Gevolgen voor de gezondheid

Wat zijn de mogelijke gezondheidseffecten van een slechte binnenluchtkwaliteit?

In een van zijn publicaties lijst de Hoge Gezondheidsraad de vaakst gesignaleerde gezondheidsproblemen als gevolg van slechte luchtkwaliteit op. Dit zijn met name:

  • ademhalingssymptomen;
  • vermoeidheid;
  • allergieën;
  • irritatie van de slijmvliezen;
  • irritatie van de ogen;
  • irritatie van de huid;
  • hoofdpijn;
  • duizeligheid.

Internationaal onderzoek bevestigt het verband tussen blootstelling aan slechte luchtkwaliteit en een aantal ziekten, zoals:

  • astma (en symptomen van astma);
  • longkanker;
  • hart- en vaatziekten (HVZ);
  • infecties/symptomen van de bovenste en onderste luchtwegen;
  • acute vergiftigingen.
(IAIAQ, 2011).


Ventilatie

Wat is ventilatie? En waarom is het belangrijk?

Door een ruimte te ventileren wordt de aanwezige lucht continu ververst.

Bij natuurlijke ventilatie worden deuren of ramen opengelaten, zodat de lucht in het gebouw kan circuleren en een deel van de binnenlucht wordt vervangen door buitenlucht.

Mechanische ventilatie vereist de installatie van een ventilatiesysteem dat buitenlucht naar binnen brengt in de ruimte of het gebouw en/of tegelijkertijd binnenlucht naar buiten afvoert. Een dergelijk systeem kan worden geïnstalleerd in een specifieke ruimte (bijvoorbeeld een wc), of in het hele gebouw (systeem met automatische controle). 

Natuurlijke of mechanische ventilatie helpt om de verontreinigende stoffen te verdunnen die in de binnenlucht van gebouwen aanwezig zouden kunnen zijn, of het nu gaat om micro-organismen, bacteriën of chemische verontreinigende stoffen, zoals fijn stof of vluchtige organische stoffen bijvoorbeeld.

Wat is het verschil tussen ventileren en verluchten?

Ventilatie is het proces waarbij "schone" lucht (meestal buitenlucht) opzettelijk en continu in een binnenruimte wordt binnengebracht, en verontreinigde lucht wordt afgevoerd. Dit kan worden bereikt door natuurlijke of mechanische middelen.

Verluchting is het natuurlijk proces waarbij binnenlucht wordt vervangen door buitenlucht wanneer deuren of ramen gedurende korte tijd openstaan.

Hoe kan ventileren de verspreiding van virussen tegenhouden?

Wanneer we ademen, spreken, hoesten of niezen, komen er via de lucht die we uitademen een aantal kleine waterdruppels vrij. Als we besmet zijn met virussen of microben, zitten de virussen en microben ook in deze druppels.

De grotere druppels vallen zeer snel op oppervlakken en op de grond, maar kunnen mensen in de omgeving infecteren. Daarom is het belangrijk om een zekere fysieke afstand tot elkaar te houden, een mondmasker te dragen en de beschermingsmaatregelen te volgen.

Fijnere druppels of microdruppels blijven daarentegen enkele uren in de lucht zweven. Dat zijn de zogenaamde "aerosolen".
In een ruimte verspreiden die aerosolen zich geleidelijk door de ruimte. De verspreiding ervan is vergelijkbaar met die van parfum of sigarettenrook.

Hoe hoger de concentratie aerosolen in een ruimte, hoe groter het risico op besmetting.

Dankzij ventilatie mengt de buitenlucht zich met de binnenlucht die aerosolen bevat, waardoor de concentratie aerosolen in de lucht in de ruimte afneemt, en dus ook het risico op besmetting door biologische verontreinigingen (zoals virussen) die deze aerosolen kunnen bevatten. Hierdoor vermindert het risico op ernstige aandoeningen van de luchtwegen.

Zijn er drempelwaarden waarboven de lucht gezuiverd is?

Er bestaat geen drempelwaarde voor het ventilatiedebiet of de luchtverversingsgraad waarboven elk risico op besmetting door virussen of andere verontreinigende stoffen kan worden uitgesloten. Evenzo is het raadzaam de CO2-concentratie zo laag mogelijk te houden, hoewel niet kan worden gegarandeerd dat het risico op besmetting onder een bepaalde grenswaarde kan worden uitgesloten.

Hoe meer ventilatie er voorzien wordt, hoe kleiner het risico wordt.

Daarom moet men ernaar streven om binnen een CO2-concentratie te hebben die vergelijkbaar is met die van de buitenlucht (ongeveer 400 ppm).

Als de CO2-concentratie lager is dan 900 ppm (of 500 ppm boven de buitenconcentratie), beschouwen we de ruimte als goed geventileerd.

In de praktijk zal bij een ventilatie- of zuiveringsdebiet van 40 m³/uur per persoon en bij volwassenen die een rustige activiteit uitoefenen, de 900 ppm CO2 (of 500 ppm boven de buitenconcentratie) vrijwel nooit overschreden worden.

