De strijd tegen illegale houtkap en voor duurzaam bosbeheer wordt op vele niveaus gestreden: zowel op internationaal als op Europees, federaal enregionaal vlak.

Internationaal

Om de handel in bedreigde houtsoorten in te perken, bestaat er het  CITES-verdrag (Convention on International Trade on Endangered Species – in het Nederlands: de conventie inzake internationale handel in bedreigde diersoorten). De invoer in de Europese Unie van tropisch hout dat beschermd wordt door het CITES-verdrag is onderworpen aan een dubbele controle. Zowel het land van oorsprong als het land van bestemming levert een vergunning af (uitvoer en invoer) die garandeert dat de handel in de soort geen nadelige gevolgen heeft voor de instandhouding van die bepaalde soort en zijn omvang in het land van herkomst.

De federale overheid werkt ook actief mee aan Europese en internationale dossiers rond de bescherming van bosbiodiversiteit (o.a. in het kader van de Conventie inzake Biologische Diversiteit), duurzaam bosbeheer en het reduceren van koolstofemissies door ontbossing (REDD+).

Europees

In 2002, tijdens de wereldtop over duurzame ontwikkeling in Johannesburg, heeft de Europese Commissie zich geëngageerd in de strijd tegen illegale houtkap en de handel in illegaal hout. In 2003 is het FLEGT-actieplan gepubliceerd (Forest Law Enforcement, Governance and Trade, in het Nederlands “wetshandhaving, bestuur en handel in de bosbouw”). Dit plan voorziet maatregelen tegen illegale houtkap en de illegale houthandel en dit zowel vanuit het standpunt van vraag als aanbod. Op korte termijn heeft het als doel om de legale oorsprong van hout te controleren. Op lange termijn wil het een duurzaam bosbeheer promoten in de landen die hout uitvoeren naar de Europese markt. Uit het FLEGT-actieplan komen twee grote Europese wetgevingen voort:

• De FLEGT-verordening, goedgekeurd in 2005, die het kader vormt voor de invoer van legaal hout dat afkomstig is uit de landen die  een “vrijwillig partnerschapsakkoord” (VPA) met de Europese Unie  hebben afgesloten.
• De Houtverordening (EU) 995/2010 (Timber Regulation), van toepassing sinds maart 2013, die verbiedt om hout afkomstig van illegale oogst of afgeleide producten ervan op de markt te brengen.

In België:

In België zet de overheid zich in op verschillende niveaus voor het behoud van de bossen.

Federaal

Naast de twee Europese verordeningen die direct van toepassing zijn op nationaal niveau, heeft België nog andere initiatieven ingevoerd om het gebruik te bevorderen van duurzaam beheerd, en dus legaal, hout:

In 2005 is er een duurzaam aankoopbeleid ingevoerd. Dit beleid legt op aan de federale overheden om systematisch duurzaam hout te verkiezen voor hun aankopen. Op deze manier wil de overheid de markt aanzetten om duurzaam hout te produceren en in te voeren.
Het sectoraal akkoord “hout” dat in 2011 door de houtsector en de Minister van Klimaat en Energie werd gesloten. De houtsector heeft zich hiermee geëngageerd om het aandeel aan duurzaam hout en afgeleide producten in hun gamma te vergroten en hun klanten aan te zetten om duurzaam hout te kopen. De overheid, van haar kant, heeft zich ertoe verbonden om de nodige sensibiliseringscampagnes te organiseren.
Daarnaast is duurzaam bosbeheer een belangrijk aspect van de Belgische ontwikkelingssamenwerking geworden: het gaat vooral om het versterken van overheden in ontwikkelingslanden, het bestrijden van armoede en het beschermen van natuurlijke rijkdommen. Ook het Directoraat-generaal Leefmilieu werkt hier actief aan mee, onder andere via specifieke dossiers zoals FLEGT, de Houtverordening en REDD+, maar ook via de bredere onderhandelingen in het kader van de biodiversiteitsgerelateerde conventies en de Klimaatconventie.

Regionaal

Op regionaal niveau zijn de Gewesten bevoegd voor de bossen en het bosbeheer. U vindt meer informatie hierover op de websites van de Gewesten:

o Het Vlaams Gewest: www.natuurenbos.be (bestaat enkel in het Nederlands)
o Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest: www.ibgebim.be
o Het Waals Gewest: http://environnement.wallonie.be (bestaat enkel in het Frans)

Gemeentelijk

Er zijn gemeenten die het gebruik van gelabeld hout aanmoedigen door premies te geven aan de burger. U kunt hiervoor terecht bij uw gemeentebestuur.