Project ontwikkelingsgerichte zorg

Het project ontwikkelingsgerichte zorg in de neonatologie heeft het omvormen van traditionele neonatale eenheden tot doel in eenheden waar gezinsgerichte (family centered) ontwikkelingszorg centraal staat (developmental care) met respect voor de nabijheid moeder-pasgeborene (couplet care).

Om dit doel te bereiken stimuleert de federale overheid, Volksgezondheid de opleiding van het medisch en het verzorgend personeel van de diensten materniteit en neonatologie in het specifieke domein ontwikkelingsgerichte zorg. Het voorziet een financiële ondersteuning voor de ziekenhuizen die de kennis van hun personeel ontwikkelen of bijwerken aan de hand van specifieke opleidingen (met vooraf bepaalde verifieerbare en relevante inhoud en met verifieerbaar aantal uren).

 

1. Didactische video's:

⇒ Voeding à la tulipe

⇒ Bekijk de andere video's:

• Stimulatie van de smaakzin
• Stimulatie van de reukzin
• Positionering van de baby
• Luierwissel in zijlig
• Ingebakerd wegen
• Huid op huid
• Het flesje in laterale positie
• Een ingebakerd bad
• De hielprik

 

2. Documenten

Cue Based Feeding: Praktische aanbevelingen betreffende het voeden van de preterm geboren baby

 

---

Ontdek het ontstaan van het project. In deze lijst vindt u de ziekenhuizen met een opleidingscontract in 2019 terug.

1. Doelstellingen

• Elke scheiding van moeder en pasgeborene te vermijden, in het bijzonder van de preterm geboren baby
• De stress verbonden aan omgevingsfactoren te beperken ( lawaai, licht, eerbiedigen slaapfases..)
• De neuro-sensoriële rijping van de baby te bevorderen door middel van specifieke aan de preterm geboren baby aangepaste zorgprocedures
• ​De ouders te helpen bij het begrijpen van het gedrag van hun kind om de relatie tussen de ouders en hun baby tijdens het neonataal verblijf en na het ontslag te vergemakkelijken

Het luik ‘ontwikkelingsgerichte zorg’ van het opleidingscontract voor medisch en verzorgend personeel van materniteiten en neonatale afdelingen is ontstaan als een uitbreiding van het reeds bestaande opleidingscontract inzake borstvoeding.

 

2. Coördinatiecel

De coördinatiecel voor het luik ontwikkelingsgerichte zorg, ingericht door de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, stelt een bezoek ter plaatse beschikbaar voor de diensten die ontwikkelingsgerichte zorg of couplet care wensen in te voeren. De cel zal tevens themaspecifieke vergaderingen organiseren op de FOD voor ziekenhuizen met een opleidingscontract.

Missies

• Het kader van de opleidingen in ontwikkelingsgerichte zorg definiëren, met inbegrip van het onderzoeken van de inhoud van deze opleidingen (naar kwaliteit), het uurrooster, praktische modaliteiten als de gebruikte pedagogische methoden
• Bestuderen van het bestaande opleidingsaanbod en het valideren van deze programma’s
•  Initiatieven ontwikkelen rond de promotie van opleidingen in ziekenhuizen, met name vergaderingen tussen de ziekenhuizen te organiseren
• De impact evalueren van deze opleidingen op de kwaliteit van zorg en de borstvoedingscijfers
• De verschillende teams begeleiden met de implementatie van ontwikkelingsgerichte zorg in hun eenheid
• Het automatiseren van evaluatiemethoden en de resultaten van de ziekenhuizen verzamelen en documenteren
• Nationale en internationale contacten onderhouden in het kader van ontwikkelingsgerichte zorg, op Europees niveau en met de internationale Nidcap federatie (NFI)
• Verspreiden van alle initiatieven ten behoeve van ontwikkelingsgerichte zorg onder professionelen, ziekenhuisinstellingen en het publiek (website, organiseren van symposia ter ondersteuning van initiatieven, behandelen van informatie-aanvragen door instellingen of particulieren coherent aan de vorming of implementatie van ontwikkelingsgerichte zorg)

 

3. Het opleidingscontract ontwikkelingsgerichte zorg

Modaliteiten

De Federale Overheidsdienst engageert zich tot het toekennen van 4000 euro per jaar aan instellingen met een opleidingscontract indien zij de verbintenissen vervullen omschreven in het contract.

De contractant verbindt zich ertoe

• Een begeleidingscomité samen te stellen voor ontwikkelingsgerichte zorg
• Opleidingen te organiseren of de gelegenheid te bieden aan zijn personeel om elders opleidingen te volgen van minstens 400 uren per jaar ( bestaande uit minimum 200 uren basisopleiding of voorgezette opleiding inzake borstvoeding erkend door de FOD)
• Jaarlijks het overzicht van de opleidingen die gevolgd werden, de jaarlijkse statistieken en het activiteitenrapport van het comité voor ontwikkelingsgerichte zorg te communiceren aan de FOD volgens het model dat terug te vinden is op de site.
• Vergaderingen georganiseerd door de FOD Volksgezondheid bij te wonen
• De internationale gedragscode rond commerciële promotie voor zuigelingenvoeding te respecteren en toe te passen

Voorwaarden voor de erkenning van de opleidingen en formulieren

De FOD Volksgezondheid kent een erkenningsnummer toe wanneer een opleiding aanvaard wordt,  met name als ze voldoet aan alle voorwaarden die terug te vinden zijn op onderstaande formulieren.

