Het AskReach-systeem: een eenvoudige toegang tot REACH-informatie

01/08/2023

AskREACH, opgestart in 2017, is een Europees project met als doel consumenten en bedrijven te helpen bij het toepassen van het “recht op informatie” over zeer zorgwekkende stoffen (SVHC's) in voorwerpen.

De Europese REACH-verordening over de registratie en beoordeling van en de vergunning en beperkingen voor chemische stoffen bepaalt in artikel 33, lid 2 dat leveranciers verplicht zijn burgers of consumenten die daarom vragen binnen 45 dagen informatie te verstrekken over de aanwezigheid van SVHC's in voorwerpendie ze op de markt brengen.

De lijst van zeer zorgwekkende stoffen (SVHC's), die tweemaal per jaar wordt bijgewerkt, staat op de website van het Europees Agentschap voor chemische stoffen (ECHA). Die lijst bevat onder meer de meeste hormoonverstoorders die op Europees niveau zijn geïdentificeerd. Op basis van die gegevens heeft België een Nationaal Actieplan voor hormoonverstoorders (NAPED) uitgewerkt. Een van de acties daarin is dat België zich aansluit bij het Europese AskREACH-project.

Ons land is in 2023 toegetreden tot het AskREACH-project. Het hoofddoel is om het makkelijker te maken informatie over zeer zorgwekkende stoffen (SVHC's) in voorwerpen te delen tussen leveranciers en consumenten te. Belgische leveranciers kunnen nu bijdragen aan het project door de aanwezigheid van SVHC's in te voeren in het AskREACH-systeem. Die gegevens zijn voor de consument toegankelijk via de Scan4Chem-applicatie. Een leverancier is elke producent of importeur van een product, elke distributeur of elke andere speler in de toeleveringsketen die een product op de markt brengt. Als dat op u van toepassing is, vindt u in de volgende rubrieken meer informatie over uw verplichtingen en over het gebruik van de interface voor leveranciers.

Bij het AskREACH-project zijn momenteel 20 Europese landen betrokken: België, Oostenrijk, Kroatië, Tsjechië, Denemarken, Estland, Frankrijk, Duitsland, Zweden, Griekenland, Letland, Litouwen, Luxemburg, Polen, Portugal, Servië, Hongarije, Montenegro, Bosnië-Herzegovina en Spanje. Het Duitse milieuagentschap (UBA) is de projectcoördinator. De doelstellingen zijn:

De industriële sector en de distributeurs bewust maken van hun verplichtingen om informatie te delen volgens artikel 33, lid 2 van de REACH-verordening.
De communicatie over SVHC's tussen consumenten en bedrijven vergemakkelijken.
Eenvoudig en duidelijk informatie verstrekken aan consumenten over de aanwezigheid van SVHC's in hun voorwerpen.
De gezondheid van de consumenten beter beschermen door hen aan te moedigen verantwoorde aankoopkeuzes te maken en zo hun potentiële blootstelling aan die stoffen te beperken.
Het potentiële effect van de voorwerpen op het milieu beperken, met name door de principes van het actieplan Zero Pollution toe te passen en door de overgang naar een Europese circulaire economie te bevorderen met behulp van veiligere alternatieven.
De vervanging van SVHC's in voorwerpen verbeteren door de vraag van de consument naar SVHC-vrije producten te stimuleren en het bewustzijn in de industriële sector te vergroten.

Uw verplichtingen en voordelen als leverancier

Wettelijke vereisten voor communicatie en informatie

Artikel 33 van de REACH-verordening omschrijft de verplichting van leveranciers om informatie te delen over zeer zorgwekkende stoffen (SVHC's) in hun voorwerpen. Een leverancier is elke producent of importeur van een product, elke distributeur of elke andere speler in de toeleveringsketen die een product op de markt brengt. De betrokken stoffen staan op de lijst van zeer zorgwekkende stoffen.

