Er zijn verschillende federale departementen die een niet onbelangrijke rol spelen inzake biodiversiteit. Denken we maar aan mobiliteit. Schepen, treinen en vrachtwagens vervoeren – vaak zonder het te weten – uitheemse soorten die mogelijk een bedreiging vormen voor de lokale fauna en flora. Een ander voorbeeld: de CO2-uitstoot van voertuigen die bijdraagt tot de klimaatopwarming. In de strijd tegen deze klimaatverandering kan men onder meer biobrandstoffen inzetten. Grootschalige plantages voor biobrandstoffen kunnen echter dramatische gevolgen hebben indien ze ecosystemen met een rijke biodiversiteit verdringen. Het komt er dan ook op aan de synergie tussen biodiversiteit en de strijd tegen de klimaatverandering te versterken.

In dat opzicht heeft het DG Leefmilieu besloten de problematiek van de biodiversiteit beter te integreren in het beleid van de federale overheidsdiensten. Het heeft, in nauwe samenwerking met de betrokken experts, het federaal Plan 2009-2013 voor de integratie van de biodiversiteit in 4 federale sleutelsectoren uitgewerkt. Het plan identificeert meer dan 70 concrete acties voor de integratie van de biodiversiteit in vier federale sleutelsectoren : de economie, de ontwikkelingssamenwerking, het wetenschapsbeleid en het vervoer. De ministerraad heeft kennis genomen van het Federaal plan in november 2009.

Concrete actie : enkele voorbeelden

Economie : Invasieve uitheemse soorten kunnen een bedreiging vormen voor de biodiversiteit, economische schade veroorzaken en/of schadelijk zijn voor de volksgezondheid. Om het binnendringen ervan te verhinderen, zullen juridische maatregelen worden genomen om de invoer of het bezit van bepaalde soorten waarvan gebleken is dat ze een groot risico betekenen voor het leefmilieu te verbieden. Dit is bijvoorbeeld het geval voor de stierkikker of het postelein-waterlepeltje (waterplant). België zal ook toezien op de naleving van de criteria met betrekking tot de diversiteit op het gebied van de productie en de invoer van biobrandstoffen.

Ontwikkelingssamenwerking: De illegale houthandel is een van de oorzaken van de vernietiging van de biodiversiteit, vooral in de tropische gebieden. Met de hulp van de Wereldbank en de Europese Commissie zal België een belangrijke rol spelen in het bestrijden van dit fenomeen, meer in bijzonder in de Democratische Republiek Kongo (DRC). Ons land kan bijvoorbeeld de bewustwording van de lokale gemeenschappen voor het belang van hun biologische rijkdommen stimuleren en de lokale administratieve capaciteiten versterken (planning, beheer, controle, bestraffing). Bij ons kunnen de douane, de politie en justitie een doorslaggevende rol spelen bij het controleren van de duurzaamheidscriteria van geïmporteerd hout, met de haven van Antwerpen als toegangspoort tot Europa.

Wetenschapsbeleid: Om meer kennis te verwerven over de “verborgen” economische waarde van de ecosystemen en die kennis ook te verspreiden, zal België de sociaaleconomische disciplines integreren in het wetenschappelijk onderzoek rond de biodiversiteit. Ons land zal ook een systeem op punt stellen voor het vroegtijdig opsporen van invasieve soorten, in samenwerking met andere Europese wetenschappelijke instellingen.

Vervoer: De NMBS-groep zal voor het beheer van de spoorlijnen, taluds, bermen en spoorranden methodes vermijden die de biodiversiteit al te zeer verstoren. Infrabel zal het gebruik van pesticiden verder afbouwen. Er zal een wildloopbrug worden gebouwd in een kwetsbaar bosrijk gebied. Het maritiem transport van zijn kant zal de nadruk leggen op de controle van ballastwateren en sedimenten, de biotopen bij uitstek voor ongewenste uitheemse organismen. Dit streven naar integratie sluit aan op de logica van de nationale biodiversiteitsstrategie (NBS).