De medisch laboratorium technoloog is een paramedisch beroepsbeoefenaar die laboratoriumonderzoeken uitvoert op stalen van menselijke oorsprong (zoals bloed, urine….).
De medisch laboratorium technoloog staat in voor een goede werking van de analyseapparatuur en zorgt voor accurate medische data. Zo draagt de technoloog bij tot een trefzekere diagnose.
In 2019 werd het beroep gemoderniseerd, om tegemoet te komen aan de evoluties in het werkveld.
Hieronder vindt u enkele veel gestelde vragen:
- Wat doet een medisch laboratorium technoloog?
- Welke opleiding moet u volgen om het beroep te mogen uitoefenen?
- Waar vindt u de lijst met personen die het beroep mogen uitoefenen?
- Hoe krijgt u een visum om het beroep te mogen uitoefenen?
- Hoe kan u een erkenning of een derogatie aanvragen?
- Kan u met een buitenlands diploma werken in België als medisch laboratorium technoloog?
- Wat is de reglementering van het beroep in België?
- Wat is er gewijzigd aan het beroep in 2019?
- Waar vindt u statistieken in verband met het aantal medisch laboratorium technologen in België?
- Waar vindt u de adviezen die werden uitgebracht over het beroep?
- Hebt u nog andere vragen?
De medisch laboratorium technoloog voert laboratoriumonderzoeken uit en neemt stalen af waarop deze onderzoeken worden uitgevoerd. De technoloog kan ook instaan voor het uitvoeren van bepaalde functionele testen en van bepaalde verstrekkingen rechtstreeks op de patiënt, zoals het toedienen van radioactieve producten en het plaatsen van een perifere veneuze katheter voor het afnemen van stalen.
De handelingen die de medisch laboratorium technoloog mag stellen binnen het domein van de gezondheidszorg, voert hij of zij altijd uit in opdracht van een arts of van een apotheker specialist in de klinische biologie.
De medisch laboratorium technoloog werkt meestal in een laboratorium, in verschillende domeinen zoals de klinische chemie, de hematologie, de immunologie, de microbiologie, de anatomo-pathologie, de genetica, de moleculaire biologie en het onderzoek van menselijk lichaamsmateriaal.
In het laboratorium neemt de technoloog actief deel aan het uitrollen van het kwaliteitssysteem.
De technoloog kan ook taken uitvoeren op andere ziekenhuisafdelingen, zoals het valideren en evalueren van testen die in de buurt van het bed van de patiënt gebeuren, maar die wel onder de verantwoordelijkheid van het laboratorium vallen (point of care testen).
De medisch laboratorium technoloog moet beschikken over een diploma van een opleiding in het hoger onderwijs van minimaal 180 ECTS studiepunten en waarvan het opleidingsprogramma voldoet aan de vereisten die opgesomd worden in artikel 4 van het koninklijk besluit van 17 januari 2019.
In dit koninklijk besluit werden enkele wijzigingen aangebracht ten opzichte van het Koninklijk Besluit van 1993. De opleidingsinstellingen die wensen dat hun gediplomeerden in aanmerking komen voor een erkenning als medisch laboratorium technoloog, zullen hun opleiding hieraan moeten aanpassen.
Als u voldoet aan de minimale kwalificatievereisten komt u in aanmerking voor een erkenning en een visum als medisch laboratorium technoloog. Het is mogelijk dat u met een ander diploma dan dat van “bachelor in de medische laboratoriumtechnologie” in aanmerking komt voor een erkenning en een visum.
Na het ontvangen van uw erkenning en visum moet u uw beroepskennis en -vaardigheden onderhouden en bijwerken via een bijscholing van minstens 15 uren per jaar.
De Federale Overheid is bevoegd om de minimale kwalificatievereisten voor de uitoefening van de gezondheidszorgberoepen te bepalen. De Gemeenschappen zijn bevoegd voor de interpretatie van deze minimale kwalificatievereisten en voor de organisatie van het onderwijs. U vindt meer informatie op hun website:
- Onderwijs in de Vlaamse Gemeenschap
- Onderwijs in de Franse Gemeenschap
- Onderwijs in de Duitstalige Gemeenschap
De nominatieve lijsten van de zorgberoepsbeoefenaars (Excel bestand) zijn verwijderd van de website.
