Gevaarsymbolen en hun betekenis

Onjuist gebruik van chemicaliën kan leiden tot ernstige ongevallen. Daarom bevatten de etiketten van vele huishoudproducten vaak één of meerdere gevarenpictogrammen. Deze gevarensymbolen geven weer wat de mogelijke risico’s zijn bij gebruik. Sinds 2009 zijn er naast de bestaande echter ook nieuwe soorten gevarenpictogrammen in omloop. Dit als gevolg van de nieuwe Europese CLP-wetgeving (Verordening 1272/2008 van 16 december 2008 betreffende de indeling, etikettering en verpakking van stoffen en mengsels), die ervoor zorgt dat de pictogrammen in heel Europa en in een groot aantal landen over de hele wereld uniform zijn. Het nieuwe systeem heeft als voordeel dat men gevaarlijke stoffen bijna overal ter wereld op dezelfde manier gaat indelen en etiketteren, met een betere bescherming van de gebruiker en het leefmilieu tot gevolg. De nieuwe gevarensymbolen zullen de komende maanden en jaren op steeds meer producten gaan verschijnen.

De bestaande wetgeving in volle evolutie …

Leveranciers van gevaarlijke stoffen en mengsels hebben al geruime tijd de verplichting om hun etiketten te voorzien van pictogrammen die weergeven welke gevaren hun producten inhouden. Deze pictogrammen bestaan uit een oranje vierkant met daarin een zwarte afbeelding. Denk bijvoorbeeld aan het symbool van een vlam voor ontvlambare producten, een doodshoofd voor giftige stoffen, een Sint-Andreaskruis voor schadelijke of irriterende chemicaliën, ... Deze bestaande symboliek zal echter geleidelijk aan vervangen worden door nieuwe CLP-pictogrammen. Uiterlijk tegen juni 2017 moet deze operatie afgerond zijn en mag geen enkel product nog voorzien zijn van de oranje vierkanten!

Wat verandert CLP aan de gevarensymbolen?

Sinds 2010 ziet men in de handel steeds meer producten verschijnen die voorzien zijn van de nieuwe CLP-gevarensymbolen. Deze hebben een andere vorm t.o.v. de bestaande oranje vierkanten. Het zijn nu zwarte afbeeldingen op een witte achtergrond, omgeven door een rode rand in de vorm van een ruit. Bovendien zijn er 3 nieuwe symbolen geïntroduceerd: het uitroepteken (wanneer een acuut gezondheidseffect kan optreden), het silhouet (voor langetermijngezondheidseffecten) en de gasfles (houder onder druk). De laatste twee hebben zelfs geen tegenhanger in het bestaande systeem. Zij vertegenwoordigen telkens nieuw gedefinieerde gevarenklassen en –categorieën binnen CLP. Het uitroepteken daarentegen vervangt het bestaande Sint-Andreaskruis voor schadelijke of irriterende chemicaliën.

Concreet nu …

In een handige overzichtstabel “Gevarenpictogrammen” vindt u een vergelijking tussen de bestaande en de nieuwe gevarenpictogrammen. Sinds 1 december 2010 zijn de nieuwe symbolen al verplicht voor nieuwe stoffen; vanaf 1 juni 2015 geldt hetzelfde voor nieuwe mengsels. Voorraden van bestaande stoffen of mengsels krijgen een overgangsperiode van 2 jaar om hun pictogrammen aan te passen aan de nieuwe CLP-normen.
Een overzicht van alle veranderingen vindt u terug in de brochure “Chemische producten: bescherm jezelf, lees het etiket!”.