Er zijn veel chemische stoffen aanwezig in producten die we dagelijks gebruiken zoals voedingsmiddelen, speelgoed, cosmetica en textiel. Enkele van die stoffen zijn hormoonverstoorders (HV’s) die schadelijke gevolgen kunnen hebben voor onze gezondheid en het milieu. Ze tasten het  hormonale systeem van mensen en dieren aan. De bevoegde Belgische ministers  willen de risico’s  van hormoonverstoorders aanpakken en hebben  het NAPED goedgekeurd. Dit is het eerste nationale actieplan om onze blootstelling aan hormoonverstoorders te verminderen en hun impact op onze gezondheid en het milieu te beperken.

In Europa  zijn zo’n 120.000 chemische stoffen geklasseerd door het Europese Agentschap voor Chemische Stoffen (ECHA), waarvan een honderdtal hormoonverstoorders.  Mensen  staan steeds meer bloot aan de risico’s van chemische stoffen. Daarom is het beheersen van deze risico’s en het verminderen van herhaalde blootstelling aan hormoonverstoorders een prioritaire uitdaging voor de volksgezondheid.

De eerste reflecties over deze problematiek  hebben in België geleid tot een informatierapport door de senaat in maart 2018. Daarna heefteen expertengroep van de verschillende deelstaten en het federale niveau het NAPED uitgewerkt. Tijdens een openbare raadpleging (eind december 2021 tot midden februari 2022) konden stakeholders en het grote publiek hun mening geven over het  ontwerp van het plan. Op basis hiervan heeft  de FOD Volksgezondheid, die het NAPED coördineert, de laatste versie van het plan aangepast, na overleg  met de partnerorganisaties.

De uitvoering van het plan loopt van 2022 tot eind 2026 . Het actieplan is opgebouwd rond drie complementaire assen.

  • De as ‘preventie’ verzamelt de bewustmakingsacties en opleidingen ;
  • De as ‘reglementering’ hergroepeert de acties die gericht zijn op de versterking van het wettelijk kader op nationaal en Europees niveau voor minder hormoonverstoorders en een betere bescherming  van kwetsbare bevolkingsgroepen;
  • De as ‘wetenschappelijk onderzoek’ voorziet de voortzetting van studies over hormoonverstoorders en de promotie van nieuwe geharmoniseerde identificatiemethodes.

De finale evaluatie van het eerste NAPED is gepland voor 2027. In functie van de resultaten kan een tweede plan worden opgesteld  met nieuwe acties.