Dit ventilatie- of luchtzuiveringsdebiet komt overeen met de aanbevelingen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en is ook opgenomen in de Codex over het welzijn op het werk.

Dit minimale ventilatiedebiet moet hoger zijn bij intensieve activiteiten, aangezien er dan meer CO2 en aerosolen geproduceerd (en dus ook ingeademd) worden. Het moet ook hoger zijn als het aantal aanwezigen toeneemt, of als de aard van de activiteiten zelf een bron van verontreiniging vormt (bijvoorbeeld door de productie van fijn stof.

Is het in deze tijden van hoge energieprijzen wel een goed idee om te ventileren?

Het energieverbruik is inderdaad een belangrijk aandachtspunt.  De CO2-concentratie in de binnenlucht onder bijvoorbeeld een drempel van 1.200 ppm houden, en een ventilatiedebiet van minimum 25 m³/u aanhouden leidt niet tot een grote toename van het verbruik OP VOORWAARDE DAT het ventilatiedebiet wordt aangepast aan het aantal personen in de ruimte en/of in functie van de gemeten CO2-concentratie.

Een systeem met warmterecuperatie en vraaggestuurde regeling is het meest interessant om het energieverbruik te beperken. De vraaggestuurde regeling zorgt ervoor dat het ventilatiedebiet automatisch verhoogt of verlaagt, aangepast aan het aantal mensen in de te ventileren ruimte, en dus aan de door de CO2-meter gemeten CO2-concentratie.

Warmterecuperatie bestaat dan weer uit het gebruik van een in het ventilatiesysteem geïntegreerde warmtewisselaar die een efficiëntie van 80 % of meer kan bereiken.

Deze concepten werden nader toegelicht tijdens de kick-off van het Platform binnenluchtkwaliteit van 12 oktober 2022.

Zijn er kwaliteitscriteria voor ventilatiesystemen?

Er zijn geen specifieke technische of kwaliteitseisen voor ventilatiesystemen. Het is aanbevolen om het systeem bij levering te testen om er zeker van te zijn dat het beoogde debiet wordt gehaald.

In het kader van de COVID-19-pandemie zijn er criteria vastgesteld voor luchtzuiveringssystemen die op de markt komen, maar niet voor mechanische ventilatieapparatuur.

Het is wel belangrijk om te letten op het geluidsniveau van de apparatuur, om te voorkomen dat men de mechanische ventilatie (of de luchtzuivering) zou afzetten omdat ze te veel lawaaihinder geeft. Als de installatie toch zou worden stilgelegd, is het belangrijk om erop toe te zien dat de CO2-concentratie zo laag mogelijk blijft, liefst onder de aanbevolen grenzen (indien mogelijk onder 900 ppm en niet boven 1.200 ppm). Indien de CO2-concentratie deze drempelwaarden overschrijdt, is het ten zeerste aangeraden het beschikbare ventilatiesysteem opnieuw te activeren om het risico op besmetting te beperken.
 


CO2-meters

Wat is een CO2-meter? Is dat hetzelfde als een CO2-teller, een binnenluchtkwaliteitsmeter of  een CO2-sensor?

Een CO2-meter is een apparaat dat de CO2-concentratie in een bepaalde ruimte meet.
 
Al deze benamingen verwijzen naar hetzelfde type instrument, met dit onderscheid dat een binnenluchtkwaliteitsmeter niet alleen de CO2-concentratie meet, maar ook andere luchtkwaliteitscriteria, zoals bijvoorbeeld de concentratie fijn stof in de lucht.

Waarom is het nuttig om CO2 in binnenruimtes te meten?

De concentratie virusdeeltjes in de lucht meten is complex. Het is veel makkelijker om de CO2 die we uitademen te detecteren en te meten. De CO2-concentratie in de binnenlucht hangt af van het aantal mensen in de ruimte en de fysieke activiteit die er plaatsvindt, en van het ventilatiedebiet.

De CO2-concentratie in de lucht is een goede indicator van de kwaliteit van de omgevingslucht in een gesloten ruimte: een hoge CO2-concentratie wijst op onvoldoende ventilatie. Aangezien de door de aanwezigen uitgeademde lucht aerosolen (microdruppels die door de ademhaling worden geproduceerd) bevat die besmet kunnen zijn met micro-organismen, bacteriën of virussen, is een hoge CO2-concentratie in een ruimte dus een indicator dat de luchtkwaliteit a priori niet goed is.

Om een goede luchtkwaliteit te garanderen en het risico op besmetting door aerosolen te verminderen, moet worden verlucht en geventileerd om de lucht in afgesloten ruimten te verversen.

Een hoge CO2-concentratie in een afgesloten ruimte betekent niet noodzakelijk dat de lucht vol virussen zit. Door het CO2-niveau te meten wordt het mogelijk de overschrijding van de drempelwaarde te detecteren waarboven het is aangeraden de lucht in de ruimte te verversen, of een luchtzuiveringstoestel te gebruiken. Idealiter zou het CO2-gehalte in de lucht niet hoger dan 900 ppm (of maximaal 1.200 ppm) mogen zijn. Wetenschappelijke studies hebben aangetoond dat CO2  boven een concentratie van 1.000 ppm effect heeft op de menselijke prestaties (vooral intellectuele prestaties) en dat het beter is onder die drempel te blijven.

