Chemical leasing is een prestatiegericht bedrijfsmodel dat tot doel heeft het gebruik van chemicaliën te optimaliseren en tegelijkertijd de milieu-impact te verminderen.

Chemical leasing vereist een gezamenlijke aanpak tussen leveranciers van chemicaliën en hun klanten, aangezien de focus verschuift van de verkoop van chemicaliën naar de verkoop van de dienst die ze leveren. In plaats van chemicaliën te kopen, betalen klanten voor de gewenste functie of prestatie van de chemicaliën (bijvoorbeeld de behandeling van afvalwater, desinfectie van ziekenhuizen of reiniging van textiel). Aangezien het niet langer in het belang van de chemieproducent is om te verkopen op basis van productvolumes, stimuleert dit innovatieve Product-as-a-Service (PaaS) businessmodel  het efficiënte gebruik van chemicaliën, bevordert het behoud van hulpbronnen en minimaliseert de afvalproductie.


Bron: https://www.unido.org/our-focus-safeguarding-environment-resource-efficient-and-low-carbon-industrial-production/chemical-leasing

Deze website biedt een platform voor iedereen die meer wil weten over chemical leasing, door uitgebreide informatie, praktische hulpmiddelen en inspirerende case studies van succesvolle chemical leasingprojecten te verzamelen. In lijn met het federale actieplan circulaire economie, zal dit helpen bij de overgang naar meer duurzame, circulaire bedrijfsmodellen in de chemische industrie.


Bron: https://www.unido.org/our-focus-safeguarding-environment-resource-efficient-and-low-carbon-industrial-production/chemical-leasing

UNIDO wereldwijd programma voor chemical leasin

Bijna 20 jaar geleden lanceerde de Organisatie van de Verenigde Naties voor Industriële Ontwikkeling (UNIDO) een wereldwijd programma voor chemical leasing om chemical leasing als prestatiegericht bedrijfsmodel te promoten. Hierbij vindt een verschuiving plaats van verkoopvolume gebaseerde bedrijfsmodellen naar modellen gebaseerd op een toegevoegde waarde, die tevens bijdragen aan de ‘Sustainable Development Goals’ (SDG) van de Verenigde Naties. Chemical leasing is in het bijzonder relevant voor SDG 9 "Veerkrachtige infrastructuur bouwen, inclusieve en duurzame industrialisatie bevorderen en innovatie stimuleren", en gericht op het versnellen van de transitie naar een Circulaire Economie.

UNIDO-definitie van chemical leasing

Chemical leasing is een prestatiegericht (service georiënteerd) bedrijfsmodel dat de focus verlegt van het verhogen van het verkoopvolume van chemicaliën naar een benadering met toegevoegde waarde. De chemicaliënleverancier verkoopt voornamelijk de functies die door de chemicaliën worden uitgevoerd en functionele eenheden vormen de belangrijkste basis voor betaling.
Binnen chemical leasing businessmodellen wordt de verantwoordelijkheid van de gebruiker en de leverancier uitgebreid en kan het beheer van de gehele levenscyclus omvatten. Chemical leasing streeft naar een win-winsituatie. Het is gericht op een efficiënter gebruik van chemicaliën en tegelijkertijd op het verminderen van de risico's van chemicaliën en het beschermen van de volksgezondheid. Het verbetert de economische en milieuprestaties van de deelnemende bedrijven en vergroot hun toegang tot nieuwe markten.
De belangrijkste elementen van succesvolle bedrijfsmodellen voor chemical leasing zijn een correcte verdeling van de voordelen, hoge kwaliteitsnormen en wederzijds vertrouwen tussen de deelnemende bedrijven.



Kijk voor meer informatie op de website: www.chemicalleasing.org


Chemische leasing en duurzaamheid

Door de zakelijke belangen en motivaties van de chemische leverancier en gebruiker(s) op elkaar af te stemmen, kan chemical leasing een win-winsituatie creëren met economische, sociale en milieuvoordelen. Om ervoor te zorgen dat chemical leasing in de praktijk daadwerkelijk een positieve bijdrage levert aan de verbetering van de milieuprestaties van chemicaliën, hebben internationale deskundigen een reeks van 5 duurzaamheidscriteria ontwikkeld:

  1. Vermindering van negatieve gevolgen voor milieu, gezondheid, energie en grondstoffenverbruik veroorzaakt door chemicaliën, hun toepassing en productieprocessen
  2. Geen vervanging van chemische stoffen door stoffen met een hoger risico
  3. Verbeterde behandeling en opslag van chemicaliën om risico's te voorkomen en te minimaliseren
  4. Er worden economische en sociale voordelen gegenereerd; een contract moet voortdurende verbeteringen nastreven en een eerlijke en transparante verdeling van de voordelen tussen de partners mogelijk maken
  5. Monitoring van de verbeteringen moet mogelijk zijn

Projecten moeten aan alle 5 criteria voldoen om te worden beschouwd als chemical leasing (zoals bedoeld door UNIDO).

