* CCIM en ICL * Milieu en gezondheid * Biodiversiteit * Burgerschap en milieu * Duurzame ontwikkeling en integratie * Financiële instrumenten * Marien milieu
Milieu is geen thema als alle andere. Vervuiling stopt niet aan de landsgrenzen. In eerste instantie moeten de nodige impulsen en bindende doelstellingen van het internationale niveau komen. Dit heeft tot gevolg dat 80% van de Belgische milieuwetten zijn oorsprong vindt in internationale verdragen of Europese wetgeving.
De Belgische staat stoelt op ingewikkelde institutionele mechanismen. Zo verdelen de federale staat en de gewesten de milieubevoegdheden onder elkaar. Binnen deze verdeling is de federale staat bovendien belast met de coördinatie van het internationale beleid. De federale overheid is dus actief rond onderwerpen die tot de eigen bevoegdheid behoren, maar coördineert ook de voorbereiding en uitvoering van materies waarbij het de bevoegdheid samen met de Gewesten uitoefent. Overleg is dan ook noodzakelijk om tot gezamenlijke standpunten te komen. Een belangrijke taak, omdat België op internationaal niveau eensgezind naar buiten moet treden.
Het DG Leefmilieu heeft dus strategische doelstellingen vastgelegd op het vlak van het internationale beleid:
Proactief handelen zodat het in een vroeg stadium het beslissingsproces kan beïnvloeden.
De regio’s meer betrekken bij de besluitvorming en beter rekening houden met de standpunten van de Stakeholders (te weten: ondernemingen, NGO’s, vakbonden, verbruikers).
De bezorgdheid voor het milieu vertalen naar het Europese en internationale beleid op andere terreinen.
Het CCIM is het coördinatieorgaan van het internationale milieubeleid. Het is gestructureerd rond werkgroepen van gewestelijke en federale experten. In voltallige vergadering bestaat het CCIM uit vertegenwoordigers van de ministers en administraties van elk beleidsniveau. De opdracht is dubbel:
- de standpunten vastleggen die België op internationaal vlak verdedigt;
- de ratificatie en omzetting voorbereiden van internationale verdragen en Europese wetgeving.
Bovendien coördineert het CCIM de voorbereiding van rapporten die België aan diverse instanties moet voorleggen.
De Interministeriële Conferentie Leefmilieu (ICL) is de vergadering van federale en gewestelijke ministers met milieubevoegdheid.
De politieke leiders hechten steeds meer belang aan de invloed van het milieu op de volksgezondheid. Op internationaal niveau nam de Europese tak van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) het initiatief. Elk jaar houdt ze een themaconferentie. Zo werd in juni 2004 in Boedapest vergaderd over problemen rond milieu en gezondheid waar kinderen mee kampen. België toont zijn engagement binnen de WHO door het opzetten van een nationaal plan voor milieu en gezondheid, het NEHAP (National Environment Health Action Plan. Dit plan krijgt vorm in vier projecten:
- binnenhuisvervuiling;
- een specifieke website;
- deelname aan een netwerk van steden die verbanden leggen tussen pollutie en gezondheid;
- de haalbaarheid van indicatoren voor het verband tussen milieu en gezondheid.
België heeft het verdrag van de Verenigde Naties over de biodiversiteit geratificeerd. Dat moet worden toegepast in het kader van een nationale strategie en van sectoriële actieplannen. Hoewel het om een hoofdzakelijk gewestelijke bevoegdheid gaat, vereist biodiversiteit heel wat coördinatie en opstartwerk van de dienst Internationale Zaken van het DG Leefmilieu.
De cel volgt ook de thematiek van de GGO’s op (vooral vanuit het oogpunt van milieueffecten). Zij is het nationale knooppunt voor het internationale protocol van Cartagena. Dat koppelt bioveiligheid aan het gebruik van GGO’s en hun verspreiding over de landsgrenzen.
Het verdrag van Aarhus is een verdrag van de Verenigde Naties dat aan de bevolking nieuwe rechten toekent op het terrein van:
- de toegang tot informatie,
- de deelname aan de besluitvorming,
- de toegang tot de rechtspraak op milieuvlak.
België heeft dit verdrag geratificeerd. Het DG Leefmilieu vertaalt die rechten op een concrete en praktische manier. Het bereidt nieuwe wetteksten voor en voert communicatiecampagnes zodat alle lagen van de bevolking gemakkelijk toegang krijgen tot de milieu-informatie waarnaar ze op zoek zijn.
Duurzame ontwikkeling en integratie
Duurzame ontwikkeling vrijwaart de rechten van de komende generaties op een leefbaar milieu. Het integreert op rechtvaardige wijze de drie pijlers: economie, maatschappij en milieu. Het is een uitdaging om hiervoor een aanpak in de breedte uit te werken, zowel op federaal als op Europees en internationaal vlak. Daarom zet de cel zich in voor het realiseren van de coördinatie met andere administraties die een directe invloed hebben op het milieu (zoals FOD Mobiliteit, Energie en Economie) of die een invloed kunnen uitoefenen op het gebruik van de natuurlijke rijkdommen (zoals FOD Financiën en Buitenlandse Betrekkingen).
De doelstellingen zijn: de zorg voor het milieu integreren in elk van deze sectoren en een samenhang ontwikkelen tussen parallelle beleidslijnen. De cel werkt samen met de Programmatorische Overheidsdienst voor Duurzame Ontwikkeling. Die is onder meer belast met de uitwerking en uitvoering van het federale vierjarenplan voor duurzame ontwikkeling.
De cel Internationale Zaken werkt samen met het Europese programma LIFE-ENVIRONMENT.
De cel Marien Milieu werd pas onlangs opgericht. De leden behartigen drie grote taken:
- coördinatie, voorbereiding, participatie aan en opvolging van internationale activiteiten rond het marien milieu;
- beheer en ter beschikking stellen van beschermingsmaatregelen tegen verontreiniging van de zee door koolwaterstoffen;
- participatie in de kustwacht.