Op verzoek van een patiënt en als voldaan is aan alle voorwaarden die in de wet zijn vastgelegd, kan een arts, volgens een strikte procedure, op wettige wijze euthanasie toepassen.

Euthanasie kan ofwel toegepast worden bij een patiënt die bij bewustzijn is en een actueel verzoek tot euthanasie heeft geformuleerd ofwel bij een patiënt die onomkeerbaar buiten bewustzijn is en vooraf een wilsverklaring inzake euthanasie heeft opgesteld.

VOORWAARDEN

Om binnen de Belgische wetgeving te vallen moet een patiënt die euthanasie aanvraagt aan verschillende voorwaarden voldoen.

Hij moet op het moment van zijn verzoek:

  • meerderjarig zijn, een ontvoogde minderjarige zijn of een niet-ontvoogde minderjarige die oordeelsbekwaam is
  • bij bewustzijn zijn en in staat zijn om zijn wil te uiten
  • zich in een medisch uitzichtloze toestand bevinden
  • aanhoudend en ondraaglijk fysiek (niet-ontvoogde minderjarigen), fysiek en/of psychisch (meerderjarigen en ontvoogde minderjarigen) lijden waarbij dat lijden niet gelenigd kan worden en het gevolg is van een ernstige en ongeneeslijke, door ongeval of ziekte veroorzaakte aandoening.

Als de patiënt een oordeelsbekwame minderjarige is, moet hij zich bovendien in een medisch uitzichtloze toestand bevinden die binnen afzienbare tijd zal leiden tot zijn overlijden.

Dit verzoek moet:

  • vrijwilligzijn
  • overwogen
  • herhaald
  • en mag niet tot stand gekomen zijn als gevolg van enige externe druk

 

ACTUEEL VERZOEK OM EUTHANASIE

Een patiënt die bij bewustzijn is, in staat is om zijn wil te uiten en zich in een medische toestand bevindt waarin voldaan is aan alle voorwaarden die bij wet zijn vastgelegd, kan euthanasie aanvragen. Hij moet dan schriftelijk een actueel verzoek tot euthanasie tot een arts richten.

Het verzoek moet (net zoals de instemming van de wettelijke vertegenwoordigers als de patiënt een niet-ontvoogde minderjarige is) door de patiënt zelf schriftelijk bevestigd, ondertekend en gedateerd worden zelfs al werd er op voorhand een wilsverklaring inzake euthanasie opgesteld volgens het model waarin de wet voorziet.

Indien de patiënt daar niet toe in staat is (door verlamming bijvoorbeeld), wordt het verzoek opgesteld door een meerderjarige persoon die gekozen is door de patiënt en geen materieel belang mag hebben bij de dood van de patient. Die persoon vermeldt dat de patiënt niet in staat is om zijn verzoek schriftelijk te formuleren en geeft de redenen daarvan aan. In dat geval wordt het verzoek opgesteld in aanwezigheid van de arts en wordt de naam van deze laatste in het document vermeld. Dit document dient bij het medisch dossier te worden gevoegd.

Dit verzoek blijft geldig gedurende de hele tijd (dagen of weken) die noodzakelijk is om de euthanasie uit te voeren, ook al verergert de toestand van de patiënt tijdens die periode en/of verliest hij het vermogen om zijn wil uit te drukken.

De patiënt kan ten alle tijde zijn verzoek herroepen, waarna het document uit het medisch dossier wordt gehaald en aan de patiënt wordt teruggegeven.

Voorbeeld van actueel verzoek:

"Ik ondergetekende,………………………, wonende te …………………, verzoek om euthanasie.

Opgemaakt te ……………… op …………………… "

 

WILSVERKLARING INZAKE EUTHANASIE

Dit is een schriftelijke verklaring volgens een model waarin de wet voorziet (waarbij onder andere verplicht twee getuigen worden aangewezen).

In die verklaring stemt iemand ermee in dat, indien hij zou lijden aan een ernstige ongeneeslijke aandoening en niet in staat zou zijn om zijn verzoek te uiten omdat hij onomkeerbaar buiten bewustzijn is (coma of vegetatieve status), een arts euthanasie toepast volgens de voorwaarden en de procedure die bij wet zijn vastgelegd.

Elke persoon die in staat is om zijn wil te uiten, of het nu gaat om een meerderjarige of ontvoogde minderjarige, en die een identificatienummer bij het Rijksregister heeft, kan een wilsverklaring inzake euthanasie opstellen en/of laten registreren bij het gemeentebestuur.

Die verklaring kan op elk moment worden opgesteld en kan worden herzien of ingetrokken.

Een dergelijke verklaring zal alleen in aanmerking worden genomen als de patiënt niet meer bij bewustzijn is, deze toestand onomkeerbaar is en hij niet in staat is om zijn wil te uiten.

Een arts die geconfronteerd wordt met een patiënt die buiten bewustzijn is, die niet in staat is om zijn verzoek tot euthanasie te uiten en die zich in een situatie bevindt waarin euthanasie zou kunnen worden toegepast, kan het systeem voor registratie van wilsverklaringen raadplegen. Als de patiënt zijn verklaring niet heeft laten registreren, zal de arts navraag doen bij de naasten van de patiënt om te weten of de patiënt er een heeft opgesteld.

 OPGELET

Als een patiënt die euthanasie wenst, bij bewustzijn is, in staat is om zijn wil te uiten en zich in een medische situatie bevindt waarin voldaan is aan alle voorwaarden die bij wet zijn vastgelegd, zal hij schriftelijk een actueel verzoek om euthanasie moeten formuleren, zelfs al werd er op voorhand een wilsverklaring inzake euthanasie opgesteld volgens het model waarin de wet voorziet.

Om een voorafgaande wilsverklaring inzake euthanasie in te vullen en te laten registreren (in het register van de voorafgaande wilsverklaringen dat artsen kunnen raadplegen), moet men in België gedomicilieerd zijn en beschikken over een rijksregisternummer. Momenteel is er geen mogelijkheid voor personen die in het buitenland verblijven (nationaliteit is geen criterium).

 

MEER OVER DIT THEMA:

Document