Chemical leasing - industrieën en processen

Bedrijfsmodellen voor chemical leasing breiden de verantwoordelijkheden van de gebruiker en leverancier van chemische stoffen uit, al dan niet met inbegrip van chemische stoffenbeheer gedurende de gehele levenscyclus. Dit vereist een bepaald niveau van wederzijds vertrouwen en respect tussen de deelnemende bedrijven. Chemical leasing kan worden toegepast in veel verschillende soorten industrieën en processen, variërend van textielreiniging, (afval)waterzuivering en landbouw tot de productie van voedsel en dranken. Gezien de toename in samenwerking tussen leveranciers en gebruikers van chemicaliën is chemical leasing over het algemeen het meest geschikt voor niet-kern, maar eerder ondersteunende processen in een bedrijf, maar het kan ook worden toegepast op kernprocessen. Onderstaande tabel geeft voorbeelden van processen die geschikt zijn voor chemical leasing:
 
Definities: De "gebruiker van chemische stoffen" is een bedrijf dat chemische stoffen gebruikt en de "leverancier van chemische stoffen" is een entiteit in de toeleveringsketen van dat bedrijf, zoals een fabrikant van chemische stoffen en/of een distributeur of handelaar in chemische stoffen.

The WIN-WIN business model

PROCESS

CHEMICALS

SECTOR EXAMPLE

POSSIBLE UNIT OF PAYMENT

Lubrication of packaging lines

Lubricants

Beverage, dairies

# of working hours, volume of packed beverage, n° of packed bottles

Lubrication of equipment

Lubricants

Different sectors

# of working hours

Cleaning in place (CIP)

Cleaning agents, disinfection agents

Beverage, dairies

# of cleaning cycles

Bonding of boxes

Hot melt adhesives

Food processing and any automated linefor bonding of boxes

# of bonded boxes

Bonding of labels

Adhesives

Beverage

# of labeled bottles

Bonding in wood processing

Adhesives

Wood processing

Square meters of bonded surface

Bonding of windows

Adhesives

Civil engineering

# of windows

Bonding in shoe industry

Adhesives

Footwear

# of produced shoes

Cleaning of surface

Solvents, water-based cleaners

Metalworking, other industries

Square meters of cleaned surface, n° of working hours (for automated, continuous processes)

Surface preparation (adhesion improvement)

Chemicals for surface preparation (i.e. phosphates)

Metalworking, automotive industry

# of items, square meters of prepared surface

Galvanization

Different chemicals for galvanization

Metalworking

# of items, square meters of prepared surface

Surface protection

Powder coatings,
solvent and water-based coatings, hot-dip zinc

Metalworking

# of items, square
meters, n° of protected items

Waste water treatment

Chemical for WW treatment

Different industries

Cubic meters of treated water

Water treatment and disinfection

Different chemicals for water treatment

Drinking water supply

Cubic meters of purified water

Oil and gas drilling

Application of chmicals in the extraction of products from oil wells

Oil and gas

# of working hours

Water purification and oil dehydration

Purifier, emulsion
breaker, antifoam

Oil and gas

Kilo barrels of oil with a specified quality

Printing

Printing inks

Printing industry

Square meters of printed surface

Textile dyeing

Dyes

Textile industry

Square meters of colored textile or kg of yarn

Leather treatment and dyeing

Dyes, various treatment chemicals

Leather industry

Square meters of treated leather

Laundry

Detergents, disinfection agents, softeners

Hotels, Hospitals, Laundries

Kg of laundry

Cleaning of floor surfaces

Cleaning agents

Hotels, Hospitals, Supermarkets

Square meters of cleaned floor

Dishwashing

Detergents, disinfection agents, softeners

Hotels, Hospitals

N° of cycles (full capacity of dishwashing machine)

Laundry, cleaning, dishwashing

Detergents, softeners, disinfection agents

Hotels

N° of overnight stays

Crop protection

Fertilizers, Pesticides

Agriculture

Yield (kg)


Bron: https://chemicalleasing.com/chemical-leasing-in-practice/#:~:text=Chemical%20Leasing%20can%20be%20applied,bottles%20in%20the%20beverage%20industry (nr 10)

Stapsgewijze benadering van chemical leasing

Voor meer details over elke stap, zie UNIDO's Toolkit voor Chemical leasing in 3 stappen.

