De FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de voedselketen en Leefmilieu informeert u over een veldproef met genetisch gewijzigde maïs uitgevoerd in 2017 en 2018 door het Vlaams Instituut voor Biotechnologie (VIB).
De eigenschappen van de maïs werden aangepast met de precisieveredelingstechniek CRISPR/Cas9. Bij mutagenesetechnieken zoals CRISPR/Cas9 wordt het DNA van een levend organisme aangepast met als doel nieuwe eigenschappen te ontwikkelen, bijvoorbeeld om een plant beter bestand te maken tegen extreme weersomstandigheden. Bij de techniek wordt geen vreemd DNA ingebracht in het organisme maar wordt het DNA zeer gericht aangepast om de plant of het organisme nieuwe eigenschappen te geven.
Het VIB had voor deze proef bij de overheid een aanvraag ingediend maar de Belgische overheid beschouwde deze specifieke proef op dat moment niet als een GGO-experiment. De Europese richtlijn 2001/18 bepaalt immers dat de mutagenesetechnieken buiten het toepassingsgebied van deze wetgeving vallen. De overheid oordeelde ook, na consultatie van de Dienst Bioveiligheid en biotechnologie van Sciensano, dat er geen risico’s voor mens en milieu verbonden waren aan de proef. Ook in vijf andere Europese landen werden proefnemingen met de CRISPR/Cas9-techniek uitgevoerd buiten de GGO-procedure. Dergelijke mutaties kunnen trouwens ook spontaan in de natuur ontstaan.
Op 25 juli 2018 oordeelde het Hof van Justitie van de Europese Unie echter dat de CRISPR/Cas9-techniek een nieuwe mutagenesetechniek is die valt onder de Europese richtlijn over genetisch gemanipuleerde organismen (GGO’s). De FOD Volksgezondheid paste deze nieuwe interpretatie onmiddellijk toe en zal de lopende veldproef tot op het einde controleren en begeleiden volgens de regels van de GGO-wetgeving. Inspecties wezen uit dat er op geen enkel moment enig veiligheidsrisico was en dat het VIB steeds de nodige maatregelen genomen heeft.
Bij de maïs werden via de CRISPR/Cas9-techniek kleine wijzigingen aangebracht in het ATR- en NGAL2-gen. Meer bepaald werd een extra DNA basepaar toegevoegd aan deze genen. Deze wijzigingen hebben tot doel om de productie van het PLA1-eiwit te stimuleren, met een hogere opbrengst tot gevolg. De proef kadert in een wetenschappelijk veldonderzoek naar maïs als biosensor voor het meten van DNA-schade als gevolg van milieustress en naar maïs met gewijzigde groeikarakteristieken. De kleinschalige veldproef vindt plaats op de terreinen van het VIB te Zwijnaarde (Gent).
De GGO-wetgeving vraagt transparantie over alle veldproeven die in de Europese lidstaten uitgevoerd worden. Daartoe kan u hier alle informatie over de lopende veldproef vinden.
De volgende documenten met betrekking tot het dossier worden u ter beschikking gesteld:
- De informatie voor het publiek (.PDF): enkele pagina's met gevulgariseerde informatie;
- De samenvatting van het technisch dossier (.PDF) genoemd SNIF (Engelstalig): een samenvatting van het dossier van een twintigtal pagina's;
- Het volledig technisch dossier (.PDF) dat verschillende tientallen pagina’s bevat (met uitzondering van de vertrouwelijke gegevens), inclusief een bijlage met veiligheidsinformatie.
Indien u vragen of opmerkingen hebt met betrekking tot het dossier kunt u contact opnemen met de bevoegde dienst via: apf.food@health.fgov.be.