Zowel op de werkplaats (door het gebruik van lawaaierige machines) als in ons privéleven hebben we vaak te maken met te veel “decibels” (tijdens concerten en festivals, in de bioscoop). Met de nieuwe generatie (digitale) muziekspelers zetten we ook zelf soms het volume iets te hoog.

Met de nieuwe generatie van persoonlijke muziekspelers (die zijn digitaal) kan men muziek beluisteren op heel hoge geluidsniveaus, zonder enig verlies in klankkwaliteit. Door de langere levensduur van batterijen kan men deze muziekspelers overal meenemen: op de trein, voor een wandeling. Daarbij wensen we dat de klank het omgevingslawaai overheerst. We zijn ons in deze omstandigheden niet altijd bewust van het te hoge geluidsniveau, want het oor went aan de herrie zonder een pijnsignaal te geven. Persoonlijke muziekspelers kunnen tegenwoordig geluid tot 120 dB(A) produceren, wat kan vergeleken worden met het lawaai in de nabijheid van een opstijgend vliegtuig. Het is een geluidsniveau dat ver boven de voor onze oren veilige grens ligt.

Sommige mensen beluisteren zo doende muziek op een gevaarlijk hoog volume, en dit al dan niet gedurende meerdere uren per dag. Volgens het Scientific Committee on Emerging and Newly Identified Health Risks (SCENIHR) riskeren 5 tot 10 procent van de gebruikers van persoonlijke muziekspelers een permanent gehoorverlies op te lopen, als ze dergelijke intensieve manier van muziek beluisteren gedurende 5 jaar aanhouden.

Daarom wil Europa de geluidsnormen voor muziekspelers verscherpen. Het gaat over alle muziekspelers voor individueel gebruik, zoals MP3-spelers en muziekspelers geïntegreerd in gsm’s of smartphones.

Welke norm zal van toepassing zijn?

In 2009 heeft de Europese Commissie een mandaat gegeven aan de Europese normalisatie-instelling CENELEC (Comité Européen de Normalisation Électrotechnique) om een technische norm voor deze apparaten te ontwikkelen, in overeenstemming met de door de Commissie gespecifieerde criteria (Besluit 2009/490/EG). Concreet dient volgens de bepalingen van dit besluit de duur van de blootstelling aan een geluidsniveau van 80 dB(A) te worden beperkt tot 40 uur per week, en bij 89 dB(A) tot 5 uur per week. Voor andere geluidsniveaus dient er een lineaire intra- of extrapolatie toegepast te worden.

Waar staan we nu?

CENELEC is begonnen met het uitvoeren van het mandaat. In 2011 werd een deel van het standaardisatiewerk afgerond met de goedkeuring van amendement A12 op de standaarden EN 60950 en 60065 die betrekking hebben op MP3-spelers.

Door dit amendement werd er een grenswaarde van 85 dB(A) ingesteld op het gemiddelde geluidsniveau. CENELEC beschouwt de grenswaarde van 85 dB(A) veilig in alle omstandigheden. De gebruiker behoudt de mogelijkheid om de geluidsgrens te verhogen tot een maximum van 100 dB(A). In dit geval wordt de gebruiker gewaarschuwd voor de daaraan verbonden risico's, door middel van een waarschuwing na elke 20 uur luistertijd.
Het amendement van de normen EN 60950 en 60065 is sinds 24 januari 2013 van toepassing. Vanaf deze datum moeten alle persoonlijke muziekspelers die op Europese markt worden gebracht (ons land inbegrepen), conform deze gewijzigde standaarden worden vervaardigd.

CENELEC focust zich momenteel op een verdere uitwerking van geluidsnormen, rekening houdend met criteria van het Besluit 2009/490/EG. De werkzaamheden van de Europese Commissie en van de normalisatie-instellingen worden opgevolgd door de FOD Economie, in het kader van het toezicht op de kwaliteit en de veiligheid van producten.

Wat kunt u zelf doen?

Gun uw oren de nodige rust, want hoe langer u naar luide muziek luistert, hoe groter het risico op gehoorschade. Luister daarom niet langer dan 1 uur per dag naar muziek met uw MP3-speler. Let hierbij op het geluidsvolume: zet het niet hoger dan 60% van de maximale waarde. Het is ook beter om een geschikte hoofdtelefoon te gebruiken, dat wil zeggen één met “schelpen” die u over uw oren draagt. De kleine oortjes die meestal standaard bij MP3-spelers worden geleverd en die u in uw oor stopt, zitten dichter bij uw trommelvlies, waardoor dit maar liefst 7 tot 9 dB(A) extra te verwerken krijgt. Een hoofdtelefoon die u over uw oren draagt, schermt ook het geluid van buitenaf beter af, waardoor u vanzelf de neiging hebt om het volume van uw MP3-speler lager te zetten. Dubbele winst voor uw oren dus!