Olifanten worden met uitsterven bedreigd. Ze worden vooral gestroopt voor hun ivoor. Daarom zijn de Afrikaanse olifant (Loxodonta africana) en de Aziatische olifant (Elephas maximus) streng beschermde soorten onder CITES.

U wilt ivoor in België of in/buiten de Europese Unie kopen, verkopen, invoeren of uitvoeren? Dan moet u voldoen aan een aantal wettelijke verplichtingen.
 

Op deze pagina

Soorten ivoor van olifanten

Wilt u weten welke wettelijke bepalingen op u van toepassing zijn? Begin met het bepalen van het type ivoor dat u bezit en de leeftijd ervan.
 

Ruw (onbewerkt) ivoor

Ruw (onbewerkt) ivoor is een hele slagtand van een olifant of een of meer onbewerkte stukken ervan. Deze slagtand of dit stuk is in zijn natuurlijke ruwe staat niet of nauwelijks bewerkt. Het kan gepolijst (gladgemaakt) zijn.
 

Bewerkt ivoor

Bewerkt ivoor is ivoor dat aanzienlijk verschilt van zijn natuurlijke staat , bijvoorbeeld door snijden, graveren of afwerking in een andere vorm. Ten minste 90% van het oppervlak van het ivoor moet bewerkt zijn om als zodanig te worden beschouwd.

Enkele voorbeelden van bewerkt ivoor zijn:

  • ivoren beeldje;
  • juweel in ivoor;
  • bestek met ivoren heft;
  • details op een muziekinstrument of meubelstuk in ivoor;
  • kunstvoorwerpen.

In de EU-richtsnoer opgesteld door de Europese Commissie vindt u enkele voorbeelden terug van bewerkte en onbewerkte stukken. Heeft u nog twijfels, neem dan steeds contact op met onze dienst.

 

Antiek ivoor 

Antiek ivoor is ivoor dat vervaardigd/ bewerkt werd  

  • vóór 3 maart 1947
    en
  • dat vervaardigd of bewerkt werd vóór deze datum.

Een specimen dat na 1947 bewerkt of herbewerkt is, voldoet niet aan de definitie ‘antiek’, ook al kan het specimen dateren van vóór 3 maart 1947.
 

Pre-conventie ivoor

Pre-conventie ivoor is ivoor dat

  • na 3 maart 1947 is verkregen,
    maar 
  • voordat de olifant door CITES beschermd werd.

De Aziatische olifant is sinds 1 juli 1975 beschermd. De Afrikaanse olifant is sinds 26 februari 1976 beschermd.

In de meeste gevallen is niet duidelijk van welke soort olifant het ivoor afkomstig is. Daarom gaan we eenvoudigheidshalve uit van 1 juli 1975 als grensdatum.
 

Commerciële activiteiten met ivoor binnen de EU

Onder commerciële activiteiten verstaan we het kopen, verkopen, te koop aanbieden, ruilen, tentoonstellen voor commerciële doeleinden of doneren. De handel in olifantenivoor binnen de Europese Unie is slechts in enkele gevallen toegestaan.

Om ivoor te mogen verhandelen, heeft u altijd een Europees certificaat nodig.

-----------------------------------------------------------------------------

Ruw ivoor (slagtanden van olifanten)

Sinds 19 januari 2022 kunnen er geen Europese certificaten meer worden afgegeven voor ruw ivoor in de Europese Unie. De handel in ruw ivoor brengt het grootste risico op illegale handel met zich mee en werd daarom verboden.

Eerder afgeleverder Europese certificaten zijn sinds 19 januari 2023 niet meer geldig. 
Sinds 19 januari 2023 is het niet langer mogelijk om ruw ivoor te verkopen,te kopen of te verwerven in de EU.

Indien u nog ruw ivoor heeft met een certificaat dat intussen ongeldig is, kan u het ivoor (binnen de familiale context) bijhouden, maar u mag dit niet verkopen, ruilen of op een andere manier overdragen. Het ongeldig geworden originele document dient u terug te zenden naar onze dienst. We raden u ten zeerste aan om hier een kopie van bij te houden als bewijs dat u dit stuk legaal bij u kan houden.

Uitzondering

Een Europees certificaat kan worden afgegeven, na analyse van het dossier, voor uitzonderlijke gevallen van reparatie, in de EU,

  • van bepaalde muziekinstrumenten van vóór 1975;
  • van voorwerpen van groot cultureel, historisch of artistiek belang die vóór 1947 in het bezit waren van een museum of openbare instelling.

Neem in dergelijke gevallen contact met ons op via e-mail: cites@health.fgov.be.

-----------------------------------------------------------------------------

'Pre-conventie' bewerkt ivoor (tussen 1947 en 1975)

Sinds 19 januari 2022 kunnen er geen Europese certificaten meer worden afgegeven voor bewerkt ivoor dat verworven werd tussen 1947 en 1975.
Eerder afgegeven Europese certificaten zijn sinds 19 januari 2023 niet meer geldig.
Sinds 19 januari 2023 is het niet langer mogelijk om 'pre-conventie' bewerkt ivoor te verkopen, te kopen of te verwerven in de EU.

