor de gezondheid van de jongste leeftijdsgroepen van de bevolking met een gemiddelde blootstelling aan GE's, evenals voor de gezondheid van consumenten van alle leeftijden met een hoge blootstelling aan deze contaminanten.
 
De huidige maximumgehalten voor deze contaminanten in levensmiddelen zijn te vinden in Verordening (EU) 2023/915. De maximumgehalten worden uitgedrukt als glycidol. Maximumgehalten voor GE's zijn ook terug te vinden in de zuiverheidseisen voor bepaalde levensmiddelenadditieven in Verordening 231/2012.