 Stap 1: Identificeer zakelijke mogelijkheden voor het implementeren van chemical leasing in uw bedrijf

  • Verzamel informatie over chemische stoffen die in uw bedrijf worden gebruikt en identificeer gerelateerde processen, hoeveelheden en kosten (vaste processen die niet kunnen worden gewijzigd, zijn niet relevant voor deze oefening)
  • Analyseer en scoor alle relevante chemicaliën op de volgende 3 parameters: verbruikte hoeveelheid, kosten en gevaarlijke eigenschappen
  • Definieer betalingseenheden voor de meest relevante chemische stoffen, gebaseerd op hun functie/prestatie/voordelen

Stap 2: Chemical leasing in uw bedrijf ontwikkelen, opties definiëren en partners identificeren

In de tweede stap is samenwerking tussen chemische gebruikers en leveranciers vereist, daarom zijn de volgende stappen belangrijk:

Er zijn checklijsten en hulpmiddelen ontwikkeld die je bij deze stap kunnen helpen (zie volgende sectie).
 
Daarnaast zijn er verschillende modellen voor samenwerking tussen partners in een chemical leasing project mogelijk (zie onderstaande figuur). Webgebaseerde platformen zoals het Symbiose-platform (OVAM) kunnen bedrijven helpen bij het zoeken naar potentiële chemical leasing partners.


 

Stap 3: Controle, documentatie en evaluatie van de resultaten van chemical leasing

Zodra een model voor chemical leasing is opgezet, bestaat de laatste stap uit het voortdurend monitoren van het model om de voordelen (economisch, maatschappelijk en ecologisch) te evalueren en mogelijke verbeteringen te identificeren.

Chemical leasing - checklist en hulpmiddelen

Om de duurzaamheidscriteria voor chemical leasing te evalueren en te controleren, heeft het Duitse Milieuagentschap samen met partners een reeks subcriteria en indicatoren ontwikkeld. Dit maakt een gestandaardiseerde beoordeling van chemical leasing contracten mogelijk en garandeert hun duurzaamheidsprestaties, terwijl het bedrijven helpt een hoge bedrijfsstandaard te handhaven.
 
De volgende hulpmiddelen zijn gratis online beschikbaar:

Extra informatie
 

Chemical leasing - Praktijkvoorbeelden

Chemical leasing kan potentiëel nieuwe zakelijke kansen bieden en bijdragen tot een verbetering van de milieu-impact van de chemische industrie. Terwijl het concept van chemical leasing in België nog relatief onbekend is, zijn er in het buitenland al verschillende commercieel succesvolle chemical leasing modellen geïmplementeerd.
 
De hieronder beschreven case studies benadrukken de voordelen van chemical leasing voor verschillende partners in de toeleveringsketen. Door de focus te verschuiven van chemische verkoopvolumes naar prestatiegerelateerde contracten, bevordert chemical leasing innovatie en stimuleert het de ontwikkeling van veiligere en duurzamere bedrijfspraktijken.

CASE STUDIE: SAFECHEM lease van oplosmiddelen
SAFECHEM - COMPLEASE™ Chemical leasing
 
SAFECHEM past het chemical leasing model toe voor industriële oppervlaktereiniging in de auto-, luchtvaart-, elektronica- en andere industrieën. Dit betekent dat in plaats van verkoop op basis van de hoeveelheid chemicaliën, het bedrijf verkoopt op basis van prestaties. Door over te schakelen op een bedrijfsmodel dat gebaseerd is op chemical leasing, kan het bedrijf minder grondstoffen gebruiken, waardoor de duurzaamheid wordt verbeterd en de economische voordelen toenemen.
 
Het chemical leasing model is gebaseerd op de principes van de circulaire economie; het sluiten van de kringloop door vermindering van het verbruik, en door hergebruik en recyclage van oplosmiddelen. Dit leidt tot optimalisatie van de gebruikte hulpbronnen, minder afval en commerciële voordelen.




Op de chemical leasing website van UNIDO zijn meer case studies te vinden ter inspiratie.

CIRCULAIRE BEDRIJFSMODELLEN IN DE CHEMISCHE INDUSTRIE (BELGIË)

Hoewel het concept van chemical leasing in België niet erg bekend is, zijn er wel al verschillende succesvolle voorbeelden waar andere soorten circulaire bedrijfsmodellen worden toegepast in de chemische sector: