Dit evenement, dat op 6 juli wordt gevierd, is een gelegenheid om het publiek bewust te maken van deze ziekteverwekkers, die van dieren op mensen kunnen worden overgedragen en omgekeerd. Binnen de FOD Volksgezondheid benadrukt een multidisciplinair team het belang van preventie en bestrijding om de gezondheid van mens en dier te beschermen.
 


Wat is een zoönose?

Volgens de WHO zijn zoönosen infectieziekten die op natuurlijke wijze overgedragen worden tussen gewervelde dieren en mensen. Wereldwijd is 60% van alle infecties bij mensen afkomstig van wilde dieren of huisdieren. Virussen, bacteriën, parasieten en schimmels kunnen worden overgedragen door direct contact met dieren, door het eten van besmette producten of door vectoren zoals muggen of teken. Hondsdolheid, vogelgriep en de ziekte van Lyme zijn bekende voorbeelden van zoönosen. De recente Covid-19 pandemie laat zien hoe moeilijk het is om bepaalde nieuwe zoönosen te identificeren, waarvan de continue opkomst onderzoekers en politici voor talloze uitdagingen stelt.

Zoönoses, een perfecte illustratie van het concept “One World, One Health”

Het bewustmaken van zoönosen is niet beperkt tot één discipline. Binnen onze SPF is de Internationale Dag van de Zoönoses een gelegenheid om de One World, One Health-benadering, ons motto, in de verf te zetten. Experten van DG Milieu, DG Dier, Plant en Voeding en de diensten van de Voorzitter zijn allemaal betrokken bij dit onderwerp.

Globalisering, milieuveranderingen door opwarming van het klimaat en verlies aan biodiversiteit zorgen voor een toenemende interactie tussen de mens en zijn gedomesticeerde dieren met wilde dieren, wat op zijn beurt zoönoses in de hand werkt. Daarom is een wereldwijde aanpak nodig.

Op internationaal niveau sloot België zich in 2021 aan bij het internationale PREZODE-initiatief (PREvention of Zoonotic Disease Emergence).  De focus ligt op preventie, om het probleem bij de bron aan te pakken. Dit betekent het behoud van gezonde ecosystemen om het risico te minimaliseren dat deze pathogenen opduiken en worden overgedragen van wilde dieren op huisdieren en mensen.

Uitdagingen en vooruitzichten

Op Belgisch niveau werd in 2022 een 'One World, One Health' PREZODE-werkgroep opgericht, die momenteel werkt aan de uitvoering van aanbevelingen om zoönoses in België te voorkomen. Voor België zijn zes sociaaleconomische gebieden geïdentificeerd die als het meest risicovol worden beschouwd:

  • internationale verplaatsingen
  • veranderingen in landgebruik
  • de omgang met wilde dieren en huisdieren
  • toerisme en recreatie
  • de Europese en internationale dimensie
  • landbouw/veeteelt

Er ontstaat een nationale strategie die zich richt op preventie, monitoring, controle en reactie. Een nota zal deze nationale strategie concretiseren, zodat onze politieke beleidsmakers van zoönoses een prioriteit kunnen maken.

Samenwerking, gebaseerd op de 'One World, One Health'-benadering, tussen wetenschappelijke experts (dierenartsen, ecologen en gezondheidsdeskundigen) en politieke besluitvormers, evenals samenwerking met internationale partners, is essentieel om deze ziekten te voorkomen en te bestrijden. Bewustmaking van professionals zoals dierenartsen, artsen en boeren, maar ook van het grote publiek, moet ook deel uitmaken van dit proces.

Meer weten: