Professor Sandra Díaz (Argentinië), die medevoorzitter was van het IPBES beoordelingsrapport, waarschuwt: "De bijdragen van de biodiversiteit en de natuur aan de populaties zijn het belangrijkste vangnet voor het menselijk overleven. Maar dit vangnet is uitgerokken tot het breekpunt."

Het volstaat echter niet om alarm te slaan, er moet ook gehandeld worden en snel! Dat is de boodschap van Sir Robert Watson, voorzitter van het IPBES: "Het is niet te laat om iets te ondernemen, maar alleen als we daar nu mee beginnen op alle niveaus, van lokaal tot mondiaal".

Een verpletterende vaststelling

Soorten verdwijnen in een ongekend tempo. Meer dan 1 op de 8 miljoen soorten ter wereld wordt met uitsterven bedreigd.

Bij de diersoorten is de situatie bijzonder problematisch voor:

  • amfibieën, zij betalen de hoogste prijs: meer dan 40% van de soorten wordt direct bedreigd;
  • alle zeezoogdieren, waarvan meer dan een derde op het punt staat om uit te sterven;
  • koraalriffen waarvan bijna een derde voor altijd dreigt te verdwijnen.

Vanwaar deze massale uitsterving?

De auteurs van de evaluatie hebben de directe factoren gerangschikt die de grootste wereldwijde impact hebben. Dat zijn, in dalende volgorde van belang:

(1) veranderingen in het gebruik van het land en de zee;
(2) rechtstreekse exploitatie van bepaalde organismen;
(3) klimaatverandering;
(4) vervuiling;
(5) invasieve uitheemse soorten.

Hoe de koers bijstellen?

Het rapport reikt ook een breed scala aan voorbeelden aan van acties voor duurzame ontwikkeling en de manieren om deze te realiseren in sectoren zoals landbouw, bosbeheer, mariene ecosystemen, zoetwaterecosystemen, stedelijke gebieden, energie, financiën en vele andere.

Om een duurzame wereldeconomie tot stand te brengen, vinden de auteurs het concept van economische groei te beperkt en pleiten ze voor een evolutie van niet alleen de mondiale economische systemen, maar ook van de financiële systemen. Zo stellen ze onder andere voor om in de indicator van het bruto nationaal product criteria op te nemen die verband houden met de levenskwaliteit en duurzamere economische vooruitzichten.

Hoe gaan we verder?

IPBES besloot een nieuw ambitieus actieplan voor de komende decennia te lanceren: Visie 2050 voor de biodiversiteit. Het doel is om dit plan goed te keuren op de Internationale Conferentie over Biodiversiteit in Beijing in 2020.

Een beknopte versie van het beoordelingsrapport van de biodiversiteit en de ecosysteemdiensten is beschikbaar op https://www.ipbes.net/global-assessment-report-biodiversity-ecosystem-services.