Verbod op de verkoop en het aanbod aan minderjarigen en de verplichting tot het vragen van een leeftijdsbewijs.

De verkoop en het aanbod van tabaksproducten aan minderjarigen zijn verboden op grond van artikel 6, § 4 van de wet van 24 januari 1977 betreffende de bescherming van de gezondheid van de gebruikers op het stuk van de voedingsmiddelen en andere producten.
 
“ Art. 6.
(…)
§ 4. Het is verboden tabaksproducten aan te bieden of te verkopen aan min-achttienjarigen.
  De verantwoordelijke voor wiens rekening dit product werd verkocht of aangeboden, kan eveneens aansprakelijk worden gesteld in geval van niet-naleving van dit verbod.
  Elke persoon die tabaksproducten verkoopt aan een persoon die minder dan vijfentwintig jaar lijkt, moet van deze persoon eisen dat die aantoont dat de leeftijd van achttien jaar bereikt is.
  In het belang van de volksgezondheid kan de Koning plaatsen, waar tabaksproducten in de handel worden gebracht, onderwerpen aan het aanbrengen van waarschuwingen met betrekking tot de schadelijkheid van tabaksproducten en/of van vermeldingen met betrekking tot de verkoopsvoorwaarden bedoeld in het eerste lid.
(…)”
 
Volgende producten mogen dus niet verkocht worden aan minderjarigen:
- producten op basis van tabak (sigaretten, roltabak, waterpijptabak, sigaren, cigarillo’s, kauw- en pruimtabak, pijptabak en nieuwsoortige producten op basis van tabak),
- voor roken bestemde kruidenproducten,
- elektronische sigaretten met en zonder nicotine,
- e-liquids met en zonder nicotine.
De verkoper moet aan elke persoon die tabaksproducten wenst aan te kopen en jonger lijkt dan 25 jaar een bewijs van leeftijd vragen. Dit kan de identiteitskaart zijn of elk ander geldig bewijs dat toelaat de leeftijd te verifiëren, zoals een studentenkaart. Een bewijs van de leeftijd via een foto op de smartphone is niet altijd betrouwbaar. De foto kan bewerkt zijn en een foute leeftijd bevatten. Bij twijfel wordt de verkoper aangeraden om te weigeren, want hij blijft altijd verantwoordelijk voor een onwettelijke verkoop.
 
De verkoop van alcohol aan jongeren wordt gecontroleerd door de inspectiedienst consumptieproducten van de FOD Volksgezondheid. Ook de politie kan het verbod op de verkoop van alcohol aan jongeren controleren.
 
Een controle kan worden uitgevoerd met de medewerking van een minderjarige testkoper. Deze manier van controleren is aan strikte waarborgen gekoppeld. Zo zal deze controle enkel uitgevoerd worden in handelszaken waarvan er vermoedens zijn van inbreuken. Daarnaast mag een minderjarige testkoper nooit aandringen om een koop te sluiten of liegen over zijn/haar leeftijd.
 
Bij een overtreding stelt de controleur een proces-verbaal op. De juridische dienst van de FOD legt op basis van dit pv een administratieve boete vast. Afhankelijk van de ernst van de inbreuk, varieert de boete van 208 tot 8000 euro. Als deze boete niet wordt betaald, wordt het dossier aan het parket overgemaakt en kan er een rechtszaak worden opgestart.


Verbod op de verkoop via automatische distributieapparaten

 De wet van 24 januari 1977 voorziet eveneens een verkoopverbod van tabaksproducten via automaten, met een uitzondering voor semi-geautomatiseerde verkoop:

“Art. 6.
(…)
Ҥ 4/1. Het is verboden tabaksproducten in de handel te brengen via automatische distributieapparaten, tenzij via semi-geautomatiseerde verkoop in de detailhandel waarbij er een leeftijdscontrole aan de kassa wordt uitgevoerd en op voorwaarde dat de tabaksproducten uit het zicht werden gehaald.
(…)”
 
Concreet, kan enkel in de detailhandel er nog op een semi-geautomatiseerde manier verkoop van tabaksproducten plaatsvinden en dit onder 2 voorwaarden:

  • De leeftijd moet geverifieerd worden aan de kassa én 
  • De aangeboden tabaksproducten (die via de semi-automaat verkocht worden) mogen niet zichtbaar uitgestald worden in de winkel. 

Horecazaken vallen niet onder het begrip detailhandel.  


Verbod op de verkoop in bepaalde verkooppunten

Vanaf 1 januari 2025 zal het verboden zijn om tabaksproducten te verkopen in tijdelijke verkooppunten (artikel 6, §9 van de wet van 24 januari 1977).Tijdelijke verkooppunten zijn bijvoorbeeld: festivals, markten, kermissen, braderieën.
 
Vanaf 1 april 2025 zal het eveneens verboden zijn tabaksproducten te verkopen in voedingswinkels groter dan 400m² (artikel 6, § 10 van de wet van 24 januari 1977).

 

Verkoop op afstand

Het verbod op de verkoop op afstand van producten op basis van tabak, van voor roken bestemde kruidenproducten en apparaten nodig voor consumptie van nieuwsoortige producten op basis van tabak, staat in artikel 13 van het koninklijk besluit van 5 februari 2016  betreffende het fabriceren en het in de handel brengen van producten op basis van tabak en voor roken bestemde kruidenproducten:
“Art. 13. De verkoop op afstand aan consumenten en de aankoop op afstand door consumenten van producten op basis van tabak, voor roken bestemde kruidenproducten en apparaten zijn verboden.”
 
Het verbod op de verkoop en aankoop op afstand van elektronische sigaretten en e-liquids met en zonder nicotine staat in artikel 6 van het koninklijk besluit van 28 oktober 2016 betreffende het fabriceren en het in de handel brengen van elektronische sigaretten:
“Art. 6. Verkoop van elektronische sigaretten op afstand
§ 1. De verkoop op afstand aan consumenten en de aankoop op afstand door consumenten van elektronische sigaretten en navulverpakkingen zijn verboden.
§ 2. In afwijking van paragraaf 1, is grensoverschrijdende verkoop op
afstand toegelaten wanneer de wetgeving van de lidstaat van bestemming dit toelaat.”

Via deze link vindt u een brief waarin wordt bevestigd dat de wet van 24 januari 1977 betreffende de verkoop van tabaksproducten, soortgelijke producten en alcoholische dranken is gewijzigd.