Wetgevende basis
De dierengezondheidswet van 24 maart 1987 werd in het leven geroepen om dierenziekten doeltreffend te kunnen bestrijden en zo de volksgezondheid en de economie veilig te stellen.
In deze wet staat onder meer dat voor bepaalde dierenziekten een aangifteplicht kan worden opgelegd en dat er bijzondere maatregelen betreffende het verkeer in dieren en dierlijke producten mogelijk zijn, om de verspreiding van ziekten tegen te gaan.
De bijenziekten die verplicht moeten worden aangegeven zijn opgesomd in het Koninklijk Besluit van 7 maart 2007 betreffende de bestrijding van de besmettelijke ziekten van de bijen.
Volgens het ministerieel besluit van 31 augustus 1993 moeten bijen (Apis) die binnen de EU vervoerd worden niet alleen vrij zijn van Amerikaans vuilbroed maar ook vrij zijn van de kleine bijenkastkever (Aethina tumida) en de tropilaelapsmijt (Tropilaelaps spp.) om de gezondheidsstatus van de Europese bijen te waarborgen. Dit besluit is een omzetting van artikel 8 uit EU-richtlijn 92/65/EEG en Verordening (EG) nr.1398/2003.
Reorganisatie van de bijenteelt
De FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu pleegt samen met het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV) al geruime tijd overleg met de sector om een nieuw wettelijk kader voor de organisatie van de bijenteelt te bereiken.
De aanpak van de bijenziekte varroase is een belangrijk punt. Aangezien varroase intussen overal in België voorkomt, wordt overwogen om deze ziekte uit de lijst van aangifteplichtige ziekten te schrappen. Dit houdt in dat de geneesmiddelen hiervoor niet langer door de dierenarts aangeschaft en toegediend moeten worden.
Heel belangrijk is dat elke bijenhouder zich bij het FAVV registreert zodat ziekten sneller kunnen worden ingeperkt en maatregelen tegen de ziekten doeltreffender kunnen genomen worden. Imkers kunnen ook vergoed worden als hun bijenvolk moet worden vernietigd. Deze vergoeding is alleen van toepassing indien de imkers geregistreerd zijn.
Pilootbewakingsprogramma voor bijenziekten
Ons land neemt momenteel deel aan het vrijwillig pilootbewakingsprogramma voor bijenziekten dat door het Europees referentielaboratorium (EURL) voor de bijengezondheid werd ontwikkeld. In België bestaat nog geen actief bewakingsprogramma voor bijenziekten, waardoor er weinig gegevens over bijengezondheid in België beschikbaar zijn.
Het FAVV voert nu een goed gespreide monitoring uit, die uit verschillende bezoekreeksen aan de imkers bestaat. Dit pilootbewakingsprogramma is volgens het FAVV de ideale gelegenheid om een bewakingssysteem voor de bijengezondheid voor het volledige Belgische grondgebied op punt te zetten.
Afhankelijk van de uitkomst van deze pilootstudie voorziet de Europese Commissie de mogelijkheid om een structureel en permanent Europees bewakingsprogramma voor bijenziekten op te starten.