De « vrijwillige partnerschapsakkoorden » (VPA), ingevoerd door de FLEGT-verordening, vormen een essentieel element van de implementatie van dit beleid dat gericht is op het invoeren van een evenwichtig controle- en licentiesysteem.
De VPA, gestuurd door het departement Ontwikkelingssamenwerking van de Europese Commissie zijn bilaterale akkoorden tussen de Europese Commissie en een partnerland.
Een VPA kan betrekking hebben op tal van ontwikkelingsdomeinen in de bosbouwsector, zoals bijvoorbeeld :
• de wetgeving: bijstand bij het uitvoeren van hervormingen ;
• de houtkap : bijstand bij het ontwikkelen van systemen die moeten nagaan of het hout legaal gekapt werd;
• capaciteitsopbouw voor regeringen en het middenveld in partnerlanden ;
• sociale waarborgen: zoeken naar rechtvaardige en eerlijke oplossingen voor illegale houtkap om de ongewenste effecten daarvan op bevolkingsgroepen die afhangen van het bos te milderen;
• de controle : verbetering van beheersstructuren, en de ontwikkeling van betrouwbare verificatiesystemen in landen waar de naleving van de bosbeheerwetten nauwelijks wordt afgedwongen.
De VPA betrekken systematisch de verschillende stakeholders (burgermaatschappij en privésector) en zorgen voor een betere toepassing van de bosbeheerwetten.
Ze zijn vooral gericht op :
• een beter bosbeheer en het invoeren van een controlesysteem in de partnerlanden ;
• een betere toegang tot de interne EU-markten voor hout uit partnerlanden;
• meer inkomsten voor de regeringen van de partnerlanden ;
• meer steun aan de regeringen van de partnerlanden ;
• het invoeren van meer efficiënte instrumenten om de wet te doen naleven in partnerlanden ;
• het invoeren van betere fundamenten voor een duurzaam bosbeheer.
15 tropische partnerlanden onderhandelen met de EU over een VPA of zijn bezig met de implementatie ervan. Samen bedekken hun bossen een gebied ter grootte van de EU en ze zijn verantwoordelijk voor 80% van de EU-invoer van tropisch hout. De lijst van de partnerlanden vindt u hier: http://www.euflegt.efi.int/where-we-work (externe link).
Pas wanneer de VPA volledig is geïmplementeerd en het controlesysteem operationeel, voldoende betrouwbaar en robuust wordt geacht, wat o.a. wil zeggen dat het onderhevig is aan een effectieve controle van de toeleveringsketen, mechanismes in voege zijn op de conformiteit te verifiëren en onafhankelijke audits plaatsvinden, kan een land overgaan tot het afleveren van vergunningen. Eens een land begint met het afleveren van FLEGT-vergunningen, moeten alle zendingen van houtproducten die opgenomen zijn in bijlage I van de VPA productscope en die geëxporteerd worden naar de EU, voorzien zijn van een FLEGT vergunning om toegelaten te worden tot het vrije verkeer in de EU. Voorlopig is dat enkel het geval voor Indonesië en dat sinds 15 november 2016.