Op 2 februari heeft de ministerraad ingestemd met het ratificatiedossier dat de weg vrijmaakt voor de Belgische bekrachtiging van het BBNJ-akkoord. Dat VN-akkoord moet het onder andere mogelijk maken om gebieden buiten nationale jurisdictie – op volle zee – aan te duiden als beschermd gebied. Zestig landen moeten de tekst ratificeren voor het akkoord in werking kan treden. Ons land is daarnaast kandidaat om het nieuw op te richten secretariaat van BBNJ te huisvesten.
Medewerkers van de FOD Volksgezondheid en de FOD Buitenlandse Zaken werkten de voorbije maanden aan de voorbereiding van het ratificatiedossier. “We vinden het belangrijk om als België het goede voorbeeld te geven, zeker nu we voorzitter zijn van de Raad van de Europese Unie”, zegt Sophie Mirgaux, speciale gezant voor de oceaan van de Belgische federale overheid (FOD Volksgezondheid). “Ons land heeft ook een voortrekkersrol gespeeld tijdens de onderhandelingen voor het BBNJ-akkoord. We willen dus zeker niet achterblijven wanneer het aankomt op de ratificatie.”
Secretariaat
België heeft in de voorbije jaren een sterke reputatie opgebouwd op het vlak van oceaanbescherming. Zo was ons land een van de stichters van de Blue Leaders-alliantie, een groep landen die ijvert voor dringende actie om de oceaan te redden in het licht van de klimaatcrisis, overbevissing, vervuiling en andere bedreigingen. Net zoals bij andere internationale conventies zal er ook voor BBNJ een secretariaat worden opgericht, en België is kandidaat om dat te huisvesten. “Onze kandidatuur ligt in het verlengde van ons engagement van de voorbije jaren”, zegt minister van Buitenlandse Zaken Hadja Lahbib. “Het zou het internationaal aanzien van ons land op het vlak van mariene bescherming sterk verhogen.”
De tekst van het BBNJ-akkoord, voluit Biodiversiteit Buiten Nationale Jurisdictie, werd in maart vorig jaar na bijna twee decennia van onderhandelingen afgeklopt in New York. Het akkoord is noodzakelijk om de internationaal vastgelegde doelstelling te bereiken om tegen 2030 dertig procent van de internationale wateren buiten nationale jurisdictie om te vormen tot mariene beschermde gebieden. Dat percentage wordt door wetenschappers naar voor geschoven als het absolute minimum om de oceaan weerbaar te maken in de context van de klimaatverandering.
Overwinning voor internationale samenwerking
Het BBNJ-akkoord werd sinds september door meer dan tachtig landen ondertekend, waaronder België. Om het verdrag effectief in werking te laten treden is het echter nodig dat zestig landen de tekst ratificeren; dat wil zeggen dat de parlementen van de verschillende deelnemende landen het internationale verdrag officieel moeten bekrachtigen. Op 22 januari ratificeerde de eilandstaat Palau als eerste het akkoord. “Dit akkoord voor de bescherming van de oceaan is een overwinning van de internationale samenwerking, waarbij we als klein land een groot verschil hebben kunnen maken”, aldus minister van Noordzee Paul Van Tigchelt. “We mogen nu niet op onze lauweren rusten. We moeten met spoed nationaal actie ondernemen om de woorden van dit akkoord om te zetten in daden.”
In het kader van het momenteel lopende Europese voorzitterschap werkt ons land ook hard aan de Europese ratificatie van het akkoord. Daarnaast zet België zich verder in om de oceaan ook in andere fora hoog op de radar te houden, bijvoorbeeld in de klimaatonderhandelingen en de biodiversiteitsconventie. Op 7 maart vindt in Brussel een high-level-bijeenkomst plaats van de Blue Leaders, waarbij België nogmaals zal oproepen tot een snelle ratificatie van het akkoord door de verschillende landen.
Nu de ministerraad heeft ingestemd met het ratificatiedossier kan de tekst voor advies voorgelegd worden aan de Raad van State en vervolgens ingediend worden in het federale parlement voor goedkeuring.