De kwaliteitswet voor gezondheidszorgbeoefenaars

Gezondheidszorgbeoefenaars moeten bekwaam zijn om de zorg kwalitatief uit te voeren. Tegelijk kunnen ze genieten van diagnostische en therapeutische vrijheid, binnen de wettelijke bepalingen.

Controle op de kwaliteitswet

Om toezicht te houden op de toepassing van de kwaliteitswet werd de Federale Commissie voor toezicht op de praktijkvoering in de gezondheidszorg of kortweg de Federale Toezichtcommissie opgericht. 

Deze multidisciplinaire controlecommissie is samengesteld uit een Nederlandstalige en een Franstalige kamer die elk bevoegd zijn voor de zorgverleners uit het Nederlandstalige, het Franstalige en het Duitstalige gebied, afhankelijk van de plaats waar ze hun activiteiten hoofdzakelijk uitoefenen.

De Federale Toezichtcommissie reguleert de kwalitatieve praktijk van gezondheidswerkers. Die is gebaseerd op drie pijlers.

Pijler 1: geschiktheid, patiëntveiligheid en onwettige praktijken in de gezondheidszorg

Zorgen voor de fitheid van zorgverleners en de veiligheid van de patiënt  

Deze pijler omvat de essentiële verantwoordelijkheden van de Federale Toezichtcommissie om de integriteit en veiligheid binnen de gezondheidszorg te waarborgen. De commissie zet zich in om de professionele geschiktheid van gezondheidswerkers te handhaven, waarbij ze zowel hun fysieke als psychologische capaciteit om zorg te verlenen beoordeelt. Dit kan inhouden dat beroepsbeoefenaren onderworpen worden aan evaluaties door deskundigen om hun bekwaamheid te bevestigen.

De commissie staat ook garant voor de patiëntveiligheid door proactieve maatregelen te nemen tegen risico's die de gezondheid van patiënten of de algemene volksgezondheid kunnen schaden. Als een beroepsbeoefenaar als ongeschikt wordt beschouwd of een bedreiging vormt, heeft de commissie de bevoegdheid om diens beroepsuitoefening te beperken, op te schorten of in te trekken, eventueel onder voorwaarden, waarbij niet-naleving kan leiden tot administratieve sancties.

Deze pijler zich ook op de indentificatie en het adresseren van illegale praktijken in de gezondheidszorg zoals:

• de onbevoegde uitvoering van medische procedures
• of het onrechtmatig claimen van professionele titels

De commissie onderzoekt deze activiteiten grondig en verwijst indien nodig door naar de juridische autoriteiten voor strafrechtelijke vervolging. Zo waarborgt ze de handhaving van hoge ethische en professionele standaarden in de gezondheidszorg om zowel de integriteit van het beroep als de veiligheid van de patiënt te beschermen. 

Pijler 2: criteria voor de kwaliteit van de praktijk

De Federale Toezichtcommissie is verantwoordelijk voor het toezicht op de naleving van de wettelijk vastgestelde kwaliteitscriteria. Het gaat om uitgebreide verplichtingen die ervoor zorgen dat de zorg aan de hoge kwaliteitsstandaarden voldoet die van gezondheidszorgprofessionals worden verwacht zoals:

• de waarborg van de vrijheid in diagnose en behandeling
• het aantonen van professionele competenties via een portfolio
• het bijhouden van patiëntendossiers 
• de naleving van richtlijnen voor professionele reclame 
• de waarborg van patiëntenzorg 
• de deelname aan de permanentie van zorg 
• de verplichte openbaarmaking van praktijkgegevens 
• ... 

Bij een overtreding van de voorschriften door een zorgverlener kan de Federale Controlecommissie tussenkomen met passende maatregelen. Dit kan gaan van de zorgverlener een verbeteringsplan opleggen tot de opschorting of intrekking van diens bevoegdheid om de praktijk uit te oefenen, afhankelijk van de ernst van de overtreding.
De commissie kan specifieke voorwaarden opleggen om de beroepsuitoefening voort te zetten. Bij herhaalde of ernstige niet-naleving van deze voorwaarden, kan de commissie besluiten om een administratieve boete op te leggen.

De Federale Toezichtcommissie heeft ook de bevoegdheid om specifieke, individuele beslissingen te nemen. Zo kan ze afwijkingen toestaan op de deelname aan de permanente zorg (op afroep) voor de beroepsgroepen die niet over een deontologisch orgaan beschikken. 

Pijler 3: patiëntenrechten

De Federale Toezichtcommissie heeft momenteel geen directe bevoegdheid over de naleving van patiëntenrechten door gezondheidswerkers. Maar het is belangrijk dat patiënten weten waar ze in geval van geschillen terecht kunnen. Voor kwesties omtrent patiëntenrechten verwijzen we door naar de cel Patiëntenrechten van de FOD Volksgezondheid.

Hoe voert de Federale toezichtcommissie haar taken uit? 

De toezichtcommissie kan haar taken op verschillende manieren uitvoeren via systematisch toezicht of ad-hoctoezicht. Ad-hoctoezicht gebeurt naar aanleiding van een klacht of melding, op initiatief van de toezichtcommissie zelf of op verzoek van de minister.

Inspecteurs ondersteunen de Federale Toezichtcommissie bij de uitvoering van haar taken. Ze beschikken over bindende onderzoeksbevoegdheden en kunnen alle noodzakelijke vaststellingen doen.

Hoe kunt u een klacht indienen of een melding doen bij de Federale toezichtcommissie? 

Wenst u een klacht in te dienen bij de Toezichtcommissie of een melding te doen?
Dien hier uw klacht in of geef uw melding door. 

Meer informatie?

Raadpleeg de volledige tekst van de kwaliteitswet