Milieubescherming: 1,5 ton dierlijke en plantaardige producten in beslag genomen

In oktober vonden vier dagen lang controles plaats in de aankomsthal van de luchthaven van Brussel en via de luchtvrachtdienst Brucargo in het kader van de jaarlijkse internationale operatie “Thunder”. Voor deze operatie hebben de FOD Volksgezondheid, het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV) en de Algemene Administratie der Douane en Accijnzen van de FOD Financiën samengewerkt met deskundigen van de Plantentuin Meise, de Zoo van Antwerpen en de Universiteit van Luik. Deze operatie ter bestrijding van de illegale handel was gericht op plantaardige en dierlijke producten, waaronder deze afkomstig soorten die door de CITES-overeenkomst worden beschermd.

Het doel van de operatie was om de strijd tegen milieucriminaliteit te verbeteren en tegelijkertijd ook informatie te verzamelen om de organisatie en werking van criminele netwerken nog beter te begrijpen. Milieucriminaliteit heeft een directe impact op de klimaatverandering, schaadt de bestaansmiddelen  van miljoenen mensen, leidt tot gedwongen migratie en kan de verspreiding van virussen van dieren op mensen veroorzaken.

De operatie was gericht op vluchten uit Centraal- en West-Afrika. Alle bagage van de passagiers op de geselecteerde vluchten werd onderzocht op illegale goederen, goederen die vaak Azië als eindbestemming hebben, waar de vraag naar dergelijke producten groot is.

Inbeslagname in de bagage van reizigers…

Tijdens de controles hebben de douaniers bij 117 passagiers bijna 1,5 ton dierlijke en plantaardige producten in beslag genomen. Bovendien vonden CITES-inspecteurs van de FOD Volksgezondheid zeventien schelpen van een soort reuzenmossel (Tridacna maxima) uit Tanzania, twee stukken koraal uit Zanzibar en een kilo roodrugweekschildpad (Cycloderma aubryi) uit de Democratische Republiek Congo.
Tijdens de operatie werd ook de illegale invoer van juwelen, sigaretten en alcohol ontdekt. Daarnaast werden 711 cosmetica en 150 geneesmiddelen in beslag genomen en werden twee honden aangehouden voor verder onderzoek en in tussentijd opgevangen in het Animal Care & Inspection centre van de luchthaven van Zaventem

… maar ook in postpakketten

Op basis van risicoanalyses hebben de douanebeambten, bijgestaan door controleurs van het FAVV, ook controles uitgevoerd op goederen die bestemd waren om door de lucht te worden vervoerd of om per post te worden verzonden. Verschillende voedingssupplementen en planten werden in beslag genomen uit postpakketten. Een grote zending van 5.000 planten werd gevonden in de vracht van een vliegtuig.

Opleiding voor douaniers

Tijdens de controledagen hebben experten en CITES-controleurs van de FOD Volksgezondheid en hun partners een opleiding gegeven over de CITES-voorschriften en over hoe douaniers ivoor, cactussen en orchideeën, reptielen, reptielenhuiden en door CITES beschermde vis en visproducten kunnen herkennen. Tijdens deze opleidingen werd besproken hoe de samenwerking, communicatie en gegevensuitwisseling tussen de betrokken diensten verder kan worden verbeterd.

“Samenwerking zit in het DNA van onze Douane. Ik ben dan ook bijzonder tevreden dat net die samenwerking met binnen- en buitenlandse collega’s opnieuw tot resultaten heeft geleid in de strijd tegen de illegale handel van exotische dieren en planten. Een strijd die we zowel voeren om wilde dieren en planten te beschermen als om de onderliggende corruptie en criminele netwerken aan banden te leggen. Ook de komende jaren zal men op de Douane kunnen rekenen om de belangen van het CITES-verdrag te verdedigen.” Vincent Van Peteghem, Vice-eersteminister en minister van Financiën, belast met de Coördinatie van de fraudebestrijding

Aanvullende CITES-controles uitgevoerd in oktober

Naast operatie Thunder werden in oktober in België nog andere dossiers in verband met het CITES-verdrag afgehandeld: 2,46 kg gerookte Potto de Bosman-aap (Perodicticus potto) uit Ghana en 2,4 kg koraal uit de Dominicaanse Republiek werden in beslag genomen bij passagiers. Daarnaast heeft de inspectiedienst van de FOD Volksgezondheid 245 meubelstukken in beslag genomen (11775 kilogram voor een waarde van 45.462 euro). Dit lopende onderzoek maakt deel uit van een veel grotere operatie waarbij inspecteurs ontdekten dat deze invoer van Dalbergia sissoo-meubelen al drie jaar aan de gang was zonder de nodige CITES-documenten. In diezelfde periode heeft de controledienst verder controles uitgevoerd in winkels, bij producenten, fokkers en particulieren, alsook op rommelmarkten, enz.

Internationale strijd tegen milieucriminaliteit

Deze 5de editie van operatie Thunder, gecoördineerd door Interpol en de Werelddouaneorganisatie en het CITES-secretariaat, met de steun van het International Consortium on Combating Wildlife Crime (ICCWC), heeft tot nu toe geleid tot het identificeren van 300 verdachten en meer dan 1000 inbeslagnames.

Tot nu toe zijn wereldwijd de volgende inbeslagnames gemeld:

  • 478 kg ivoorstukken en 487 kg ivoren producten
  • 75 delen van grote katachtigen, 29 levende grote katachtigen
  • 856 kg schubben van schubdieren
  • 531 zeeschildpadden en landschildpadden
  • 171 vogels
  • 336 reptielen
  • 4.843 kg zeeproducten waaronder koralen, zwemblazen van de Totoaba-vis (bekend als "cocaïne van de zee") en zeekomkommers (vergelijkbaar met zee-egels, die voor wel 4.000 euro/kg kunnen worden verkocht) 
  • 75.320 kg hout, waaronder 313 m3 palissanderhout
  • 1,4 miljoen van planten afkomstige artikelen

“Er is nog veel werk aan de winkel op het vlak van milieucriminaliteit," aldus minister van Klimaat, Milieu, Duurzame Ontwikkeling en Green Deal Zakia Khattabi. Volgens haar is het belangrijk deel te nemen aan internationale operaties zoals Operatie Thunder om te verzekeren dat de internationale handel in wilde dieren en planten het voorbestaan van deze soorten niet bedreigt. “Samenwerken met verschillende instanties en landen is van essentieel belang als we ervoor willen zorgen dat misdaden tegen bedreigde soorten effectief worden aangepakt en we er een einde aan willen maken.”