Materialen en voorwerpen van metaal en legeringen

 

Het gebruik van materialen en voorwerpen van metaal en legeringen is gereglementeerd via het  koninklijk besluit van 17 februari 2021 betreffende materialen en voorwerpen van metaal en legering die bestemd zijn om in aanraking te worden gebracht met voedingsmiddelen.
 
Dit KB is van toepassing op de niet-intentionele vrijgave van metalen en/of hun onzuiverheden uit afgewerkte materialen en voorwerpen – ongeacht het feit of ze geheel of gedeeltelijk zijn gemaakt van metalen of legeringen en/of ze al dan niet zijn voorzien van een deklaag en die:

  • bestemd zijn om met levensmiddelen in contact te komen; of

  • al in contact met levensmiddelen zijn en daartoe bestemd zijn; of;

  • redelijkerwijs kunnen worden geacht bij normaal of te verwachten gebruik met levensmiddelen in contact te komen of aan levensmiddelen hun bestanddelen af te geven.

Dit KB is niet van toepassing op:

  • metalen en legeringen die worden gebruikt in gecoate materialen en objecten die het organische oppervlak bedekken waarvan is vastgesteld dat ze de afgifte van metaalionen beperken tot een waarde lager dan de toepasselijke specifieke gehoste limiet (LLS);

  • keramiek, kristal, drukinkten, uithardingshulpmiddelen en andere soorten materialen die met levensmiddelen in contact komen, die onder specifieke wetgeving op EU- of nationaal niveau vallen of onder andere resoluties van de Raad van Europa;

  • materialen die zijn vervaardigd om bepaalde stoffen in levensmiddelen vrij te geven (zogenaamde "actieve" materialen en voorwerpen); deze materialen vallen onder de EU-wetgeving inzake actieve materialen die bestemd zijn om in levensmiddelen terecht te komen en ermee in contact te komen (Verordening (EG) nr. 1935/2004 en Verordening (EG) nr. 450/2009);

  • drinkwaterleidingen, die onder afzonderlijke internationale wetgeving vallen;

  • speelgoed, ook al zijn ze vaak en direct in contact met voedsel (bijv. ontbijtgranen bij het ontbijt).

Dit KB regelt onder andere de specifieke vrijgavelimieten en verklaring van overeenstemming.
 

Testmethoden

 

De testmethoden en aanwijzingen voor de risico-georiënteerde benadering van industriële toepassingen worden omschreven in de richtsnoeren betreffende het KB van 17 februari 2021 betreffende materialen en voorwerpen van metaal en legering die bestemd zijn om in aanraking te worden gebracht met voedingsmiddelen.
 

Verklaring van overeenstemming

 

Het KB van 17 februari 2021 stelt in Artikel 6 dat wanneer materialen en voorwerpen van metaal en legeringen die bestemd zijn om met voedingsmiddelen in aanraking te komen in de handel worden gebracht in een ander stadium dan de verkoop in de detailhandel vergezeld moeten gaan van een schriftelijke verklaring van overeenkomst.

Voor alle producten die nog niet beschouwd worden als eindproduct moet minimum punt 1, 2, 3 en 5 van de verklaring van overeenstemming dit koninklijk besluit ingevuld te worden.

Voor zowel de onderdelen die gebruikt worden voor de assemblage van een productieproces als voor een volledig productieproces in éénzelfde vestiging in de voedingsindustrie, kan in plaats van een verklaring van overeenstemming, geopteerd worden voor een risico-georiënteerde benadering.
 
De verklaring van overeenkomst bevat de volgende gegevens

  • de identiteit en het adres van de exploitant die de materialen en voorwerpen of de voor de vervaardiging van die materialen of voorwerpen bestemde stoffen produceert of importeert;

  • de identiteit van de gebruikte metalen en legeringen voor de vervaardiging van die materialen en voorwerpen;

  • de datum van de verklaring;

  • de bevestiging dat de materialen en voorwerpen voldoen aan de desbetreffende voorschriften van dit besluit of aan een andere specifieke wetgeving betreffende metalen en legeringen gepubliceerd door een andere in een andere lidstaat van de Europese Unie of in Turkije en/of in een EVA-land dat partij is bij de Overeenkomst betreffende de Europese Economische Ruimte en van Verordening (EG) nr.1935/2004;

  • adequate informatie, zodat de exploitanten verderop in de keten kunnen waarborgen dat aan de beperkingen en/of specificaties wordt voldaan;

  • adequate informatie over de metalen waarvoor in levensmiddelen een beperking geldt, verkregen op grond van experimentele gegevens of theoretische berekeningen, over de specifieke vrijgave van die metalen;

  • de specificaties voor het gebruik van het materiaal of voorwerp, zoals:

  • de soort(en) levensmiddelen waarmee het bedoeld is om in aanraking te komen;

  • de duur en de temperatuur van de behandeling en opslag waarbij het met de levensmiddelen in aanraking komt;

  • de verhouding tussen de oppervlakte die met levensmiddelen in aanraking komt en het volume, op grond waarvan is bepaald dat het materiaal of voorwerp aan de voorschriften voldoe

 Deze punten dienen verplicht vermeld te worden op de verklaring van overeenstemming. Dergelijke verklaring dient de producten te vergezellen in het overeenkomstig stadium van de productieketen. Indien er geen wijzigingen optreden bij de grondstoffen, bij de verwerking ervan, bij het gebruik, bij het productieproces  ed. kan een verklaring van overeenstemming voor een periode van maximaal 5 jaar geldig blijven. Natuurlijk kan de verantwoordelijke voor het product steeds beslissen, om zelfs in gelijkblijvende omstandigheden, de verklaring van overeenstemming te vernieuwen.

Het dossier waarop de verklaring van overeenstemming is gebaseerd dient, op verzoek, aan de FOD Volksgezondheid of aan het FAVV te worden overgemaakt. De controles op de aanwezigheid en de conformiteit van de verklaring van overeenstemming zal gebeuren door het FAVV, zowel bij de levensmiddelenfabrikant als bij de verpakkingsfabrikant.