Optische straling (zichtbaar licht, UV en infrarood licht) houdt enkel een risico in bij heel sterke lichtbronnen (flitslampen, lasers) en in de industriële werkomgeving. Lampen voor huis-, tuin- en bureauverlichting behoren meestal tot de risicogroep 0 (geen risico). Sommige lampen behoren tot risicogroep 1-3 en kunnen wel een risico inhouden. Meestal gaat het over een risico op blauw lichtschade aan het netvlies. Lees daarom aandachtig de gebruiksaanwijzing van een lamp. Verkeerde installatie of ongepast gebruik van een lamp geeft een hogere blootstelling en kan een risico inhouden.

Onlangs heeft het SCENIHR (Scientific Committee on Emerging and Newly Identified Health Risks) de gezondheidsrisico’s van de huidige verlichtingsbronnen onder de loep genomen. Volgens het SCENIHR zijn er enkele situaties waarin men moet opletten.

In het algemeen

Staar niet in het felle licht van led-autokoplampen, -fietslichten en -zaklampen. Het licht van koud witte led’s bevat relatief veel blauw licht, wat een risico kan inhouden.

Voor bureauverlichting en bij het uitvoeren van nauwkeurig werk (tekenaars, tandartsen, horlogemakers, …) gebruikt men sterkere lampen en/of plaatst men ze iets dichterbij. Bijgevolg wordt de huid langdurig blootgesteld aan een verhoogde hoeveelheid van het UV-licht (in geval van tl- of compacte fluorescentielampen). De blootstelling van de huid aan de UV- straling van een lamp die tot een risicogroep 0 behoort, is echter vrij beperkt. De impact op jaarbasis wordt door het SCENIHR geschat op een equivalent met maximaal 3-5 zonnige vakantiedagen aan de Middellandse zee.

Nachtlicht (ongeacht het type lamp) blijkt ongunstig te zijn op de slaap en de algemene gemoedstoestand van mensen. Wanneer men bijvoorbeeld nog laat in de avond voor lange tijd naar een beeldscherm kijkt (het scherm van een tv, computer, tablet of smartphone), kan dit de biologische klok van ons lichaam verstoren. Als dit een gewoonte wordt, kan dit ook het risico op hart- en vaatziekten, maag- en darmaandoeningen en zelfs borstkanker vergroten.

Vergeet daarnaast niet dat de meeste schade aan huid en ogen wordt veroorzaakt door de zon. Een goede zonnecrème en zonnebril met UV-filter zijn in de zomer geen overbodige luxe. U vindt meer informatie op www.veiligindezon.be.

Personen met een huid overgevoelig voor licht

Personen met een pathologische gevoeligheid voor licht (fotodermatose) kunnen een verergering van symptomen ervaren onder invloed van lampen die blauw of UV-licht geven. Voor deze personen is het gebruik van led’s met een warm wit licht of CFL-lampen met een dubbel omhulsel een betere optie. Een warm witte lamp straalt immers veel minder blauw licht uit. Een dubbel omhulsel houdt de UV-emissies grotendeels tegen.

Personen met bepaalde oogaandoeningen (netvliesdystrofie)

Personen met sommige vormen van erfelijke netvliesdegeneratie (zoals de ziekte van Stargardt) zouden moeten opletten voor blauw licht. Het dragen van een bril met speciale glazen die het UV- en blauw licht (afkomstig van de zon of lampen) tegenhouden, is aanbevolen.

Fotosensitisatie

Onder invloed van bepaalde geneesmiddelen kan men extra gevoelig worden voor het UV en blauw licht. Hieronder vallen bijvoorbeeld antibiotica uit de tetracycline groep, sommige antidepressiva, anticonceptiepillen, middelen tegen suikerziekte en een te hoge bloeddruk (antihypertensiva). Dit kan ook gebeuren bij kankerpatiënten die een fotodynamische therapie ondergaan (therapie op basis van licht). Bij deze personen kan het licht van CFL of led-lampen een huidreactie geven (roodheid of zelfs blaren).

U kunt alle informatie van deze rubriek in zijn geheel als pdf-document downloaden (infofiche “Lampen en straling”).