Artikel 33 Verplichting om informatie door te geven over stoffen in voorwerpen

1. Elke leverancier van een voorwerp dat een stof bevat die aan de criteria van artikel 57 voldoet en overeenkomstig artikel 59, lid 1, in een concentratie van meer dan 0,1 gewichtsprocent (g/g) is gemeten, verstrekt de afnemer van het voorwerp voldoende aan de leverancier bekende informatie om een veilig gebruik van dat voorwerp mogelijk te maken, waaronder ten minste de naam van de stof.

2. Op verzoek van een consument verstrekt elke leverancier van een voorwerp dat een stof bevat die aan de criteria van artikel 57 voldoet en overeenkomstig artikel 59, lid 1, in een concentratie van meer dan 0,1 gewichtsprocent (g/g) is gemeten, de consument voldoende aan de leverancier bekende informatie om een veilig gebruik van dat voorwerp mogelijk te maken, waaronder ten minste de naam van de stof. De desbetreffende informatie wordt gratis verstrekt binnen 45 dagen na ontvangst van het verzoek.

Het AskREACH-systeem is een hulpmiddel waarmee u doeltreffend kunt voldoen aan uw verplichting tot transparantie naar consumenten over de hele toeleveringsketen. Dat kan op regelmatige basis gebeuren of op verzoek van een consument.

Als leverancier van voorwerpen moet u uw klanten gratis en over de hele toeleveringsketen de namen van alle SVHC's die in het product vervat zitten (> 0,1 gewichtsprocent) verstrekken en voldoende informatie geven om een veilig gebruik van dat voorwerp mogelijk te maken [artikel 33, lid 1, REACH].
Na een verzoek van een consument moet u als leverancier van voorwerpen gratis de namen van alle SVHC's in het voorwerp (> 0,1 % in gewicht) meedelen en voldoende informatie geven voor een veilig gebruik [artikel 33, lid 2, van de REACH-verordening].

Sinds 5 januari 2021 moet die informatie ook worden meegedeeld in de SCIP-databank, zodat ze gedurende de hele levenscyclus van het product beschikbaar is, ook als afval. Het doel daarvan is de sortering van afvalstoffen te vergemakkelijken en de kwaliteit van de gerecycleerde materialen te verbeteren.

Welke voordelen zijn er voor u?

Met het AskREACH-systeem toont u zich als een betrouwbaar en verantwoordelijk bedrijf dat luistert naar de consument:

Transparantie over de samenstelling van uw producten en aanbevelingen aan uw klanten voor een veilig gebruik van voorwerpen die SVHC's bevatten;
Promotie van uw SVHC-vrije producten;
Actieve communicatie over uw engagementen: toon de consument dat uw bedrijf aan hun zorgen tegemoetkomt. 75 % van de Europese consumenten verwacht dat bedrijven initiatieven nemen op het gebied van duurzame ontwikkeling;
Ondersteuning bij de regelgeving: dankzij een herinnering om de informatie bij te werken telkens wanneer de lijst van SVHC's wordt bijgewerkt, kunt u snel de nodige aanpassingen doen om te voldoen aan uw verplichtingen volgens artikel 33 van REACH.

AskREACH voor bedrijven

Het AskREACH-systeem

Het AskREACH-systeem is het resultaat van een Europees project, LIFE AskREACH, medegefinancierd door het Europese LIFE-programma. Het bestaat hoofdzakelijk uit een

AskREACH-databank, beschikbaar in alle deelnemende landen en bestemd voor bedrijven;
de app Scan4Chem voor consumenten, vertaald in de landstalen van de lidstaten.

Het AskReach-systeem wordt door bedrijven aangevuld en bevat informatie over de aanwezigheid van SVHC's in hun producten en is gekoppeld aan Scan4Chem. Door de barcode op een voorwerp te scannen kan de consument nagaan of het SVHC's bevat. Als het voorwerp niet ingevoerd is of als de informatie niet beschikbaar is, kan de applicatie de verzoeken van de consument doorgeven aan de bedrijven, die 45 dagen de tijd hebben om de informatie te verstrekken.

Het AskREACH-systeem heeft 4 interfaces:

consumenten
leveranciers
administratie
projectportaal

De consumenteninterface is de Scan4Chem-toepassing. De leveranciersinterface omvat het beheer en de opvolging van de databank. De administratie-interface wordt in België beheerd door verschillende partnerorganisaties. De FOD Volksgezondheid en de FOD Economie verzorgen de communicatie en ondersteuning voor de leveranciers, terwijl de Bond Beter Leefmilieu (BBL) en Ecoconso dat doen voor de consumenten. Consumenten kunnen bij hen terecht voor antwoorden op hun vragen: in het Nederlands bij BBL en in het FR- bij Ecoconso. De portaalinterface biedt toegang tot de informatie via een computer.

De AskREACH-interface voor leveranciers

Dit gratis systeem is toegankelijk via een webbrowser en zorgt ervoor dat leveranciers van voorwerpen (fabrikanten, importeurs en detailhandelaars) vragen van consumenten over zeer zorgwekkende stoffen (SVHC) kunnen beheren en beantwoorden.

De AskREACH-interface voor leveranciers is verbonden met een databank waarin elke leverancier van voorwerpen informatie kan opslaan over de SVHC's in zijn voorwerpen. De leverancier beheert die informatie via de AskREACH-interface voor leveranciers.

De informatie die de leverancier heeft ingevoerd over de SVHC's in voorwerpen is ook toegankelijk voor elke consument via de Scan4Chem smartphone-applicatie. Daarmee kan de consument informatie over SVHC's in de voorwerpen die in de databank zijn opgenomen bekijken of een vraag indienen om informatie over SVHC's in de voorwerpen die nog niet in de databank zijn opgenomen. Elke leverancier van een voorwerp kan reageren op een vraag van een consument via de AskREACH-interface voor leveranciers.

De interface van AskREACH voor leveranciers heeft vier hoofdfuncties:

Barcodes registreren in het systeem
Met de barcoderegistratiefunctie van het AskREACH-systeem kunnen barcode-eigenaars hun barcodes definiëren en registreren in het systeem.
Informatie over SVHC's in de voorwerpen beheren
Met die functie kan de gebruiker informatie over voorwerpen in het AskREACH-systeem invoeren, opslaan en bewerken. De ingevoerde informatie over de SVHC's in de voorwerpen wordt opgeslagen in de AskREACH-databank die consumenten kunnen bevragen voor SVHC-informatie via de Scan4Chem smartphone-app.
Vragen van consumenten over de SVHC's beheren en beantwoorden
Deze mogelijkheid werkt als communicatieplatform tussen de leveranciers van voorwerpen en hun klanten: de gebruiker kan een persoonlijk antwoord geven aan de consument die een vraag stelt. Die functionaliteit stelt de gebruiker ook in staat om de informatie over het voorwerp op te slaan in de AskREACH-databank en enkel te reageren op andere vragen over hetzelfde voorwerp.
Statistieken over vragen over SVHC's raadplegen
Die optie is momenteel niet beschikbaar.

Hoe gebruik ik het AskReach-systeem?

De handleiding voor de leveranciersinterface is zeer gedetailleerd en legt stapsgewijs de procedure om met het AskREACH-systeem te werken uit. Hieronder vindt u de drie hoofdpijlers van de leveranciersinterface, met vermelding van de referentiepagina's in de handleiding.

Stap 1/ Rgestreer uw bedrijf in het AskREACH-systeem

Ga naar het platform https://suppliers.askreach.eu/
Selecteer "Register" (registreren) onderaan het scherm
Voer de informatie in, klik op "Register" (registeren) en volg de instructies (p. 11-12 van de handleiding).

