De toegenomen wetenschappelijke kennis verantwoordt het groeiend belang van het dierenwelzijn. De wetenschap toont aan dat dierenleed bestaat en de ethiek dwingt ons om daar rekening mee te houden. Wat de walvisachtigen betreft, toont wetenschappelijk onderzoek aan dat hun biologie zeer specifiek is, waardoor hun welzijn een kwestie is waar we niet omheen kunnen.
De studies laten immers zien dat deze dieren een complex zenuwstelsel hebben en zeer gevoelig zijn voor pijn en stress. Bovendien geven sommige soorten blijk van een hoog verstandelijk en emotioneel vermogen en van een zelfbewustzijn dat vergelijkbaar is met dat van de grote apen en de olifanten. Walvisachtigen zijn ook sociale dieren die zeer sterke banden hebben met hun soortgenoten. Deze kenmerken maken het onmogelijk om het ethisch aspect van de instandhouding van de walvisachtigen te negeren en dit ongeacht de bedreigingen die daarbij meespelen.
De jacht op en de vangst van walvisachtigen veroorzaken dus tal van problemen op het vlak van welzijn en ethiek. De IWC probeert antwoorden te vinden voor deze problemen.