Geharmoniseerd kader voor dierengezondheid
De Europese Unie neemt al sinds lange tijd maatregelen om dierziekten te voorkomen en te verspreiden. Het gaat zowel om algemene als om specifieke bepalingen, in het kader van bepaalde ziekten. Zo zijn er bijvoorbeeld voorzorgsmaatregelen tegen de invoer van de kleine bijenkastkever (Aethina tumida) die momenteel nog niet in Europa voorkomt, maar hier grote schade in de bijenteelt zou kunnen aanrichten.
In 2007 heeft de EU een nieuwe strategie voor dierengezondheid gelanceerd, met als uitgangspunt ‘voorkomen is beter dan genezen’. De uitbreiding van de unie, de toenemende internationale handel, ook vanuit nieuwe handelsgebieden, en het opduiken van nieuwe ziekten maakten deze herziening nodig.
Vandaag beschikt de EU over een volledig geharmoniseerd rechtskader voor de handel in levende dieren en dierlijke producten dat de dierengezondheid moet beschermen en een veilige handel moet mogelijk maken.
Specifieke aandacht voor bijensterfte
Omdat de bijensterfte in alle Europese lidstaten alarmerend hoog is, wordt ook op dit niveau de laatste jaren specifiek aandacht aan hun gezondheid en voortbestaan besteed. Naast de discussies en resoluties, heeft de EU op 1 april 2011 een Europees Referentielaboratorium (EURL) voor bijengezondheid aangeduid. De keuze viel op het Franse ANSES-labo (Agence nationale de sécurité sanitaire de l’alimentation, de l’environnement et du travail).
Het referentielaboratorium beheert een netwerk van nationale referentielaboratoria en organiseert een pilootmonitoringprogramma waaraan de lidstaten vrijwillig kunnen deelnemen. In België wordt dit uitgevoerd door het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV - dierengezondheid).
De bedoeling van deze pilootstudie is om betrouwbare en vergelijkbare gegevens van alle lidstaten te verzamelen en de toestand van de bijengezondheid beter te kunnen evalueren. Op basis van de resultaten kan de EU beslissen om een gestructureerde en permanente monitoring uit te voeren.
Belangrijkste wetteksten over bijengezondheid
De belangrijkste wetteksten over dierengezondheid en de veterinairrechtelijke voorschriften zijn opgenomen in:
• Richtlijn 82/894/EEG van de Raad van 21 december 1982 inzake de melding van dierenziekten in de Gemeenschap, gewijzigd door Beschikking 2004/216/EG van de Commissie van 1 maart 2004.
• Richtlijn 92/65 van de raad van 13 juli 1992 tot vaststelling van de veterinairrechtelijke voorschriften voor het handelsverkeer en de invoer in de Gemeenschap van dieren, sperma, eicellen en embryo's waarvoor ten aanzien van de veterinairrechtelijke voorschriften geen specifieke communautaire regelgeving als bedoeld in bijlage A, onder I, van Richtlijn 90/425/EEG.
• Verordening (EG) nr. 1398/2003 van de Commissie van 5 augustus 2003 tot wijziging van bijlage A van richtlijn 92/65/EEG van de Raad, teneinde hierin de kleine bijenkastkever (Aethina tumida), de tropilaelapsmijt (Tropilaelaps spp.), ebola en apenpokken op te nemen.
• Besluit (2010/270/EU) van de Commissie van 6 mei 2010 tot wijziging van de delen 1 en 2 van bijlage E bij Richtlijn 92/65/EEG van de Raad, wat betreft de modellen van gezondheidscertificaten voor dieren van bedrijven en voor bijen en hommels.
• Verordening 206/2010 tot vaststelling van lijsten van derde landen en gebieden, of delen daarvan, waaruit bepaalde dieren en vers vlees in de Europese Unie mogen worden binnengebracht, en van de voorschriften inzake veterinaire certificering. Gewijzigd door verordening (EU) nr. 810/2010 van de Commissie van 15 september 2010.
• Beschikking 2003/881/EG van de Commissie van 11/12/2003 betreffende de veterinairrechtelijke voorschriften en de certificeringsvoorwaarden voor de invoer van bijen en hommels (Apis mellifera et Bombus spp.) uit bepaalde derde landen en tot intrekking van Beschikking 2000/462/EG van de Commissie.
Beschikking van de Commissie van 20 januari 2005 tot wijziging van Beschikking 2003/881/EG betreffende de veterinairrechtelijke voorschriften en de certificeringsvoorwaarden voor de invoer van bijen en hommels uit bepaalde derde landen, met betrekking tot de Verenigde Staten van Amerika (2005/60/EG).