Stap 3/ Download voorwerpen

Ga naar het tabblad "Barcode Range Declaration" (barcodebereikaangifte) om informatie toe te voegen over een barcodebereik van voorwerpen met SVHC-concentraties > 0,1 % (m/m)
OF
Ga naar het tabblad "Article declaration" (voorwerpaangifte) en klik op "Add article" (voorwerp toevoegen) om de voorwerpen één voor één toe te voegen (p. 24-32)
OF
Om een bulk upload van meerdere voorwerpen uit te voeren, klikt u op "More" (meer), dan op "Import" (importeren) en laadt u uw vooraf ingevuld leveranciersaangiftebestand van AskREACH op (.xslx formaat). U vindt dit Excel-bestand hier (p. 32-38)

Stap 2/ Voeg informatie over de onderneming toe

Informatie over de onderneming toevoegen op de “Profile”-pagina (profiel).
Geef een algemeen e-mailadres om vragen over de SVHC's in uw voorwerpen te ontvangen (p. 11-20).
Als u barcode-eigenaar bent, voert u onderaan de pagina uw barcode of bedrijfsprefix (GCP of “global company prefix”) in (p. 20-23).

Bekijk hier ook de registratieprocedure om vertrouwd te raken met het systeem.

Controle

Het AskREACH-systeem is een communicatie-instrument dat consumenten en leveranciers in staat stelt het recht op informatie in praktijk te brengen.

Bedrijven kunnen voortaan op het platform informatie verstrekken over de aanwezigheid van SVHC's in hun voorwerpen.

Consumenten kunnen via de smartphone-applicatie Scan4Chem een verzoek over SVHC's aanmaken en dat naar de betrokken leveranciers van voorwerpen sturen. De leverancier moet binnen 45 dagen na ontvangst van het verzoek antwoorden.

Als de leverancier de informatie niet binnen 45 dagen verstrekt, kunt u dat melden aan :

Het gebruik van AskREACH is niet verplicht. De inspectiedienst van het DG Leefmilieu van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu is echter bevoegd om de naleving van de verplichting zoals bepaald in artikel 33 van de REACH-verordening te controleren.

Niet-naleving van die bepaling kan leiden tot strafrechtelijke vervolging en wordt bestraft met een gevangenisstraf van acht dagen tot drie jaar en/of een boete van 160 euro tot 4.000.000 euro, krachtens artikel 17, lid 1, van de wet op de productnormen (Wet betreffende de productnormen ter bevordering van duurzame productie- en consumptiepatronen en ter bescherming van het leefmilieu, de volksgezondheid en de werknemers). De strafrechtelijke boete moet worden vermenigvuldigd met de opdeciemen (momenteel 8).

FAQ

In welke landen is AskREACH beschikbaar?

Het systeem is van toepassing in België, Frankrijk, Duitsland, Servië, Luxemburg, Kroatië, Tsjechië, Oostenrijk, Letland, Estland, Litouwen, Griekenland, Portugal, Denemarken, Zweden en Polen. Het Duitse milieuagentschap (UBA) is de projectcoördinator. De app voor consumenten Scan4Chem is vertaald in de respectieve landstalen. Het voornaamste doel is de communicatie over SVHC-‘s gemakkelijker maken.

Welke leveranciers zijn verplicht informatie te verstrekken over zeer zorgwekkende stoffen (SVHC's) in hun voorwerpen?

Het gaat om elke producent of importeur van een product, elke distributeur of elke andere speler in de toeleveringsketen die een product op de markt brengt. U kunt rechtstreeks contact opnemen met het bedrijf waar u het voorwerp heeft gekocht.

Waar kan ik de lijst van SVHC's vinden?

De lijst van zeer zorgwekkende stoffen (SVHC's), die tweemaal per jaar wordt bijgewerkt, is beschikbaar op de website van het Europees Agentschap voor chemische stoffen (ECHA).

Vanaf welke concentratie moet de aanwezigheid van een SVHC in een voorwerp worden vermeld?

