Wie ongeneeslijk ziek is en een beperkte levensverwachting heeft, kan een beroep doen op palliatieve zorg.

Palliatieve zorg* gaat om lichamelijke, psychologische, sociale en spirituele ondersteuning. Ze vertraagt of versnelt het overlijden niet, maar helpt de levenskwaliteit van ongeneeslijk zieken te behouden. Dit gebeurt bijvoorbeeld door bestrijding van pijn en symptomen, door psychologische begeleiding van de patiënt en zijn naaste familieleden, of door aandacht te hebben voor zingeving en spiritualiteit.

De dienst palliatieve verzorging en nazorg is een ambulante dienst die gericht is op de ontwikkeling en de verbetering van de palliatieve verzorging en nazorg. De diensten voor palliatieve verzorging en nazorg bestaan uit de interdisciplinaire hulp en bijstand die thuis of buiten de ziekenhuisomgeving verstrekt worden om beter in te spelen op de fysieke, psychische en morele behoeften van de patiënten die terminaal ziek zijn alsook van hun omgeving. Palliatieve zorg kan verleend worden in ziekenhuizen, rustoorden voor bejaarden* (ROB’s) of rust- en verzorgingstehuizen* (RVT’s) en thuis.

 

Palliatieve zorg in het ziekenhuis

In het ziekenhuis onderscheidt men twee soorten van palliatieve zorgverlening:

1. De gespecialiseerde eenheid voor palliatieve zorg
Ongeveer de helft van alle algemene ziekenhuizen in België (een 50-tal) beschikt over een palliatieve eenheid*. Het is een kleine huiselijke eenheid voor ongeneeslijk zieke mensen die op relatief korte termijn zullen sterven. Patiënten die niet meer in een acuut ziekenhuis kunnen verblijven en ook thuis niet meer kunnen verzorgd worden, krijgen hier individuele totaalzorg door een multidisciplinair team.

2. Het mobiele team voor palliatieve zorg
Wanneer palliatieve patiënten niet in een palliatieve eenheid verblijven, kan een mobiel team ingeschakeld worden. Dit team staat zelf niet in voor de palliatieve zorgverlening, maar geeft advies inzake palliatieve zorg aan de teams van de afdelingen waar de palliatieve patiënt verblijft. Het staat ook in voor de permanente opleiding en sensibilisering van het ziekenhuispersoneel over palliatieve zorg. Alle Belgische algemene ziekenhuizen en een deel van de geïsoleerde G- en Sp-diensten* beschikken over een mobiel team voor palliatieve zorg*.

 

Palliatieve zorg in rustoorden voor bejaarden (ROB’s) of rust- en verzorgingstehuizen (RVT’s)

Alle RVT's* en sommige ROB's* moeten palliatieve zorg aanbieden. In een groot deel van de RVT’s is er bovendien minstens één personeelslid deeltijds actief ter ondersteuning van palliatieve zorg in de instelling.

Meer informatie over de ROB’s en RVT’s vindt u hier.

 

Palliatieve zorg in het thuismilieu

Palliatieve thuiszorg maakt het patiënten mogelijk om in hun vertrouwde omgeving te sterven.

In België bestaan diverse maatregelen ter ondersteuning van de palliatieve thuiszorg:

- financieel:  afschaffing van remgelden voor bepaalde huisbezoeken en het palliatief zorgforfait

- bevordering van mantelzorg: mogelijkheid tot palliatief verlof

- gespecialiseerde zorgvoorzieningen: palliatieve dagcentra en multidisciplinaire teams ter ondersteuning van de zorgverleners in de thuiszorg

Duitstalige Gemeenschap:
De vereniging voor palliatieve zorg in de Duitstalige Gemeenschap richt zich tot patiënten die aan een ongeneeslijke en ver gevorderde aandoening met een beperkte levensverwachting lijden, waarbij er geen behandeling of therapie meer mogelijk is.

Het doel bestaat erin om deze patiënten een optimale levenskwaliteit te bieden gedurende de tijd die hen nog rest. Hierbij wordt gebruik gemaakt van het voorkomen of van het geheel of gedeeltelijk wegnemen van pijn en symptomen, maar ook van communicatie. Hiertoe gaat men op de vragen en wensen van de patiënt en van zijn omgeving in.
 

* zie Woordenlijst