Er bestaat een risico op contaminatie van ons voedsel met toxische stoffen die voorkomen in bepaalde “onkruiden”, enerzijds via de zaden (bv. contaminatie van boekweit met het zaad van doornappel (Datura) of contaminatie van komijnzaad met het zaad van heliotroop), anderzijds via de de blaadjes (contaminatie van gedroogde kruiden, kruidenthee en voedingssupplementen) of via het pollen. Het is dus belangrijk om maatregelen te nemen voor de bescherming van de gezondheid.


Na jaren onderzoek, wetenschappelijk advies en beleidsbesprekingen zijn maatregelen van kracht geworden voor twee soorten toxines van dergelijke onkruiden: de tropaanalkaloïden  en de pyrrolizidinealkaloïden.

Deze normen zijn vastgesteld naar aanleiding van de wetenschappelijke beoordeling door de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA) van de toxiciteit van deze planten en het gevaar voor de consument die aan deze toxines wordt blootgesteld.

Tropaanalkaloïden veroorzaken snel acute schadelijke effecten op het menselijke zenuwstelsel. Pyrrolizidinealkaloïden kunnen fungeren als genotoxische carcinogenen en dus op lange termijn bepaalde kankers veroorzaken.

Voor beide groepen toxines geldt een gelijkaardige manier van preventie. Het gaat erom om gevaarlijk onkruid te herkennen en ze direct te verwijderen in het veld om een oogst te verkrijgen die vrij is van besmetting. Een zorgvuldige sortering van de oogst vóór verwerking is ook van essentieel belang. Voor de preventie van contaminatie met tropaanalkaloïden dient men in de eerste plaats de strijd aan te gaan met de doornappel (Datura), die in België in toenemende mate voorkomt. Voor de preventie van pyrrolizidinealkaloïden gaat het om verschillende groepen van planten (b.v. kruiskruid (Senecio), bernagie (Borago) en heliotroop (Heliotropium)) en hun aanwezigheid hangt af van de geografische regio.

Onderzoek gefinancierd door de FOD Volksgezondheid heeft bijgedragen tot het vergaren van de kennis die nodig was om deze normen vast te stellen, die nu het niveau van bescherming van de gezondheid van de consument versterken en de nodige rechtszekerheid bieden voor hun controle. Deze normen zijn ook van toepassing op ingevoerde producten.

Meer info :