Op 24 april 2023 werd een nieuw koninklijk besluit betreffende de beroepen van orthopedisch technoloog in de mobiliteitshulpmiddelen, orthopedisch technoloog in de bandagisterie en orthesiologie, orthopedisch technoloog in de prothesiologie en orthopedisch technoloog in de schoentechnologie gepubliceerd. Dit besluit treedt in werking op 1 juli 2023 (!!).
Meer informatie zal u terugvinden op deze link
Bandagisten, orthesisten en prothesisten zijn ook gekend als orthopedisch technologen. Deze paramedische beroepsbeoefenaars voorzien medische hulpmiddelen om de dagelijkse autonomie en mobiliteit van mensen met een lichamelijke beperking te verbeteren, zoals bijvoorbeeld steunkousen, korsetten en beenprothesen. Orthopedisch technologen staan in nauw contact met de patiënten en nemen hun maten op om hen het geschikte hulpmiddel te geven.
De orthopedische technologie is in 3 specialisaties verdeeld, die complementair zijn, maar elk een eigen identiteit hebben: de bandage, de orthese en de prothese.
Hieronder vindt u enkele veel gestelde vragen:
- Wat doen bandagisten, orthesisten en prothesisten?
- Welke opleiding moet u volgen om de beroepen te mogen uitoefenen?
- Wie mag deze beroepen uitoefenen?
- Hoe krijgt u een visum en een erkenning om de beroepen te mogen uitoefenen?
- Kan u met een buitenlands diploma werken in België als bandagist, orthesist en/of prothesist?
- Wat is de reglementering van het beroep in België?
- Wat is er veranderd aan het beroep in 2023?
- Waar vindt u de adviezen die werden uitgebracht over deze beroepen?
- Hebt u nog andere vragen?
Bandagisten, orthesisten en prothesisten maken en verstrekken verschillende soorten medische hulpmiddelen. Zij helpen ook bij het aanmeten en het passen van deze hulpmiddelen, en geven advies over het gebruik ervan. Deze handelingen en prestaties binnen het domein van de gezondheidszorg gebeuren steeds in opdracht van een arts.
De bandagist is gespecialiseerd in alle soorten bandages (zoals breukbanden, buikgordels, sportverbanden), drukverbanden (bijvoorbeeld steunkousen), borstprothesen, hulpmiddelen om thuisverzorging te vergemakkelijken (bijvoorbeeld stoma- en incontinentiemateriaal) en hulpmiddelen om de mobiliteit te verhogen (zoals rolstoelen).
De orthesist is gespecialiseerd in orthesen. Dit zijn uitwendig gedragen apparaten of hulpmiddelen die een lichaamsdeel ontlasten of corrigeren. Hij maakt bijvoorbeeld korsetten om de rug te ondersteunen, orthopedische steunzolen om de voeten te stabiliseren, halskragen voor de nek, schedelhelmen,… maar ook bijvoorbeeld gelaatsmaskers voor kankerpatiënten om te voorkomen dat het hoofd beweegt tijdens bestraling.
De prothesist is gespecialiseerd in alle soorten prothesen, behalve tandprothesen. Prothesen zijn apparaten of hulpmiddelen die een lichaamsdeel vervangen. Dit kunnen ook hoogtechnologische apparaten zijn, zoals een computergestuurde hand. Er bestaan functionele prothesen, die de autonomie van de patiënt verhogen, maar ook esthetische prothesen die zich aanpassen aan de uiterlijke kenmerken van de patiënt.
De bandagist, de orthesist en de prothesist moeten een opleiding volgen waarvan het opleidingsprogramma voldoet aan de vereisten die opgesomd worden in artikel 4, 5 en 6 van het koninklijk besluit van 6 maart 1997. De opleiding bestaat uit een theoretisch en een praktisch gedeelte, alsook uit een stage van 2 jaar op het terrein.
Na het voltooien van de opleiding moeten de bandagist, orthesist en prothesist hun beroepskennis en vaardigheden via bijscholing onderhouden en bijwerken.
