Minister van Volksgezondheid Maggie De Block lanceert vandaag de campagne ‘Slaap- en kalmeermiddelen, denk eerst aan andere oplossingen’. Bedoeling is om zorgverleners en patiënten beter bewust te maken van de risico’s van slaap- en kalmeermiddelen en om gezondere alternatieven onder de aandacht te brengen. Met meer dan 1,25 miljoen doses die elke dag worden afgeleverd is België een kampioen in het gebruik van slaap- en kalmeermiddelen.

Minister De Block: “Gezonde voeding, voldoende beweging, een regelmatig slaappatroon, genoeg ontspanning en een evenwichtig werkritme: dát zijn de beste remedies tegen slaap-, stress- of angstproblemen. Slaap- en kalmeermiddelen bieden geen duurzame oplossing, ze werken enkel in op de symptomen. Bovendien zijn er belangrijke risico’s aan verbonden, zoals verslaving en concentratieproblemen. Met deze campagne willen we patiënten én zorgverleners aanzetten om minder snel voor een pilletje te kiezen maar tijd en moeite te investeren in een structurele aanpak.”

Effecten

Slaap- en kalmeermiddelen kunnen nuttig zijn voor sommige mensen, maar dan als aanvulling op een niet-medicamenteuze behandeling, in een beperkte, gecontroleerde dosis en gedurende een beperkte periode. Om de onderliggende oorzaken aan te pakken moet tezelfdertijd worden ingezet op een gezond voedingspatroon, een goed slaapritme, regelmatige fysieke activiteit, specifieke begeleiding…

Jammer genoeg gebruiken veel patiënten met angst-, stress- of slaapproblemen deze medicijnen als enige behandeling, bovendien op langdurige basis. En dat houdt een belangrijk risico in. Benzodiazepines, de meest gebruikte slaap- en kalmeermiddelen, leiden immers tot gewenning en zelfs tot afhankelijkheid. Al na twee weken kunnen mensen verslaafd raken. Daarnaast kunnen ze verschillende andere nevenwerkingen hebben, zoals geheugen- en concentratieproblemen, verwardheid, een verhoogd risico op vallen bij ouderen… 

Artsen en apothekers in de eerste lijn

Artsen en apothekers spelen een cruciale rol in het sensibiliseren, informeren, motiveren  en begeleiden van patiënten met slaap, angst- of stressklachten. In opdracht van minister De Block lanceert de FOD Volksgezondheid daarom deze campagne. Het doel is dubbel: het verbruik van slaap- en kalmeermiddelen in ons land doen afnemen en zorgverleners helpen om hun patiënten te begeleiden naar een langetermijnaanpak van slaap-, angst- en stressklachten.

Er zijn verschillende instrumenten ontwikkeld voor zorgverleners:

  • een digitaal hulpmiddelenboek voor artsen en apothekers, met daarin talrijke adviezen en praktische tools rond het correct gebruik van slaap- en kalmeermiddelen en manieren om te ontwennen bij verslavingsverschijnselen;
  • een e-learning module;
  • sensibilisatiemateriaal, zoals een praktische fiche met richtlijnen voor artsen en affiches en brochures voor in de wachtkamer of apotheek.

Rol van de patiënt

Een belangrijke rol is ook weggelegd voor de patiënten. Zij moeten bereid zijn om voldoende tijd en energie te investeren in een niet-medicamenteuze aanpak van slaap-, stress- of angstklachten en minder snel om geneesmiddelen vragen. Om hen te wijzen op het belang van een niet-medicamenteuze aanpak en op de risico’s van slaap- en kalmeermiddelen zijn er brochures en affiches ontwikkeld die in de wachtzalen van huisartsen, in de apotheken en in de ziekenhuizen verspreid zullen worden.

De komende dagen ontvangen alle huisartsen, apothekers en ziekenhuisdirecties een brief met campagnemateriaal.

Alle informatie over de campagne is beschikbaar op deze website.