Indien u nog ivoor heeft met een certificaat dat intussen ongeldig is, kan u het ivoor (binnen de familiale context) bijhouden, maar u mag dit niet verkopen, ruilen of op een andere manier overdragen. Het ongeldig geworden originele document dient u terug te zenden naar onze dienst. We raden u ten zeerste aan om hier een kopie van bij te houden als bewijs dat u dit stuk legaal bij u kan houden.

Uitzondering

Er kunnen Europese certificaten worden afgegeven voor muziekinstrumenten die vóór 1975 zijn vervaardigd en ivoor bevatten.

-----------------------------------------------------------------------------

Antiek bewerkt ivoor (vóór 1947)

Om bewerkte voorwerpen van antiek ivoor (verkregen vóór 1947) in de EU op de markt te kunnen brengen, heeft u een Europees certificaat nodig.

Om dit certificaat te verkrijgen, moet u bewijzen dat het om een stuk bewerkt ivoor van vóór 1947 gaat.

-----------------------------------------------------------------------------

Bewijsstukken die u bij uw aanvraag voor een Europees certificaat moet voegen

Muziekinstrumenten met ivoor van vóór 1975

Indien uw muziekinstrument ivoor bevat van vóór 1947, moet u de bewijsstukken toevoegen die opgesomd worden onder 'Bewerkt ivoor vóór 1947'.

U moet alle hieronder genoemde documenten toevoegen aan uw aanvraag:

  1. Een document dat aantoont dat het degelijk om een muziekinstrument gaat. Dit kan aan de hand van een een foto van het instrument (voor een piano of strijkstok),
    of
    voor minder voor de hand liggende muziekinstrumenten, een document waaruit blijkt dat het om een instrument gaat dat gebruikt is of zal worden door een artiest (voorbeelden: cv van artiest, arbeidsovereenkomst, document van een orkest).
  2. Een document dat aantoont dat het instrument vervaardigd werd met ivoor dat legaal verworven werd vóór 1975:
    1. een CITES-document;
    2. een document opgesteld en ondertekend door een erkende onafhankelijke deskundige dat de ouderdom van het stuk bepaalt;
    3. gedocumenteerde officiële stukken: kopieën van naslagwerken of catalogus van een een officiële tentoonstelling waarin het stuk vermeld staat met zijn ouderdom en beschrijving;
    4. het resultaat van een Koolstof14-datering.
  3. Het document 'Achtergrond en beschrijving', volledig ingevuld en ondertekend door de eigenaar met een gedetailleerde beschrijving van het instrument, met vermelding van het ivoren deel (of  ivoren delen) en het serienummer of identificatiemerk van het instrument.
  4. Een bewijs van legale verwerving van het instrument: Europees certificaat, aankoopfactuur, oude foto's, etc. 
  5. Duidelijke kleurenfoto’s van het instrument en indien van toepassing detailfoto’s van handtekening of markering. Let op, de bestanden met extensie .heic zijn niet leesbaar.

Indien nodig kunnen wij steeds aanvullende documenten opvragen ter aanvulling van uw aanvraag: oude foto's, officiële documenten, etc.

Bewerkt ivoor van vóór 1947 (met in begrip van muziekinstrumenten)

U moet alle hieronder genoemde documenten bij uw aanvraag voegen:

  1. Een document dat de ouderdom van het stuk bepaalt:
    1. een document opgesteld en ondertekend door een erkende onafhankelijke deskundige dat de ouderdom van het stuk bepaalt.
      ​Dit document moet
      • een gedetailleerde beschrijving vermelden van het stuk, met informatie over de afmetingen/het gewicht en foto’s van het stuk
        en
      • een beredeneerde en gedetailleerde bepaling van de ouderdom van het stuk vermelden, op basis van de stijl van het snijwerk, de fabricagetechnieken, de oorsprong, de waarde, eventuele officiële referenties naar catalogi, markeringen of identificatienummers;
    2. gedocumenteerde officiële bewijsstukken: kopieën van naslagwerken of catalogus van een officiële tentoonstelling waarin het stuk met zijn ouderdom en beschrijving wordt vermeld; 
    3. het resultaat van een Koolstof14-datering.
  2. Het document 'Achtergrond en beschrijving' volledig ingevuld en ondertekend door de eigenaar van het/de stuk(ken).
  3. Voor aanvragen ingediend door een veilinghuis of verkoopzaal, in opdracht van de werkelijke eigenaar: de schriftelijke overeenkomst (bijvoorbeeld een mandaat) opgesteld tussen de eigenaar en het veilinghuis of de verkoopzaal. Om een aanvraag te kunnen indienen, moet een verkoopzaal of veilinghuis in België gevestigd zijn.
  4. Duidelijke kleurenfoto’s van het ivoren stuk en indien van toepassing detailfoto’s van handtekening of markering. Let op, de bestanden met extensie .heic zijn niet leesbaar. 

Indien nodig kunnen wij steeds aanvullende documenten opvragen ter aanvulling van uw aanvraag: oude foto's, officiële documenten, etc.

