Aanvaarde dagelijkse inname (ADI) van aspartaam: geen wijziging wetgeving volgens FOD Volksgezondheid

Recent werden de resultaten gepubliceerd van de beoordeling door IARC (International Agency for Research on Cancer) en de beoordeling door JECFA (Joint WHO/FAO Expert Committee on Food Additives) van de gezondheidsimpact van de zoetstof aspartaam. Aspartaam is een zoetstof die wijdverspreid wordt gebruikt in de levensmiddelenindustrie (light frisdranken, light yoghurts, snoepjes, kauwgom…)

De FOD Volksgezondheid verduidelijkt dat er na deze twee internationale beoordelingen van aspartaam geen aanleiding is tot een herziening van de toelating of gebruiksvoorwaarden van aspartaam. Deze worden door de Europese Commissie geregeld, in overleg met de lidstaten waaronder de experten van de FOD Volksgezondheid. De EFSA (European Food Safety Authority) is de referentie voor risicobeoordeling in de EU. De beoordeling door IARC is geen juridische basis voor de EU wetgeving. Zolang de EFSA de ADI van aspartaam niet herziet, is er geen reden tot aanpassing van de wetgeving.

IARC deelde aspartaam in bij de stoffen die 'mogelijk kankerverwekkend voor mensen' (groep 2B) zijn. Om deze conclusie te kaderen is het belangrijk om te weten dat IARC's classificatie eerder een indicatie geeft dat een stof mogelijks kankerverwekkend zou kunnen zijn. Dit zegt dus niets over het risico om kanker te ontwikkelen bij een bepaald blootstellingsniveau. Aspartaam werd in dit geval in Groep 2B ingedeeld omwille van een beperkte associatie met ontwikkeling van kanker in mensen (meer specifiek, voor hepatocellulaire carcinoma, een type leverkanker).

JECFA gebruikt een andere benadering in zijn beoordeling. Hierbij wordt wel gekeken naar het risico om kanker te ontwikkelen bij bepaalde blootstellingsniveaus. JECFA concludeerde dat het bewijs niet overtuigend is. Bovendien concludeert JECFA dat aspartaam niet genotoxisch is en er  geen plausibel mechanisme is gevonden dat zou duiden op de mogelijkheid om kanker te veroorzaken. JECFA vond ook geen andere negatieve effecten op de gezondheid dan kanker. JECFA zag dan ook geen reden om de eerder vastgelegde Aanvaardbare dagelijkse inname (ADI) van 40 mg aspartaam per kilogram lichaamsgewicht per dag te wijzigen. De consumptie van aspartaam binnen deze limiet wordt dus nog steeds als veilig beschouwd. Ter illustratie, het maximum toegelaten gehalte in de EU voor aspartaam is 600mg/l , dit betekent dus ongeveer 200 mg per blikje. Het typische gebruikte gehalte ligt in de realiteit wel een stuk lager doordat aspartaam in de praktijk wordt gecombineerd met andere zoetstoffen.

De conclusies van JECFA zijn in lijn met de conclusies van de herbeoordeling van EFSA over aspartaam. Zowel EFSA in 2013 en nu JECFA bevestigen de ADI van 40 mg/kg lichaamsgewicht per dag. De blootstelling overschrijdt de ADI niet, en het gebruik is dus veilig. EFSA doet verder met de herbeoordeling van zoetstoffen. Meer bepaald wordt op dit moment het risico van het aspartaam-acesulfaamzout en neotaam beoordeeld waarbij rekening wordt gehouden met alle nieuwe inzichten, studies en data over aspartaam. Ook de blootstellingsschatting van aspartaam zal in dit advies nog worden geüpdatet als onderdeel van de herbeoordeling van het dubbelzout.

De conclusies van IARC en JECFA zullen uiteraard ook in rekening worden gebracht bij de lopende herbeoordeling van zoetstoffen door EFSA. Het is nog niet duidelijk wanneer exact de resultaten van deze beoordeling zullen gepubliceerd worden.
Kanttekening: De ADI is niet van toepassing op Fenylketonurie-patiënten. Vandaar dat de waarschuwing 'Bevat een bron van fenylalanine' of 'Bevat aspartaam' wordt vermeld.

 
Interessante links: