Te beschermen habitattypen

Zandbanken

Beschrijving en voorkomen

Zandbanken komen op veel plaatsen in Europa voor, maar vooral in de zuidelijke Noordzee (Noord-Franse, Belgische en Zuid-Nederlandse kust en de zuidoostkust van Engeland) vinden we ze heel vaak terug. Meer dan 80% van het Belgische deel van de Noordzee bestaat uit zandbanken: België draagt dus een belangrijke verantwoordelijkheid om dit habitattype te beschermen.

Zandbanken bestaan uit geulen, flanken en een zandbanktop, gaande van slibrijk tot grof zand. In elk van deze onderdelen komen andere soortengemeenschappen voor. De hoogste biodiversiteit in de zandbanken bevindt zich niet in de zandbanktop maar eerder in de flanken en geulen.

Riffen

Beschrijving en voorkomen

Bestaan er riffen aan de Belgische kust? In het Belgische deel van de Noordzee komen twee habitattypes voor die als riffen kunnen worden beschouwd: de grindbedden en de plaatsen waar schelpkokerwormen in hoge concentraties voorkomen. Beide biotopen zijn in onze Noordzee de “hotspots” voor de biodiversiteit.

De grindbedden bevinden zich ver van de kust, onder andere ter hoogte van de Hinderbanken en de Vlaamse Banken Het is een zeer zeldzame en bedreigde habitat van grind en keien die al dan niet samenklitten in de zandige of kleiige ondergrond en een unieke en soortenrijke fauna en flora herbergen. Het zijn gebieden die voorheen belangrijke broedkamers waren van de haring. Door het gebruik van sleepnetten, waaronder de boomkor (een sleepnet dat met een metalen dwarsbalk, de “boom”, wordt opengehouden), is dit een zeer marginaal gebied geworden.

De riffen die door schelpkokerwormen (Lanice conchilega) worden gevormd, komen in onze Noordzee dicht bij de kust voor. Door samen te klitten vormen deze diertjes hun eigen micro-habitat, die op zijn beurt voor andere soorten interessant wordt. De schelpkokerwormen worden daarom ook “habitatingenieurs” genoemd die lokaal voor een erg verhoogde biodiversiteit zorgen.

Lanice-Misjel Decleer

Bedreiging

Verschillende menselijke activiteiten, zoals de boomkorvisserij, zand- en grindwinning, baggerwerken, baggerstortingen of de constructie van windmolenparken op zee, tasten de ecologische integriteit van zandbank- en rifhabitats aan.