Een eerste Europese lijst van zorgwekkende, invasieve exoten (hierna ‘Europese lijst’ genoemd) treedt vanaf 3 augustus 2016 in werking.

De lijst omvat 37  planten- en diersoorten, waarvan de impact op het leefmilieu door een gecoördineerde aanpak in Europa verminderd kan worden  Ze zal regelmatig worden aangevuld met nieuwe soorten die een bedreiging vormen voor de biodiversiteit in Europa.

Invasieve uitheemse soorten (of invasieve exoten) zijn soorten die door de mens buiten hun natuurlijke verspreidingsgebied geplaatst zijn en die een belangrijke bedreiging vormen voor de biodiversiteit en voor bepaalde ecosysteemdiensten (zoals de plantaardige productie, de waterzuivering of de bestuiving).

Nieuwe verplichtingen voor de Lidstaten

De Europese lijst is een belangrijk element van de Europese Verordening die de negatieve gevolgen van invasieve exoten  wil afzwakken, voorkomen,  of tot een minimum wil beperken. De lidstaten moeten nu een reeks van nieuwe verplichtingen naleven voor elk van de soorten op de lijst, in het bijzonder: 

  • het verbod op import en handel;
  • het verbod op bezit en kweek;
  • het verbod op vrijlating in de natuur;
  • de verplichting tot toezicht op de populaties;
  • de verplichting tot uitroeiing of beheer van de populaties.

    Als deze verplichtingen worden gerespecteerd, zou dat een globaal, gecoördineerd en effectief antwoord bieden op de problematiek van biologische invasies in Europa.   Maar daartoe is een nauwe samenwerking tussen alle Lidstaten vereist. Ze veronderstelt ook een betere samenwerking met de economische sectoren, de niet-gouvernementele organisaties en alle burgers.

Uitvoering en contactpunten in België

In België worden de bevoegdheden m.b.t. de verschillende verplichtingen van de verordening verdeeld tussen de Federale Overheid en de Gewesten, die nauw met elkaar moeten samenwerken. Voor de uitvoering zijn vier autoriteiten aangewezen :

Op niveau van de Federale Overheid:
DG Leefmilieu, Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu - invasieve exoten

In Vlaanderen :
Agentschap voor Natuur en Bos, Vlaams Gewest - http://www.natuurenbos.be

In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest:
Leefmilieu Brussel - http://www.leefmilieu.brussels

In Wallonië:
Département de la Nature et des Forêts, Service Public de Wallonie
http://biodiversite.wallonie.be/invasives

De 37 soorten van de Europese lijst staan in onderstaande tabel, gerangschikt volgens de grote taxonomiegroepen waartoe ze behoren.

Soorten

Waterplanten

  • Cabomba caroliniana - waterwaaier
  • Eichhornia crassipes - waterhyacint
  • Hydrocotyle ranunculoides - grote waternavel
  • Lagarosiphon major - verspreidbladige waterpest
  • Ludwigia grandiflora – waterteunisbloem
  • Ludwigia peploides - kleine waterteunisbloem
  • Lysichiton americanus – Moeraslantaarn
  • Myriophyllum aquaticum- parelvederkruid

Landplanten

  • Baccharis halimifolia – struikaster
  • Heracleum persicum - Perzische berenklauw
  • Heracleum sosnowsky - Sosnowsky's berenklauw
  • Parthenium hysterophorus - Partheniumkruid
  • Persicaria perfoliata
  • Pueraria montana var. lobata – kudzu

Ongewervelde dieren

  • Eriocheir sinensis - Chinese wolhandkrab
  • Orconectes limosus - geknobbelde Amerikaanse rivierkreeft
  • Orconectes virilis - gevlekte rivierkreeft
  • Pacifastacus leniusculus - Californische rivierkreeft
  • Procambarus clarkii - Rode Amerikaanse rivierkreeft
  • Procambarus cf fallax - marmerkreeft
  • Vespa velutina nigrithorax - Aziatische hoornaar

Vissen

  • Perccottus glenii - amoergrondel
  • Pseudorasbora parva - blauwbandgrondel
  • amfibieën en reptielen
  • Lithobates (Rana) catesbeianus - stierkikker
  • Trachemys scripta - roodwang-, geelwang- en geelbuikschildpad

Vogels

  • Corvus splendens - huiskraai
  • Oxyura jamaicensis - rosse stekelstaart
  • Threskiornis aethiopicus - heilige ibis

Zoogdieren

  • Callosciurus erythraeus - Pallas' eekhoorn
  • Herpestes javanicus - indische mangoeste
  • Muntiacus reevesii - chinese muntjak
  • Myocastor coypus - beverrat
  • Nasua nasua - rode neusbeer
  • Procyon lotor - wasbeer
  • Sciurus carolinensis  - grijze eekhoorn
  • Sciurus niger - Amerikaanse voseekhoorn
  • Tamias sibiricus - Siberische grondeekhoorn