De verschillende formulieren zijn:

1. Sensibilisering voor ontwikkelingsgerichte zorg
2. Opleiding in sensibilisering voor ontwikkelingsgerichte zorg (praktische en theoretische benadering+management)
3. Opleiding met als doel het verwerven van een NICAP beroepscertificaat
4. Interuniversitair diploma inzake ontwikkelingsgerichte zorg
5. Voortgezette opleidingen

Administratieve procedure

• De aanvraag tot erkenning wordt binnen de 60 dagen onderzocht (gebruik van de ad-hocformulieren)
• Als de vorming voldoet aan de erkenningscriteria, wordt er een erkenningsnummer toegekend dat 5 jaar geldig blijft (met uitzondering van een aanpassing van de inhoud)
• De deelnemers dienen een attest te krijgen
• ​Op het einde van de opleiding dient de opleidingsinstelling een lijst van alle aanwezigen door te sturen naar de FOD

Themavergaderingen voor ziekenhuizen met een opleidingscontract

De coördinatrices organiseren vergaderingen voor de ziekenhuizen met een opleidingscontract.  Het doel van deze bijeenkomsten is kennis te ontwikkelen of bij te werken in de thematiek rond ontwikkelingsgerichte zorg. De thema’s worden gekozen na evaluatie van de noden en volgens de vragen van de instellingen. Deze vergaderingen kunnen ofwel plenair worden georganiseerd tijdens een dag, ofwel in twee groepen volgens taal. Deze dag maakt het mogelijk ervaringen uit te wisselen en de bestede tijd telt als opleidingsuren zoals vereist in het opleidingscontract.

Begeleiding ter plaatse

De coördinatrices stellen een bezoek aan geïnteresseerde eenheden voor, ter implementatie van ontwikkelingsgerichte zorg.
De begeleiding bestaat erin om de eenheden te ondersteunen in de evaluatie van hun ontwikkelingsgerichte zorgpraktijken. Met behulp van een specifieke werkgids wordt ondersteuning geboden in het definiëren van individuele werkdoelen, het opstellen van een actieplan en evaluatiecriteria.
In functie van de noden en vragen, voorziet de begeleiding een mogelijkheid tot het informeren van de directie, hoofdverpleegkundigen en teams door de coördinatrices aangesteld voor dit project, evenals het bijwonen van het begeleidingscomité van de instelling.

Evaluatie van het project

Het project wordt geëvalueerd door middel van een vragenlijst. Met deze resultaten kunnen de noden van de instellingen correct ingeschat worden en kan een gepaste begeleiding aangeboden worden.
De vragenlijst kan tevens gebruikt worden als evaluatietool om de continuïteit te meten in implementatie van ontwikkelingsgerichte zorg.
Om ontwikkelingsgerichte zorg beter te evalueren kunnen specifieke items bijgevoegd worden aan het jaarlijks rapport.

 

4. Opleidingscontract NIDCAP

De FOD Volksgezondheid steunt NIZ-afdelingen met als doel ontwikkelingsgerichte zorg te implementeren door NIDCAP-training te stimuleren voor personeel in deze diensten. NIDCAP staat voor Newborn Individualized Developmental Care Assessment Program (externe link). De overheid streeft ernaar om NIZ personeel specifiek hierin te scholen om de groei en de ontwikkeling van preterm geboren kinderen te bevorderen en de kwaliteit van zorg voor hen en steun voor hun familie te verbeteren.

De steun voor de afdeling die het personeel wenst te scholen in NIDCAP zal worden  gerealiseerd door:

1. Een financiële ondersteuning voor specifieke en erkende opleidingen ‘NIDCAP voor professionals’
2. Het ter beschikking stellen van een coördinatieteam door de FOD Volksgezondheid. Het team zal geraadpleegd worden bij de implementatie van ontwikkelingsgerichte zorg en/of gekoppelde zorg moeder – pasgeborene

De 9 geselecteerde ziekenhuizen in 2019 voor dit project zijn:

1. AZ St. Jan Brugge
2. CHR Liège
3. GZA St. Augustinus
4. UZ Antwerpen
5. ZNA Middelheim
6. ZOL Genk
7. CHC Rocourt
8. CHU Tivoli
9. UZ Brussel

 

5.  Opleidingscontract FINE 

In de loop van 2017-2019, wenst de FOD Volksgezondheid het aanbod aan opleidingen, dat initieel naar het personeel van NIC-diensten gericht was, naar het personeel van N* te verbreden. De FOD Volksgezondheid voorziet een financiële steun voor geïnteresseerde instellingen. De weerhouden centra hebben de keuze tussen de erkende opleidingen FINE (Family and Infant Neurodevelopmental Education) of CLE (Compréhension du Langage de l’Enfant prématuré). Deze opleidingen zijn gebaseerd op de NIDCAP-filosofie. FINE en CLE laten toe om een groter aantal mensen per keer in de intensieve en niet-intensieve zorgenafdelingen te vormen in ontwikkelingsgerichte zorg. Het doel is tevens leren reflecteren over zorgpraktijken en het integreren van ouderparticipatie in de zorg.

40 instellingen hebben hun kandidatuur ingediend en 28 onder hen werden geselecteerd. Er werd prioriteit toegekend aan de ziekenhuizen met een functie N* en voor zover deze centra nog geen financiering genoten voor “NIDCAP-opleiding voor NIC diensten” in de periode 2015-2017.

Een budget van 135.000 euro (2500 euro/ziekenhuis op jaarlijkse basis gedurende 2 jaar) zal worden vrijgemaakt in 2017-2019 om elk geselecteerd ziekenhuis in staat te stellen om 4 tot 6 personen van het medisch en het verzorgend team op te leiden. Een introductie rond ontwikkelingsgerichte zorg aan het hele team maakt integraal deel uit van deze opleidingen.