Sinds 12 december 2016 is er een gloednieuw kader voor de bescherming van onze planten, gewassen, bossen en onze leefomgeving. Het legt de spelregels vast om schadelijke organismen buiten Europa te houden en uitbraken zo snel mogelijk te bestrijden of in te perken. België en de andere lidstaten werken de regelgeving de komende jaren uit, zodat ze op 14 december 2019 definitief in werking kan treden.

 

Doelstellingen van de Plantengezondheidswet

De Plantengezondheidswet (EU-verordening 2016/2031) heeft vijf grote assen:

  1. Schadelijke of plaagorganismen prioriteren aan de hand van duidelijke criteria. De organismen worden onderverdeeld in nieuwe en herziene lijsten;
  2. Het fytocertificaat verplicht maken voor planten en plantaardige producten (fruit, groenten, zaden, …) in de EU worden ingevoerd, om de insleep van plaagorganismen nog beter te voorkomen;
  3. Het verkeer binnen de EU veiligstellen door het plantenpaspoort te harmoniseren en de verantwoordelijkheden van de bevoegde overheden en de operatoren beter af te bakenen;
  4. De bestrijding en inperking van ziekten en plagen moderniseren;
  5. De strijd tegen plaagorganismen ondersteunen door onderzoeks- en surveryprogramma’s te cofinancieren, waardeverliezen van de producenten te vergoeden, …

De bestaande regels en instrumenten worden met de nieuwe wet niet overboord gegooid maar net verscherpt en aan de huidige context aangepast. Bovendien worden er meer middelen in de bescherming van plantengezondheid geïnvesteerd. Door de toenemende globalisering en internationale handel is dit een absolute noodzaak.

De nieuwe regels zijn zoveel mogelijk in lijn met de International Plant Protection Convention (IPPC), die op dit moment al door 177 landen wordt gehandhaafd.

Controle en financiering apart geregeld

De controle van de plantengezondheid zal in de toekomst deel uitmaken van een overkoepelende verordening die alle controleactiviteiten in de domeinen plantengezondheid, dierengezondheid en humane en dierenvoeding regelt. Die harmonisering van de controleregels komt zowel het intern verkeer als de internationale handel ten goede. Ook de financiering van de strijd tegen plaagorganismen wordt in een aparte verordening geregeld.

Meer bewustzijn voor plantengezondheid bij het brede publiek

Hoewel plantengezondheid essentieel is voor onze voedselvoorziening, onze economie, onze leefomgeving, voor de biodiversiteit en zoveel meer, zijn maar weinig mensen zich van de bedreigingen bewust. Ook daar wil de plantengezondheidswet iets aan doen. De lidstaten zullen bijvoorbeeld meer inspanningen moeten leveren om reizigers te informeren over potentieel gevaarlijke souvenirs zoals planten, voeding en zaden uit risicogebieden. Deze actie sluit naadloos aan bij de ‘één wereld, één gezondheid’ strategie.

To do lijst van de komende jaren

Voor België en de andere lidstaten ligt er nog heel wat werk op de tafel. De zwaarste inspanning is om alle relevante plaagorganismen te identificeren en categoriseren. Dit is zeker van belang voor de nieuwe categorie “prioritaire plaagorganismen” en “hoogrisicomateriaal”.

Ook alle uitzonderingen op het fytocertificaat en het plantenpaspoort moeten nog worden vastgelegd. Deze uitzonderingen kunnen zowel gelden voor bepaalde producten als voor “beschermde gebieden” die ziektevrij zijn verklaard.

De FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu coördineert alle normatieve werkzaamheden.

Meer info

Verordening (EU) 2016/2031 van het Europees Parlement en de Raad van 26 oktober 2016 betreffende beschermende maatregelen tegen plaagorganismen bij planten, tot wijziging van de Verordeningen (EU) nr. 228/2013, (EU) nr. 652/2014 en (EU) nr. 1143/2014 van het Europees Parlement en de Raad en tot intrekking van de Richtlijnen 69/464/EEG, 74/647/EEG, 93/85/EEG, 98/57/EG, 2000/29/EG, 2006/91/EG en 2007/33/EG van de Raad

International Plant Protection Convention

Plantengezondheid – portaalsite van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu