Ter gelegenheid van de 20e verjaardag van de ratificatie door België van het Verdrag inzake biologische diversiteit herbevestigen alle bevoegde Belgische ministers het belang van de strijd tegen het verlies van de biodiversiteit.

Biodiversiteit is essentieel voor onze sociale en economische ontwikkeling

Biodiversiteit is de basis van zeer diverse ecosysteemdiensten, gaande van productie van grondstoffen tot klimaatregulatie. Deze vertegenwoordigen een enorm natuurlijk kapitaal, dat een nauwelijks te overschatten bijdrage levert aan onze huidige en toekomstige maatschappij. De toenemende druk door de mens op de biodiversiteit vormt echter een bedreiging voor deze rijkdom. Het beleid reageert op alle niveaus, zoals door de bekrachtiging in 1996 van het Verdrag inzake biologische diversiteit, nu twintig jaar geleden. Ter gelegenheid van deze verjaardag en van de Internationale dag van de biodiversiteit herbevestigen we het belang van de strijd tegen het verlies van de biodiversiteit.

Tijdens de voorbije twintig jaar is belangrijke vooruitgang geboekt

Tijdens de eerste jaren van het Verdrag werd hoofdzakelijk aandacht besteed aan de bescherming van de natuur. Dit uitte zich in verschillende wetten en besluiten en ook in een Belgische Nationale biodiversiteitsstrategie, die recent nog geactualiseerd werd.

Zo hebben alle overheden Natura 2000-zones aangeduid als bijdrage aan het Europese netwerk van beschermde gebieden. Met de goedkeuring van een regionaal natuurplan heeft het Brussels gewest zich van een krachtig instrument voorzien om actoren te mobiliseren voor natuur. De consolidatie van het regionale groene netwerk tot in het hart van de stad is er een hoofddoelstelling van. Hiervoor zijn meerdere instrumenten voorgesteld om de deelname van het publiek en het bereiken van nieuwe overeenkomsten te bevorderen. Het Waalse natuurnetwerk heeft als doel lopende en nieuwe initiatieven die de biodiversiteit bevorderen te verenigen en concretiseert onze wil om synergieën te creëren tussen alle actoren op het grondgebied.

In Vlaanderen is meer dan 12% Natura 2000-gebied. Via intens overleg met de doelgroepen heeft Vlaanderen gebiedspecifieke natuurdoelen en prioritaire maatregelen goedgekeurd. Bijna 81.500 ha van Vlaanderen heeft een effectief natuurbeheer dat uitgevoerd wordt in samenwerking met andere overheden, doelgroepen en private eigenaars. Met de natuurvisie “meer, beter en samen” wordt met de private sector en lokale besturen samengewerkt aan verdere uitbreiding van groene infrastructuur, ook in de stad.

De Federale overheid, van haar kant, heeft een marien ruimtelijk plan voor het Belgische deel van de Noordzee ingesteld, met daarin het meest uitgestrekte Natura-2000 gebied van ons land. Bovendien heeft een federaal plan alle actoren die rond bijen werken samengebracht, wat toelaat nieuwe maatregelen te bepalen. Samen met hun Europese partners leggen de federale staat en de gewesten de laatste hand aan een lijst van zorgwekkende invasieve uitheemse soorten.

Er blijft nog werk aan de winkel de volgende twintig jaar

We realiseren ons ten volle dat biodiversiteit een sleutelelement is in ons huidig en toekomstig welzijn en de economisch ontwikkeling. Een degelijk onderbouwd beleid is en blijft noodzakelijk om de biodiversiteit op een duurzame manier te bewaren, te versterken en te herstellen waar nodig. Hiervoor is het Verdrag inzake biologische diversiteit een belangrijk middel. België heeft dit proces steeds actief ondersteund en zal dit blijven doen, zowel door de actieve opvolging van het Verdrag op internationaal niveau, als via besluiten en acties op lokaal, regionaal, federaal, nationaal en Europees vlak.

We beperken onze blik niet tot onze directe omgeving. België houdt rekening met de impact van zijn keuzes op de biodiversiteit buiten zijn grenzen, in het bijzonder in de open zeeën en in ontwikkelingslanden. In deze laatste zijn ecosysteemdiensten van cruciaal belang voor het levensonderhoud van de bevolking. Het versterken van de integratie van biodiversiteit- en ontwikkelingsbeleid via de VN Sustainable Development Goals (SDGs) is dan ook een prioriteit.

We roepen alle partners op om samen initiatieven te ontwikkelen.

We zijn er ons van bewust dat het biodiversiteitsbeleid niet op zichzelf staat, maar dat we slechts ons doel kunnen bereiken wanneer binnen alle sectoren aandacht besteed wordt aan acties die onze impact op de biodiversiteit beperken en acties die het behoud van biodiversiteit bevorderen. Dit bereiken is een belangrijke uitdaging, en om dit te ondersteunen zal een dialoog opgestart worden.

De economische en sociale dimensie van de biodiversiteit vertaalt zich ook in de aandacht voor groene infrastructuur en voor “groene” en “blauwe” groei, die beide tot doel hebben economische groei en ontwikkeling te bevorderen maar ook ervoor te zorgen dat de levering van producten en diensten door ecosystemen duurzaam is, zowel op het land als in zee. Activiteiten die specifiek gericht zijn op ondernemingen worden voorzien.

Verdere concrete initiatieven zijn onder andere het uitrollen van een natuurplan voor Brussel, het Waals natuurnetwerk (waaronder het Maya-plan), en geïntegreerde beheersplannen voor zowel beschermde als niet-beschermde gebieden in Vlaanderen, deze laatste in samenwerking met eigenaars en steden. Er wordt gewerkt aan een federaal plan voor de bestrijding van de illegale handel in wilde soorten. Ook het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen, als Nationaal knooppunt biodiversiteit, doet een duit in het zakje door samen met de bevoegde regionale en federale administraties, de campagne “1001 voor biodiversiteit” (zie www.1001biodiv.be) te lanceren.