De Federale Overheid is bevoegd om de minimale kwalificatievereisten voor de uitoefening van de gezondheidszorgberoepen te bepalen. De Gemeenschappen zijn bevoegd voor de interpretatie van de minimale kwalificatievereisten en voor de organisatie van het onderwijs. U vindt meer informatie op hun website:
- Onderwijs in de Vlaamse Gemeenschap
- Onderwijs in de Franse Gemeenschap
- Onderwijs in de Duitstalige Gemeenschap
Om deze beroepen te mogen uitoefenen moet u voldoen aan de minimale kwalificatievereisten die worden beschreven in het koninklijk besluit van 6 maart 1997, en dient u dus een opleiding gevolgd te hebben die beantwoordt aan deze criteria.
Doordat de bandagist, orthesist en prothesist nog niet verplicht zijn om over een visum te beschikken, worden deze beroepsbeoefenaars nog niet geregistreerd en bestaan er geen lijsten van personen die de toelating hebben om het beroep uit te oefenen.
Op dit moment kan u nog geen visum of erkenning krijgen voor de uitoefening van de beroepen van bandagist, orthesist en prothesist, omdat er nog geen visumplicht is en de erkenningsprocedure voor deze beroepen nog niet is opgestart.
De bandagisten, orthesisten en prothesisten kunnen wel een RIZIV nummer aanvragen, dat na een theoretische en praktische proef wordt uitgereikt door de erkenningsraad van het RIZIV. Met dit RIZIV-nummer kunnen bepaalde verstrekkingen terugbetaald worden door de ziekteverzekering, zodat de patiënt hiervoor een terugbetaling krijgt.
Indien u het beroep van bandagist, orthesist of prothesist wenst uit te oefenen in België met een buitenlands diploma moet u voldoen aan de minimale kwalificatievereisten beschreven in het koninklijk besluit van 6 maart 1997. Dit betekent ook dat u een opleiding gevolgd hebt die beantwoordt aan deze criteria.
Vanaf het moment dat de erkenningsprocedure wordt opgestart, zal u een visum en een erkenning moeten aanvragen om in België te mogen werken.
Hoofdstuk 7 van de Gecoördineerde wet van 10 mei 2015 betreffende de uitoefening van de gezondheidszorgberoepen bepaalt de basisregels voor de uitoefening van de paramedische beroepen.
Het KB van 2 juli 2009 bepaalt dat de uitoefening van "de bandage, de orthese en de prothese" een paramedisch beroep is.
Het KB van 6 maart 1997 bepaalt:
- De beroepstitels bandagist, orthesist en prothesist.
- De minimale kwalificatievereisten waaraan men moet voldoen om de beroepen van bandagist, orthesist en prothesist te mogen uitoefenen.
- De technische prestaties die de bandagist, orthesist en prothesist mogen verrichten.
- De handelingen die een arts aan een bandagist, een orthesist en een prothesist kan toevertrouwen.
- De voorwaarden waaronder de technische prestaties en de toevertrouwde handelingen mogen worden gesteld zoals de noodzaak van een voorschrift.
Op 24 april 2023 werd een nieuw koninklijk besluit betreffende de beroepen van orthopedisch technoloog in de mobiliteitshulpmiddelen, orthopedisch technoloog in de bandagisterie en orthesiologie, orthopedisch technoloog in de prothesiologie en orthopedisch technoloog in de schoentechnologie gepubliceerd. Ten opzichte van het vorig geldend koninklijk besluit van 6 maart 1997 werden er zowel wijzigingen aangebracht aan de bevoegdheden van het beroep als aan de minimale kwalificatievereisten om het beroep te mogen uitoefenen. Er wordt ook voorzien in overgangsmaatregelen.
De voornaamste wijzigingen aan de bevoegdheden zijn de vier beroepstitels (specialisaties) die complementair zijn maar elk een eigen identiteit en vakgebied hebben.
De belangrijkste wijzigingen aan de minimale kwalificatievereisten zijn de volgende:
- De vereisten voor de theoretische en praktische opleiding zijn aangepast aan de gewijzigde bevoegdheden en werden gemoderniseerd.
- Het aantal uren bijscholing dat de orthopedisch technologen moeten volgen, wordt vastgelegd op minimaal 15 uren per jaar.
Tenslotte worden de volgende overgangsmaatregelen ingevoerd:
- Een automatische erkenning voor een of meerdere beroepstitels van de vier beroepen inzake orthopedische technologie bedoeld in artikel 2 wordt ambtshalve toegekend aan de personen die, op de datum van inwerkingtreding van dit besluit, erkend zijn voor een of meerdere beroepstitels van bandagist, orthopedist en prothesist door het Rijksinsituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering (hierna RIZIV genoemd) en die alle handelingen en prestaties mogen verrichten die verband houden met een of meerdere beroepstitels bedoeld in artikel 2
- Erkenning op verzoek door de onderstaande personen (1° en 2°) die gelijkgesteld worden met de personen die voldoen aan kwalificatievereisten in de artikelen 3 tot 8 van dit besluit,
- 1° op de datum van inwerkingtreding van dit besluit een opleiding tot bandagist, orthesist of prothesist volgen, zoals beschreven in de artikelen 4 tot 9 van het koninklijk besluit van 6 maart 1997 betreffende de beroepstitel en de kwalificatievereisten voor de uitoefening van het beroep van bandagist, van orthesist, van prothesist en houdende vaststelling van de lijst van de technische prestaties en van de lijst van handelingen waarmee de bandagist, orthesist, prothesist door een arts kan worden belast, en die deze opleiding uiterlijk vijf jaar na de inwerkingtreding van dit besluit met succes voltooien.
- 2° tijdens de academiejaren 2020-2021 tot 2022-2023 met succes een opleiding hebben voltooid tot bandagist, orthesist of prothesist zoals beschreven in de artikelen 4 tot 9 van het koninklijk besluit van 6 maart 1997 betreffende de beroepstitel en de kwaliteitsvereisten voor de uitoefening van het beroep van bandagist, van orthesist, van prothesist en houdende vaststelling van de lijst van technische prestaties en de lijst van handelingen waarmee een bandagist, orthesist, prothesist door een arts kan worden belast.
- Personen die voldoen aan de hierondervermelde 1° of 2° kunnen uiterlijk vier jaar na de inwerkingtreding van dit besluit een verzoek in te dienen:
- 1° De personen die gedurende ten minste drie jaar, in de loop van de tien jaar voorafgaand aan de inwerkingtreding van dit besluit, op ononderbroken en continue wijze bepaalde prestaties bedoeld in de artikelen 9, 11, 13 en 15 hebben verricht of bepaalde handelingen bedoeld in de artikelen 10, 12, 14 en 16 hebben uitgevoerd, mogen dezelfde prestaties of handelingen blijven uitvoeren onder dezelfde voorwaarden als de beoefenaars van het beroep van orthopedisch technoloog die deze prestaties of handelingen uitvoeren, op voorwaarde dat zij aan de bevoegde erkenningscommissies van de gefedereerde entiteiten kunnen aantonen dat zij, vóór de datum van inwerkingtreding van dit besluit, over de ervaring en de bekwaamheid beschikten om deze prestaties of handelingen uit te voeren.
- 2° De personen die, op de datum van inwerkingtreding van dit besluit, door het RIZIV erkend zijn voor één of meer beroepstitels van bandagist, orthopedist en prothesist en die één of meer handelingen en prestaties, verbonden aan één of meer beroepstitels, bedoeld in artikel 2, maar niet alle handelingen en prestaties, verbonden aan deze beroepstitels, mogen uitoefenen, mogen dezelfde handelingen blijven uitvoeren onder dezelfde voorwaarden als de beoefenaars van één of meer beroepen bedoeld in artikel 2, mits zij daartoe een verzoek aan de bevoegde erkenningscommissies van de gefedereerde entiteiten indienen.
U kan de recente adviezen van de verschillende adviesorganen van de FOD Volksgezondheid raadplegen op de website van de advies- en overlegorganen inzake gezondheid.
U kan meer informatie vinden op de algemene webpagina over de paramedische beroepen. Indien u het antwoord op uw vraag niet kan terugvinden, kan u contact opnemen met het contactcenter.