Het voorkomen van de ziektebeelden in psychiatrische instellingen

In onderstaande rapporten aangaande het voorkomen van ziektebeelden kan u een aantal kerncijfers terugvinden betreffende de voornaamste ziektebeelden die als belangrijkste diagnose op as 1 werden geregistreerd in psychiatrische ziekenhuizen (PZ) en psychiatrische afdelingen van algemene ziekenhuizen (PAAZ) in het jaar 2018.

• Voorkomen van ziektebeelden in psychiatrische ziekenhuizen (PZ)
• Voorkomen van ziektebeelden in psychiatrische afdelingen van algemene ziekenhuizen (PAAZ)

Men stelt vast dat in beide types van instellingen voor bijna één derde van de verblijven de meest voorkomende reden van opname gerelateerd is aan alcoholafhankelijkheid (zie tabblad detail_top10). Het feit dat alcoholafhankelijkheid sterk vertegenwoordigd is in deze instellingen wijst er op dat campagnes omtrent preventie, vroeg-detectie en een tijdige opstart van behandeling inzake deze problematiek van uitermate belang zijn. Verder ziet men in PAAZ dat de tweede en derde meest gestelde (gedetailleerde) hoofddiagnose    respectievelijk een depressieve stoornis NOS (13%) en een aanpassingsstoornis met depressieve gevoelens (11,22%) betreft. In PZ ziet men op nummer twee en drie de gedetailleerde hoofddiagnosen psychotische stoornis NOS (16,62%) en schizofrenie van het paranoïde type (12,64%). In beide types instellingen zijn deze 3 meest voorkomende ziektebeelden als hoofddiagnose verantwoordelijk voor ruim de helft van de verblijven. De verschillen tussen PZ en PAAZ in de top 10 meest voorkomende ziektebeelden kan men deels verklaren doordat verblijven in PAAZ vaak eerder van kortere duur zijn dan deze in PZ. Het kan verder voorkomen dat een patiënt die eerst in een PAAZ werd opgenomen later voor een voortgezette behandeling wordt doorverwezen naar een PZ.

Er is een duidelijk verschil tussen de ziektebeelden die voorkomen bij kinderen en jongeren (0-17 jaar) ten opzichte van volwassenen en ouderen. Voor kinderen en jongeren zijn de drie meest voorkomende hoofddiagnosen bij opnames in PAAZ aanpassingsstoornissen (22,7%), autisme (14,6%) en aandacht- en gedragsstoornissen (11,15%) en in PZ zijn dit diagnosen in verband met aanpassingsstoornissen (15,74%), depressie (14,48%) en autisme (13,63%). Men dient echter rekening te houden met het feit dat er binnen deze leeftijdsgroep grote verschillen kunnen voorkomen tussen ziektebeelden bij zeer jonge kinderen (infants), kinderen en adolescenten. Bij volwassenen (18-64 jaar) en ouderen (65+) zien we als eerste en tweede meest voorkomende hoofddiagnose een problematiek gerelateerd aan alcoholmisbruik en depressie. Men stelt vast dat problematieken in verband met depressie (34,97% in PAAZ en 23% in PZ) vaker voorkomen bij ouderen dan bij volwassenen (25,81% in PAAZ en 18,43% in PZ).

Wanneer we een vergelijking maken tussen de meest voorkomende ziektebeelden bij mannen en vrouwen stellen we vast dat bij mannen vaker een diagnose gerelateerd aan alcoholmisbruik (24,53% in PAAZ en 20,21% in PZ) wordt gesteld dan bij vrouwen (12,58% in PAAZ en 12,66% in PZ). Daarentegen komen ziektebeelden gerelateerd aan depressie vaker voor bij vrouwen (30,89% in PAAZ en 20,14% in PZ) dan bij mannen (19,61% in PAAZ en 9,24% in PZ).

Tenslotte kan men in het rapport enkele regionale verschillen waarnemen. Hierbij dient men rekening te houden met het feit dat de netwerken omwille van historische redenen sterk kunnen verschillen: enerzijds wat betreft de grootte van het netwerk qua oppervlak en aantal inwoners en anderzijds wat betreft het zorgaanbod. Dit zowel qua grootte van het zorgaanbod als qua aard van de aangeboden zorgen.

_{* Bij de interpretatie van de cijfers dient men rekening te houden met het feit dat in dit rapport enkel de belangrijkste, klinische stoornis die op as 1 werd geregistreerd, in rekening werd genomen. Bij een psychiatrische opname is er echter slechts zelden sprake van 1 diagnose maar stelt men vaak meerdere problematieken vast bij eenzelfde patiënt. Verder dient men er rekening mee te houden dat in dit rapport geen onderscheid werd gemaakt in het voorkomen van de verschillende ziektebeelden in de verschillende psychiatrische diensten. Zo zullen de ziektebeelden in een dienst voor acute psychiatrie (A-dienst) verschillen van de ziektebeelden in een dienst voor chronische aandoeningen (T-dienst).}