De bescherming en de verbetering van het milieu is belangrijk voor iedereen. Elke burger heeft het recht om te leven in een omgeving die goed is voor zijn of haar gezondheid en welzijn. Daarom geeft het Verdrag van Aarhus de burger het recht om betrokken te worden in milieuaangelegenheden. Dit Verdrag berust op drie pijlers:

- toegang tot milieu-informatie
Enerzijds moet de overheid spontaan informatie over het milieu ter beschikking stellen op haar websites (actieve openbaarheid) en anderzijds kan elke burger informatie over het milieu opvragen bij de overheid (passieve openbaarheid).

- inspraak van het publiek bij de besluitvorming over het milieu
Elke burger kan zijn mening geven over milieugerelateerde plannen, programma’s en projecten via openbare raadplegingen of onderzoeken. Met de opmerkingen van de burger moet zoveel mogelijk rekening worden gehouden.

- toegang tot de rechter in milieuaangelegenheden
Elke burger kan beroep aantekenen als hij meent dat zijn vraag naar informatie niet correct werd behandeld door de overheid, als hij onregelmatigheden vaststelt bij een openbare raadpleging of als er geschillen bestaan over milieukwesties.

De nationale portaalsite www.aarhus.be (Het Verdrag van Aarhus in België) biedt algemene informatie over dit verdrag, zijn pijlers en de omzetting ervan in België door de federale overheid en de drie gewesten.

Deze pagina ‘De federale overheid voor uw milieurechten’ legt uit hoe de drie pijlers van het Verdrag op federaal niveau worden omgezet in wetgeving en praktijk:

- Federale milieu-informatie:

Welke informatie stelt de federale overheid actief of passief ter beschikking?

- Een vraag over het milieu?

Het Service Center Gezondheid – met in tweede lijn het Informatieloket Leefmilieu en de Helpdesks voor bedrijven – beantwoordt alle vragen naar informatie over het leefmilieu. Zie ook de folder ’Het milieu houdt u bezig? U vraagt, wij antwoorden’.

Opgelet! Voor bedrijven en andere professionele gebruikers bestaat er een specifiek contactpunt: www.helpdeskdppc.be (zie ook ‘e-diensten’ > Helpdeks DPPC).

- Federale plannen, programma’s, projecten en activiteiten:

In welke plannen, programma’s, projecten en specifieke activiteiten hebt u als burger inspraak?

De pagina Openbare raadplegingen geeft een overzicht van de lopende en afgesloten raadplegingen van het DG Leefmilieu van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu en van de drie gewesten.

- Toegang tot de rechter:

Hoe hebt u concreet toegang tot de rechter in geval van milieu-aangelegenheden?

Wetgeving

De federale overheid heeft het Verdrag van Aarhus goedgekeurd in 2002 via de wet van 17 december 2002.

De eerste pijler ‘Toegang tot milieu-informatie’ werd omgezet in de wet van 5 augustus 2006 over de toegang van het publiek tot milieu-informatie.

De tweede pijler ‘Inspraak bij besluitvorming’ werd omgezet in de wet van 13 februari 2006 over de beoordeling van de gevolgen voor het milieu van bepaalde plannen en programma’s en de inspraak van het publiek bij de uitwerking van de plannen en programma’s in verband met het milieu.

Voor de derde pijler ‘Toegang tot de rechter’ volstaat de Belgische wetgeving die op dit moment van kracht is (namelijk de Gecoördineerde wetten op de Raad van State en het Gerechtelijk Wetboek) om te voldoen aan de verplichtingen van het Verdrag. Voor het beroep op het vlak van de toegang tot milieu-informatie werd een specifieke federale beroepscommissie opgericht (zie ‘Federale milieu-informatie > passieve openbaarheid > in beroep gaan’).