Vrijdag 25 juli werden de vonnissen uitgesproken in het proces tegen 10 leden van een criminele organisatie die een illegale internationale handel hadden in jonge Europese palingen, ook wel glasaaltjes genoemd. De Europese paling is beschermd onder het CITES-verdrag inzake de handel in bedreigde soorten, maar wordt op de zwarte markt verkocht aan hoge prijzen.   

De rechter sprak celstraffen uit voor de 10 daders tussen 24 en 46 maanden, al dan niet met uitstel. Iedereen werd ook veroordeeld tot geldboetes van 4.000 tot 32.000 euro.  

290 kg onderschept in Zaventem en Antwerpen   

In februari 2023 onderschepte de Belgische douane 140 kg glasaaltjes in ruimbagage op de luchthaven van Zaventem, goed voor ongeveer 420.000 exemplaren. Deze vondst leidde tot een uitgebreid onderzoek, waarbij nog eens 150 kg in beslag werd genomen. Deze tweede partij bleek besmet en werd uit voorzorg geëuthanaseerd om wilde populaties te beschermen. In april 2023 vonden twee huiszoekingen plaats in Antwerpen, waarbij drie personen werden gearresteerd en de glasaaltjes werden aangetroffen in drie plastic zwembaden met zuurstofpompen. Een vierde arrestatie volgde in juni. In totaal werd 290 kg glasaaltjes onderschept in een illegale handel met banden naar Aziatische tussenpersonen die Europese luchthavens gebruikten voor de uitvoer. 

Samenwerking op alle niveaus 

De glasaaltjes werden in beslag genomen door de douaneambtenaren van de FOD Financiën (Algemene Administratie van de Douane en Accijnzen) en overgedragen aan het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO), dat de glasaaltjes tijdelijk in quarantaine hield. Experten en CITES-inspecteurs van de FOD Volksgezondheid namen genetische stalen van de glasalen, die bevestigden dat het om de beschermde Europese soort ging. Het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) heeft ze daarna vrijgelaten in enkele Vlaamse waterlopen.  

Palingen verkocht voor de prijs van cocaïne 

Onder andere in Azië is paling een zeer gewild product met hoge prijzen op de zwarte markt, omdat het gegeten wordt als delicatesse. De glasaaltjes worden illegaal verkocht voor 2000 tot 6000 euro per kilo (of zelfs meer), wat de handel even winstgevend maakt als die in cocaïne.  

Europese paling als bedreigde en beschermde soort 

Onder het CITES-verdrag is de in- en uitvoer van Europese paling en afgeleide producten verboden in de Europese Unie. De CITES-inspecteurs van FOD Volksgezondheid houden samen met de douane en het FAVV toezicht op deze regels. 

Verder wordt de soort aangeduid als ‘kritiek bedreigd’ op de Rode Lijst van de IUCN. De Europese paling staat onder druk door verschillende factoren zoals overbevissing, verdwijning van habitats en hindernissen tijdens de migratie (bv. sluizen). Daarnaast bemoeilijkt de moeizame voortplantingscyclus de vernieuwing van de populaties.  

Mysterieuze voortplantingscyclus 

De Europese paling wordt geboren in de Sargassozee (ten Noorden van de Atlantische Oceaan) en begint dan aan een lange tocht naar de Europese rivieren. Onderweg groeien ze uit tot glasaaltjes. Eens volwassen, trekken de dieren terug naar de Sargassozee om hun eitjes te leggen, waarna ze sterven. De voortplanting van de paling blijft voor de wetenschap grotendeels een mysterie, want kweken in gevangenschap is nog nooit gelukt. Het vangen van wilde glasaaltjes is dus erg schadelijk voor het voortbestaan van de soort.