Dankzij onze zoekmotor voor burgers kunt u nagaan of een beroepsbeoefenaar het recht heeft om een erkende beroepsactiviteit te mogen uitoefenen in de gezondheidszorg in België en voor welke specialiteit. Er bestaat ook een zoekmotor voor de werkgevers (bereikbaar alleen voor de vertegenwoordigers van een organisatie/onderneming).
Beide zoekmotors zijn beschikbaar op onze homepage onder de rubriek “Een erkend beroepsbeoefenaar zoeken”.
Nadat u een erkenning of een derogatie hebt ontvangen van één van de Gemeenschappen, ontvangt u automatisch uw visum van de FOD Volksgezondheid. U hoeft dus zelf geen stappen te ondernemen naar ons toe: het is de desbetreffende Gemeenschap die uw dossier opvolgt.
U heeft voortaan ook zelf toegang tot uw visum op ons downloadportaal van zodra dit werd toegekend. U kunt het op ieder moment eenvoudig downloaden met uw elektronische identiteitskaart (eID) of met de app “Itsme”.
Indien u over een buitenlands diploma beschikt, dient u wel een visum aan te vragen om in België te kunnen werken. U volgt dan deze procedure.
De Gemeenschappen kennen de erkenningen en de derogaties toe:
- Voor Nederlandstalige dossiers kunt u terecht bij de Vlaamse Gemeenschap
- Voor Franstalige dossiers kunt u terecht bij de Franse Gemeenschap
- Voor Duitstalige dossiers kunt u terecht bij de Duitstalige Gemeenschap
Opgelet: de aanvragen voor een derogatie (of "bekendmaking van de gestelde handelingen"), zoals voorzien in de overgangsmaatregelen van het koninklijk besluit van 17 januari 2019, kunnen nog tot 22 februari 2026 worden ingediend.
Indien u het beroep van medisch laboratorium technoloog wenst uit te oefenen in België met een buitenlands diploma moet u beschikken over een visum en een erkenning of een gelijkwaardigheid van uw buitenlands diploma.
Om een aanvraag te doen volgt u deze procedure.
Hoofdstuk 7 van de Gecoördineerde wet van 10 mei 2015 betreffende de uitoefening van de gezondheidszorgberoepen bepaalt de basisregels voor de uitoefening van de paramedische beroepen.
Het KB van 2 juli 2009 bepaalt dat de uitoefening van de “medische laboratoriumtechnologie” een paramedisch beroep is.
Het KB van 17 januari 2019 bepaalt:
- De beroepstitel “medisch laboratorium technoloog”.
- De minimale kwalificatievereisten waaraan men moet voldoen om het beroep van medisch laboratorium technoloog te mogen uitoefenen.
- De handelingen die aan een medisch laboratorium technoloog kunnen worden toevertrouwd.
Op 12 februari 2019 werd een nieuw koninklijk besluit betreffende het beroep van medische laboratorium technoloog gepubliceerd. Ten opzichte van het vorig geldend koninklijk besluit van 2 juni 1993 werden er zowel wijzigingen aangebracht aan de bevoegdheden van het beroep als aan de minimale kwalificatievereisten om het beroep te mogen uitoefenen. Er wordt ook voorzien in overgangsmaatregelen.
De voornaamste wijzigingen aan de bevoegdheden zijn de volgende:
- De laboratoriumonderzoeken die de medisch laboratorium technoloog mag uitvoeren in opdracht van een arts of van een apotheker specialist in de klinische biologie, kunnen nu ook plaatsvinden in de domeinen van de moleculaire biologie of van het onderzoek van menselijk lichaamsmateriaal (cellen, weefsels en organen).
- In opdracht van een arts mag de technoloog menselijk lichaamsmateriaal voorbereiden en manipuleren voor therapeutische doeleinden.
