dB(A), dB(C), dB(G), dB
Decibel
Emissie
Frequentie
Geluidsdruk
Geluidsvermogen
Gewaarborgd geluidsvermogen
Immissie
Immissierelevant vermogen
Lden
Ldn
Lnacht
De letters A, C en G wijzen op de correctie (weging) die men toepast op geluidswaarden van verschillende frequenties.
In de meeste gevallen wordt de A-weging toegepast. De sterkte van geluid wordt dan in dB(A) weergegeven. Deze weging komt het meest overeen met de gevoeligheid van ons oor voor geluid: we horen de lage en hoge frequenties minder goed. De geluidswaarde in dB(A) is representatief voor gehoorschade op lange termijn.
De curve van de C-filter is vlakker. De lage geluidsfrequenties krijgen bij deze weging relatief meer gewicht, in vergelijking met de curve van de A-filter (u ziet op de grafiek dat de groene curve hoger ligt dan de rode curve bij de lage frequenties). De geluidswaarde in dB(C) is daarom beter geschikt (beter dan dB(A)-waarde) voor de beoordeling van specifieke hinder door basgeluiden bij muziekevenementen.
Bij de G-weging houdt men vooral rekening met infrasone frequenties tussen 10 en 20 Hz, terwijl lagere en hogere geluidsfrequenties worden weggelaten. Geluidswaarden in dB(G) worden soms gebruikt bij de specifieke beoordeling van hinder van infrageluid, bijvoorbeeld van windturbines.
Soms wordt geen correctie toegepast, enkel de pure geluidsdruk wordt gemeten (voor ultrageluid, infrageluid). Bij metingen zonder weging spreekt men gewoon over dB of dBZ (dB zonder filter).
De decibel (dB) is geen echte eenheid, maar een verhouding van twee waarden op een logaritmische schaal. In de akoestiek wordt de decibel onder andere gebruikt om de geluidsdruk te beschrijven: het is dan een verhouding van de luchtdruk in een geluidsgolf en de vaste referentiedruk L = 20 log (P/P0). De vaste referentiedruk P0 stemt overeen met de gehoordrempel (20 µPa/micropascal). Door de omzetting naar dB bekomt men gemakkelijk vatbare cijfers. De minimale geluidsdruk wordt als 0 dB voorgesteld. Grote verhoudingen worden met een relatief klein getal beschreven.
U vindt hieronder een geluidsschaal in decibel met daarnaast voorbeelden van geluidsomgevingen die hiermee overeenkomen.
Met de geluidsemissie bedoelt men het geluid dat een machine of toestel uitzendt. De geluidsemissie wordt meestal beschreven met het geluidsvermogen.
De frequentie van een (geluids)golf is het aantal golftoppen dat per seconde passeert, en wordt uitgedrukt in Herz (Hz). De frequentie van geluid horen we als een verschil in toonhoogte. Dit kunnen we beter begrijpen als we denken aan toonladders van muziek: tussen een lage ‘do’ en een hoge ‘do’ is de frequentie vergroot met een factor 2. Hoge frequenties worden meestal uitgedrukt in kilohertz (kHz), wat overeenkomt met 1.000 Hz.
Dit is de druk die de geluidsgolven uitoefenen op het trommelvlies in het oor, de ontvanger van het geluid. Hoe verder men zich verwijdert van een geluidsbron, hoe zwakker de geluidsdruk in het oor. Daarom vermeldt men bij een geluidsmeting van een machine of toestel de afstand waarop men gemeten heeft, bijvoorbeeld 65 dB(A) @7 meter.
Dit is de totale geluidsenergie die per tijdseenheid wordt geproduceerd door een machine of een toestel, de bron van het geluid.
Om het gewaarborgde geluidsvermogen van een machine te bepalen, meet de producent het geluidsvermogen van meerdere machines, neemt er een gemiddelde van en voegt daaraan een marge toe. Deze marge houdt rekening met mogelijke variaties in de productie (productie-onzekerheid) en de metingen (meetonzekerheid). Het gewaarborgde geluidsvermogen ligt daarom altijd hoger dan het gemeten geluidsvermogen.
De immissie is wat men op één specifiek punt in de omgeving (rondom een fabriek, installatie) opvangt van het uitgezonden geluid. In dit opzicht is “immissie” het omgekeerde van “emissie”: het is niet wat de bron uitzendt, maar wat er “binnenkomt” bij de ontvanger. De geluidsimmissie wordt meestal beschreven met de geluidsdruk.
Dit is het resultaat van de omrekening van de immissie naar de emissie: op basis van de geluidsdruk op een specifiek punt in de omgeving, berekent men het mogelijke geluidsvermogen van de bron, rekening houdend met de afstand tot deze bron.
Om de geluidshinder gedurende 24u in kaart te brengen, wordt de indicator Lden gebruikt: ‘den’ staat voor ’day, evening and night’. Het is het gewogen gemiddelde van de geluidsniveaus gedurende de dag (tussen 7u ’s ochtends en 7u ’s avonds), de avond (tussen 7u en 11u ’s avonds) en de nacht (tussen 11u ’s avonds en 7u ’s ochtends). De geluidsniveaus tijdens de avond en de nacht worden zwaarder doorgerekend in de berekening, omdat geluidsoverlast ’s avonds en ’s nachts als hinderlijker wordt ervaren.
Soms wordt in plaats van Lden de Ldn indicator gebruikt: dn wil zeggen ‘day and night’. Het is het gewogen gemiddelde van de geluidsniveaus gedurende de dag (tussen 7u ’s ochtends en 11 u ’s avonds) en de nacht (tussen 11u ’s avonds en 7u ’s ochtends), waarbij de geluidsniveaus tijdens de nacht zwaarder doorwegen (vergelijk met Lden hierboven).
Dit is een indicator die gebruikt wordt om de geluidsoverlast ’s nachts in kaart te brengen. Het is het gemiddelde geluidsniveau tijdens de nacht, tussen 11u ’s avonds en 7u ’s morgens.