-----------------------------------------------------------------------------

Europees certificaat

Voor meer informatie over het Europees certificaat verwijzen we naar de pagina Welke documenten heb ik nodig?

Een Europees certificaat aanvragen 

U dient de Europese certificaten via ons online loket aan te vragen. Om u te helpen, kunt u de pagina Een Europees certificaat aanvragen voor een voorwerp dat van ivoor is gemaakt of ivoor bevat.

Meer informatie over ons online loket

Een Europees certificaat lezen en begrijpen

Alle uitleg over de gegevens en informatie op een Europees certificaat vindt u op de pagina Een Europees certificaat lezen en begrijpen.
 

Wederuitvoeren van ivoor buiten de EU

De commerciële wederuitvoer van ivoor buiten de EU is verboden. Er worden geen wederuitvoercertificaten meer afgegeven.
 

Uitzonderingen

Er kunnen nog wederuitvoercertificaten worden afgegeven voor:

  • muziekinstrumenten met ivoor vervaardigd vóór 1975;
  • voorwerpen gemaakt van ivoor (of die ivoor bevatten) daterend van vóór 1947 
    • die van groot cultureel, artistiek of historisch belang zijn,
      en
    • die bestemd zijn voor musea.
       

Meer informatie over het wederuitvoercertificaat: tarieven, douaneformaliteiten

Een wederuitvoercertificaat aanvragen

U moet de wederuitvoercertificaten aanvragen via ons online loket.

Hulp bij het gebruik van ons online loket

Een Europees wederuitvoercertificaat lezen en begrijpen

U vindt alle uitleg over de gegevens en informatie die een wederuitvoercertificaat bevat op de pagina Een invoervergunning, een uitvoervergunning of een wederuitvoercertificaat lezen en begrijpen.
 

Samenvattende tabel

Soort ivoor Handel binnen de EU Commerciële wederuitvoer uit de EU Commerciële invoer in de EU
Ruw ivoor Verboden: er worden geen Europese certificaten meer afgeleverd.
Ook de Europese certificaten afgeleverd voor 19/01/2022 zijn ongeldig sinds 19/01/2023
Uitzonderingen:
  • herstellen van muziekinstrumenten van vóór 1975;
  • herstellen van voorwerpen van cultureel, historisch of artistiek belang van vóór 1947.
 Verboden: er worden geen wederuitvoercertificaten meer afgegeven. Verboden: er worden geen invoervergunningen meer afgegeven.
Bewerkt ivoor verworven tussen 1975 en 1990 Verboden: er worden geen Europese certificaten meer afgeleverd.
Ook de Europese certificaten afgeleverd voor 19/01/2022 zijn ongeldig sinds 19/01/2023		 Verboden: er worden geen wederuitvoercertificaten meer afgegeven. Verboden: er worden geen invoervergunningen meer afgegeven.
'Pre-conventie' bewerkt ivoor (verworven in de EU tussen 1947
 en 1975)		 Verboden: er worden geen Europese certificaten meer afgeleverd.
Ook de Europese certificaten afgeleverd voor 19/01/2022 zijn ongeldig sinds 19/01/2023
 
Uitzondering: muziekinstrumenten die ivoor bevatten.		 Verboden: er worden geen wederuitvoercertificaten meer afgegeven.
Uitzondering: muziekinstrumenten die ivoor bevatten.		 Verboden: er worden geen invoervergunningen meer afgegeven.
Uitzondering: muziekinstrumenten die ivoor bevatten.
Bewerkt ivoor van vóór 1947
(antiek)		 Europees certificaat vereist Verboden: er worden geen wederuitvoercertificaten meer afgegeven.
Uitzonderingen:
  • stukken van hoge culturele, historische of artistieke waarde verkocht aan musea;
  • muziekinstrumenten met ivoor.
 Verboden: er worden geen invoervergunningen meer afgegeven.
Uitzonderingen:
  • stukken van hoge culturele, historische of artistieke waarde verkocht aan musea;
  • muziekinstrumenten met ivoor.

 

Ik bezit ivoor en wil het niet houden

Heeft u ivoren voorwerpen waarvan u niet precies weet waar ze vandaan komen, of waarvoor u geen documenten (meer) hebt, of die niet langer een dierbaar aandenken vormen?

U kunt ze vrijwillig en anoniem bij ons achterlaten. Zo zorgt u ervoor dat deze voorwerpen niet in de illegale handel terechtkomen.

Er is een container beschikbaar in de inkomhal van het Galilee-gebouw, links onder de trap (Galileelaan 5, 1210 Brussel). Daarin kunt u uw voorwerpen in ivoor in alle vrijheid deponeren.

Wilt u een object afgeven dat hoger is dan 1,50 m of te groot is voor de container? Neem in dat geval contact met ons op.


 

Wettelijke referenties

Wilt u meer weten over de regels in verband met ivoor? Raadpleeg dan de richtsnoeren van de Europese Commissie hieronder.

Inbreuken

Inbreuken op de wetgeving in verband met door CITES beschermde soorten zijn strafbaar bij wet.

Voor meer informatie verwijzen we naar de pagina Risico's bij inbreuk.
 

Aanvullende informatie