Bij een concentratie van meer dan 0,1 gewichtsprocent (g/g), wordt ervan uitgegaan dat de stoffen aanwezig zijn in een voorwerp. Die verplichting wordt beschreven in artikel 33 van de REACH-verordening.

Hoe vul ik mijn gegevens in AskREACH in?

Op de pagina “Hoe gebruik ik het AskREACH systeem?” vindt u een beknopte hulp voor het gebruik van de interface. De handleiding voor leveranciers beschrijft alle stappen in het gebruik van het AskREACH-systeem.

U kunt de uitleg over het gebruik van het AskREACH-systeem ook online raadplegen.

Is de SCIP-databank gekoppeld aan de AskREACH-databank?

Het Europees Agentschap voor chemische stoffen (ECHA) is verantwoordelijk voor de ontwikkeling en het onderhoud van de SCIP-databank in de context van de herziene kaderrichtlijn voor afvalstoffen [art.9]. Leveranciers van voorwerpen moeten vanaf 5 januari 2021 via die databank informatie verstrekken over alle voorwerpen die zij leveren en die SVHC's (> 0,1 %) bevatten.

AskREACH heeft contact gehad met het SCIP-team om synergieën tussen de twee databanken te onderzoeken. De uitdagingen en gemeenschappelijke punten zijn geïdentificeerd en samengevat in een document dat in overleg tussen de twee projectteams is opgesteld. Dat document geeft toelichting bij de afstemming en de voordelen van de beide databanken.

Waarom moet ik mijn barcodes toevoegen (alleen als ik ze bezit)?

Het specificeren van de barcodes of het bedrijfsprefix in het AskREACH-systeem laat het systeem toe om consumenten in contact te brengen met relevante leveranciers bij wie SVHC-informatie over voorwerpen kan worden opgevraagd.

Welke informatie is zichtbaar voor de gebruiker van de app?

De gebruiker van de applicatie ziet de volgende informatie:

de naam van uw bedrijf zoals gedefinieerd in de leveranciersinterface
de datum van gegevensinvoer
het feit of het voorwerp SVHC('s) > 0,1% (massa/massa) bevat
de naam/namen van de SVHC('s)
de versie van de lijst van kandidaat-stoffen waarop de informatie betrekking heeft
"factsheets" (informatiebladen) over elk van de SVHC's op de huidige lijst van kandidaat-stoffen

De informatie die in de factsheets wordt verstrekt, is ook beschikbaar op de website van het AskREACH-project.

Welke informatie moet ik invoeren voor mijn voorwerp?

U moet de volgende verplichte informatie invoeren:

taal
naam van het voorwerp
barcode (of ID)
voorwerpcategorie
SVHC-gehalte > 0,1% (massa/massa)
de naam (namen) van de SVHC('s)

U kunt ook vrijblijvend een merknaam, een beschrijving en een afbeelding van het voorwerp toevoegen (niet verplichtte informatie). U kunt aangeven of de SVHC in het voorwerp en/of in de verpakking wordt aangetroffen en meer informatie verstrekken over de locatie of de concentratie van de SVHC in het voorwerp. U kunt ook een .pdf-bestand aanleveren voor meer informatie over de locatie, concentratie of het gebruik van het voorwerp.

Hoe werk ik mijn voorwerpen bij?

Als de informatie voor een voorwerp niet meer actueel is, verschijnt er een knop "Update" (bijwerken) in de kolom "Candidate List" (kandidatenlijst) voor dat voorwerp. Klik op de knop om het bij te werken, en bevestig vervolgens in het venster "Update Candidate List for article" (lijst van kandidaat-stoffen voor voorwerp bijwerken) dat u de voorwerpinformatie wilt bijwerken om te verwijzen naar de meest recente lijst van kandidaat-stoffen.

Welke risico's loopt een bedrijf als het niet reageert op een verzoek van een consument?

De inspectiedienst van het DG Leefmilieu van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu is bevoegd voor de controle op de naleving van de verplichting zoals bepaald in artikel 33 van de REACH-verordening.