Dit domein omvat methodes voor duurzame logistiek en distributie die de verpakking van grondstoffen, materialen en producten opvallend verminderen. De oplossingen situeren zich binnen de opslag, het voorraadbeheer, het transport, de verlading en/of de distributie. De systemen gaan voor een preventieve aanpak en zijn gericht op het hergebruik van verpakkingen in de diverse voedingsgerelateerde markten. 

Waarom dit domein ondersteuning bieden?

Distributie en logistiek zijn sleutelactiviteiten voor de Belgische economie. In 2015 was 8 % van de beroepsbevolking in België actief in deze sector. Er wordt een verdere groei van het transport en het volume aan te vervoeren goederen verwacht, met als gevolg een toename van het gebruik van verpakkingen om producten bij de consument te krijgen. De afgelopen tien jaar steeg het gebruik van verpakkingen aanzienlijk, met een percentage van 10 % voor verpakkingen voor éénmalig gebruik voor huishoudens en 4 % voor bedrijfsmatige verpakkingen. Op basis van het gewicht wordt in België 75 % van de huishoudelijke verpakkingen op de markt gebruikt voor levensmiddelen en dranken.

De rol van verpakkingen is producten goed te beschermen om de houdbaarheid van voedsel te verlengen en zo voedselverspilling tegen te gaan, maar hun toenemend aantal heeft ernstige gevolgen voor het milieu. De samenleving verwacht ook dat hier meer rekening mee wordt gehouden. Deze toegenomen aandacht voor preventie en herbruikbaarheid van verpakkingen vormt een gunstige context voor het ontstaan van alternatieve oplossingen. De uitdaging bestaat erin de producten te beschermen en tegelijk de ecologische voetafdruk van de verpakking te verkleinen. 

Het ontwikkelen van nieuwe mogelijkheden beantwoordt ook aan de vraag van de Europese Commissie, in het kader van het actieplan circulaire economie, en in het bijzonder de herziening van de verpakkingsrichtlijn om verpakkingen en verpakkingsafval te verminderen en ook de 'Single Use Plastics'-richtlijn.
 
Dit is waar de circulaire transitie het verschil kan maken, door via samenwerking tussen verschillende spelers in de logistieke keten innovatieve en circulaire concepten toe te passen die de behoefte aan en het gebruik van materialen voor verpakkingen verminderen.

Welke projecten worden verwacht? 

In het kader van deze projectoproep focussen we op oplossingen op ketenniveau eerder dan op productniveau. Vanwege de opportuniteiten voor circulair ontwerp in dit domein, zijn we op zoek naar projecten die ecodesignoplossingen bieden voor

  • een minimaal (primair) materiaalgebruik in de logistieke keten: minder materialen (lichtere verpakkingen, bulkvervoer of -opslag, enz.), meer biogebaseerde bioafbreekbare materialen, meer gerecycleerde materialen; 
  • levensduurverlenging van het product en hergebruik van de verpakking; 
  • onderhoud en herstel die ervoor zorgen dat de levensduur van de verpakkingen kan worden verlengd; 
  • een efficiënte en hoogwaardige recyclage; 
  • traceerbaarheid van en informatiedeling over de producten en materialen; 
  • nieuwe inzamelsystemen voor herbruikbare verpakkingen. 

We steunen ook projecten die nieuwe bedrijfs- en consumptiemodellen voorstellen op basis van navulling van verpakkingen (B2C), terugname van verpakkingen (B2C), verpakking-als-een-dienst (B2B), gedeelde toegang (B2B), kortere logistieke ketens (B2B) en samenwerkingsmethodes voor circulair ontwerp (B2B en B2C). 

Voor meer details over de in het kader van dit thema te ontwikkelen projecten, zie het memorandum.