Zoals iedereen weet, wordt de wereld momenteel geconfronteerd met een COVID-19 pandemie. Het secretariaat van het Internationaal Verdrag voor de bescherming van planten (IPPC) heeft een reeks kernboodschappen en lessen voor de internationale fytosanitaire gemeenschap opgesteld. De gezondheid van mens, dier en plant heeft immers heel wat raakpunten en is onderling afhankelijk.

1. Beter voorkomen dan genezen … voor de gezondheid

De COVID-19 pandemie toont aan hoe essentieel het is om preventieve maatregelen te nemen ter bescherming tegen de insleep en verspreiding van verwoestende menselijke ziekten.

Net zoals de Directeur-generaal van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) denken we dat de best mogelijke wetenschappelijke aanpak erin bestaat dat landen hun bevolking testen, behandelen, isoleren, traceren en mobiliseren in de strijd tegen het virus. Zo dragen ze in grote mate bij tot het verminderen van de overdracht.

Dit geldt zowel voor de gezondheid van de mens als voor de gezondheid van dieren en planten.

2. Beter voorkomen dan genezen … voor de economie

Als haarden van ziekten en plagen die de gezondheid van mensen, dieren of planten aantasten niet tijdig gedetecteerd en ingedijkt worden, kan de uitroeiing ervan, als dat al mogelijk is, verschillende jaren duren en zware gevolgen hebben voor de gezondheid, de economie en de samenleving. Zoals de autoriteiten van de Verenigde Naties hebben onderstreept, is “onmiddellijk optreden om een crisis te voorkomen een humanere, efficiëntere en meer kosteneffectieve aanpak dan reageren op de gevolgen van een catastrofe”.



3. Reizen en internationale handel: ziekten en plagen hebben geen paspoort nodig om de grenzen over te steken … maar planten en plantaardige producten moeten wel vergezeld zijn van een fytosanitair certificaat

Ziekten en plagen worden ongewild over de hele wereld verspreid via de internationale handel en reizigers.

Het promoten van bewust en verstandig gedrag bij de bevolking is dus essentieel om een gemeenschappelijke wereldwijde doelstelling te realiseren en de gezondheid op verschillende niveaus te waarborgen. Detectie of quarantaine zijn essentiële maatregelen om een epidemie in te dijken, ongeacht of het gaat om een noodsituatie voor de gezondheid van de mens, dier of plant.

Op het gebied van de plantengezondheid wordt de veilige handel in planten, plantaardige producten en andere artikelen die ziekten of plagen kunnen dragen of verspreiden mogelijk gemaakt door de verplichte fytosanitaire certificaten. Deze certificaten bewijzen de naleving van de wetgeving en de afwezigheid van een aantal gereglementeerde ziekten en plagen.

4. Gezondheid is een wereldwijde uitdaging: de cruciale rol van de internationale gemeenschap  

Een snelle wereldwijde coördinatie en het delen van kennis en goede praktijken zijn essentieel om het hoofd te bieden aan wereldwijde crisissituaties zoals de COVID-19 pandemie.

Dergelijke aanpak, toegepast op de plantengezondheid, illustreert hoe belangrijk het is dat landen de internationale standaarden voor de fytosanitaire maatregelen van het IPPC volgen bij het opstellen van hun eigen nationale fytosanitaire maatregelen teneinde de maatregelen wereldwijd op elkaar af te stemmen.

5. De plantengezondheid beschermen is essentieel voor de voedselveiligheid, vooral in noodsituaties

Planten zijn een essentiële bron van inkomsten voor bijna de helft van de wereldbevolking en maken 80% uit van het voedsel dat we eten.

Terwijl COVID-19 wereldwijd de menselijke gezondheid aantast, blijven plantenplagen en -ziekten een bedreiging vormen voor de voedselproductie. Het is bijzonder belangrijk om op dit moment de waakzaamheid niet te laten verslappen en altijd voor ogen te houden dat een bedreiging voor de plantengezondheid een bedreiging is voor de gezondheid en de welvaart van de mens, in het bijzonder de meest kwetsbaren. Of zoals de slogan van het Internationaal jaar van de plantengezondheid 2020 het verwoordt: “Beschermen van planten, beschermen van het leven”.

Romain Cools, Secretaris-generaal van Belgapom, trok al een parallel tussen plantenziekten en het coronavirus tijdens de officiële presentatie van de Belgische herdenkingsmunt van 2 euro op 5 maart 2020.