- Naast het uitvoeren en het op punt stellen, behoort het voorbereiden van de laboratoriumonderzoeken op stalen van menselijke oorsprong nu duidelijk tot de bevoegdheid van de medisch laboratorium technoloog.
- De bloedafname door veneuze punctie kan ook toevertrouwd worden aan de technoloog door een apotheker specialist in de klinische biologie, indien die zelf gemachtigd is voor het uitvoeren van een bloedafname.
- De technoloog mag bloed afnemen langs een aanwezige veneuze katheter en hij of zij mag een perifere veneuze katheter plaatsen, allebei in opdracht van een arts.
De belangrijkste wijzigingen aan de minimale kwalificatievereisten zijn de volgende:
- De vereisten voor de theoretische en praktische opleiding zijn aangepast aan de gewijzigde bevoegdheden en werden gemoderniseerd.
- De studenten kunnen stage lopen in alle domeinen die tot de nieuwe bevoegdheden van de medisch laboratorium technoloog behoren, en de stage kan gedeeltelijk in een wetenschappelijke onderzoekscontext plaatsvinden.
- Het aantal uren bijscholing dat de technoloog moet volgen, wordt vastgelegd op minimaal 15 uren per jaar.
Tenslotte worden twee overgangsmaatregelen ingevoerd:
- Personen die ten laatste in 2019 zijn begonnen aan een opleiding tot medisch laboratorium technoloog hoeven geen bijkomende opleiding te volgen, indien hun opleiding beantwoordt aan de kwalificatievereisten van het KB van 2 juni 1993. Zij worden gelijkgesteld met de personen die voldoen aan de nieuwe kwalificatievereisten.
- Personen die gedurende minstens drie jaar voor de inwerkingtreding van het nieuwe KB bepaalde handelingen hebben gesteld die werden toegevoegd aan de bevoegdheden van de medische laboratorium technoloog, krijgen de mogelijkheid om een derogatie aan te vragen. Met een derogatie mogen ze deze handelingen blijven uitvoeren onder dezelfde voorwaarden als de medisch laboratorium technoloog.
Het gaat om de volgende handelingen:- Laboratoriumonderzoeken: het voorbereiden, het uitvoeren en het op punt stellen van onderzoeken in vitro op stalen van menselijke oorsprong:
- a) moleculair biologisch onderzoek;
- b) onderzoek van menselijk lichaamsmateriaal;
- Voorbereiding en manipulatie van biologische materialen voor therapeutische doeleinden.
- Laboratoriumonderzoeken: het voorbereiden, het uitvoeren en het op punt stellen van onderzoeken in vitro op stalen van menselijke oorsprong:
Dit nieuwe KB heeft als gevolg dat personen die over een voorlopige erkenning beschikken, hun definitieve erkenning zowel kunnen aanvragen op basis van de “oude” kwalificatievereisten van het koninklijk besluit van 2 juni 1993, als van de “nieuwe” kwalificatievereisten van het koninklijk besluit van 17 januari 2019.
Op de website van de Planningscommissie Medisch aanbod kan u alle gegevens terugvinden via het tabblad 'publicaties'. U kan verder filteren naar “beroep” en “jaar van publicatie”.
U kan op die website jaarstatistieken terugvinden die informatie geven over het totaal aantal beroepsbeoefenaars gemachtigd om het beroep uit te oefenen en de jaarlijkse instroom van nieuwe beroepsbeoefenaars.
Daarnaast worden ook rapporten gepubliceerd die informatie geven over het totaal aantal beroepsbeoefenaars actief op de Belgische arbeidsmarkt (zowel binnen en buiten de gezondheidszorg).
Meer informatie over de verzameling, de analyse en de verwerking van de gegevens over het aantal gezondheidszorgberoepsbeoefenaars kan u terugvinden op de pagina planning van de arbeidskracht.
U kan de recente adviezen van de verschillende adviesorganen van de FOD Volksgezondheid raadplegen op de website van de advies- en overlegorganen inzake gezondheid.
U kan meer informatie vinden op de algemene webpagina over de paramedische beroepen. Indien u het antwoord op uw vraag niet kan terugvinden, kan u contact opnemen met het Service Center.