Een maatschappijmodel gebaseerd op circulaire economie is essentieel als we een effectief en duurzaam antwoord willen geven op de huidige milieu-uitdagingen: klimaatverandering, vervuiling en verlies van biodiversiteit. Stakeholders uit verschillende Europese lidstaten kwamen op 17 november in Brussel samen om onder impuls van het toekomstige Belgische voorzitterschap de transitie naar een circulaire economie te stimuleren. Er is al brede steun voor een circulair productie- en consumptiesysteem dat het gebruik van hulpbronnen optimaliseert en tegelijkertijd de ecologische voetafdruk verkleint. De breed gedragen standpunten worden gedetailleerd beschreven in het verslag van het BE Presidency Circular Economy Stakeholder workshop.
 
Het Belgisch Voorzitterschap wil de circulaire economie bovenaan de politieke agenda zetten aan de hand van drie hoofddoelstellingen:

  • De uitvoering van de Europese Green Deal en het actieplan voor de circulaire economie (CEAP) consolideren en waarborgen.
  • Verbreding en herpositionering van het concept van circulaire economie.
  • Een proces op gang brengen voor een Europees kader voor de circulaire economie en het duurzaam beheer van hulpbronnen.

De circulaire economie wordt nog te vaak beperkt tot afvalbeheer en recycling. Deze workshop benadrukte de noodzaak om het concept van “sufficiëntie” te integreren in de definitie van dit economische model, want het gemeenschappelijke doel blijft het verkleinen van onze impact op het milieu en de hulpbronnen. Daarom moeten we geleidelijk praktijken ontwikkelen voor alternatieve productie- en consumptiewijzen die minder hulpbronnen gebruiken en tegelijk een hoog niveau van welzijn garanderen.

Het beheer van natuurlijke hulpbronnen, een sleutelelement van het circulaire model, is cruciaal voor het behalen van de milieudoelstellingen. In het rapport "Global Resource Outlook - 2024" van het International Resource Panel (IRP), dat eind februari 2024 officieel wordt uitgebracht tijdens UNEA 6, staat dat meer dan 60% van de klimaateffecten kan worden toegeschreven aan het gebruik van hulpbronnen en 40% aan vervuiling.
 
Er was brede steun voor de ontwikkeling van een mondiaal kader voor de circulaire economie en het duurzaam beheer van hulpbronnen. Dit kader moet gebaseerd zijn op een solide wettelijke basis en een transversale aanpak met betere integratie van de beleidsdomeinen klimaat, biodiversiteit, vervuiling en sociale rechtvaardigheid. Het IRP-rapport stelt dat modellen voor het beheer van hulpbronnen een "rechtvaardige transitie-logica" moeten volgen om betere resultaten te bereiken.
 
De manier waarop samenlevingen besluiten hulpbronnen te gebruiken heeft een invloed op deze drievoudige wereldwijde. De circulaire economie is één van de belangrijkste instrumenten waarover Europa beschikt om dit aan te pakken. Om effectief te zijn, zou het antwoord op deze milieucrisis de voorstellen van het verslag Circular Economy Stakeholder workshop van het BE voorzitterschap moeten meenemen, met name door een bredere visie op het circulaire model in te voeren en het huidige milieubeleid te versterken.