De natuurlijke CO2-concentratie in de buitenlucht bedraagt gemiddeld 400 ppm. Idealiter wordt die drempelwaarde benaderd in een afgesloten ruimte.

CO2-meters meten het CO2-gehalte in een ruimte. Ze hebben geen ventilerende of verluchtende functie.

Aan welke wettelijke vereisten moet een CO2-meter voldoen?

Vanaf 22 maart 2024 gelden er voorwaarden voor het op de markt brengen van CO2-meters in het kader van de wet op productnormen. Deze nieuwe voorwaarden zullen de markt sturen in de richting van betrouwbaardere CO2-meters en zorgen voor een betere opvolging van de binnenluchtkwaliteit. Ze zijn vastgelegd in het Koninklijk Besluit van 7 februari 2024.
Voordat een CO2-meter op de markt wordt gebracht, moet de fabrikant of de persoon die verantwoordelijk is voor het op de markt brengen van de CO2-meter deze criteria laten testen en meten door een erkend laboratorium.
 

Hebben alle CO2-meters hiermee te maken?

Nee, alleen draagbare en vervoerbare CO2-meters. Met andere woorden, apparaten die u gemakkelijk van de ene naar de andere plaats kan dragen (of ze daar nu speciaal voor zijn bedoeld of niet) en die ook kunnen worden gebruikt terwijl ze worden gedragen.

Heeft dit koninklijk besluit terugwerkende kracht?

Nee, alle apparaten die vóór 22 maart 2024 op de markt zijn gebracht hoeven niet aan deze voorwaarden te voldoen.

Hoe kies ik een CO2-meter? Waar moet ik op letten?

 

Kies en gebruik uw toestel correct dankzij de praktische gids voor de keuze, installatie, het gebruik en onderhoud van luchtkwaliteitsmeters.

Om een CO2 -meter te kiezen die zowel geschikt als gebruiksvriendelijk is, raden we u aan rekening te houden met een aantal criteria:

  • Het type apparaat: Kies een sensor die daadwerkelijk CO2 meet.
  • De mogelijkheid van kalibratie, d.w.z. de mogelijkheid om de sensor aan te passen om meetfouten die na verloop van tijd optreden te compenseren: kies een sensor met automatische kalibratie of met handmatige kalibratie op basis van meting van de buitenlucht. Vermijd apparaten die gekalibreerd moeten worden door een laboratorium.
  • Meetbereik: Kies een meetbereik van minstens 2000 ppm en indien mogelijk tot 5000 ppm.
  • Meetfout: Zoals elk meetapparaat heeft een sensor een meetfout. Dit is het verschil tussen het meetresultaat en de werkelijke waarde. Een maximale fout van minder dan of gelijk aan 10% van de meting tot 2000 ppm wordt als acceptabel beschouwd.

Voor uitgebreider advies kunt u de federale aanbevelingen, die werden opgesteld in het kader van de Covid-19 pandemie, blijven raadplegen, over:

Waar wordt de CO2-meter best opgesteld?

Idealiter wordt het toestel geïnstalleerd op:

  • een goed zichtbare en centrale plaats;
  • minstens 1,5 m verwijderd van mensen, aangezien de lucht die zij uitademen de metingen kan beïnvloeden.

Het toestel mag niet worden geplaatst:

  • naast een deur, raam of andere opening die vaak of gedurende lange perioden openstaat;
  • in de buurt van de luchtinlaat van het ventilatiesysteem.  

Het is ook aangewezen om eerst de zones van de ruimte te controleren waar de luchtkwaliteit a priori het minst goed is, dat wil zeggen in de hoeken van een ruimte, in de buurt van het luchtextractiepunt (indien aanwezig), in de zones waar het grootste aantal mensen aanwezig is, enz.

Hoe weet ik of mijn CO2-meter correct meet?

Doe enkele voorafgaande tests voordat u uw CO2-meter gebruikt.
Plaats het apparaat buiten of bij een open raam. De CO2-concentratie buiten ligt tussen 400 en 500 ppm. Deze concentratie is hoger in steden dan op het platteland.

  • Als uw apparaat een waarde meet ver onder 400 ppm of ver boven 500 ppm, meld dit dan aan de persoon die verantwoordelijk is voor het bewaken van de binnenluchtkwaliteit (management, preventieadviseur) of neem contact op met de leverancier of fabrikant.
  • Als uw apparaat een waarde meet van ongeveer 400 tot 500 ppm, dan werkt uw CO2-meter goed. 

Vergeet niet om uw apparaat regelmatig te kalibreren volgens de instructies van de fabrikant.

 

Luchtzuiveringssystemen

Wat is een luchtzuiveringssysteem?

Een luchtzuiveringssysteem is een systeem dat vervuilende stoffen (micro-organismen, fijn stof, enz.) die in de lucht aanwezig zijn opvangt en/of inactief maakt. Zo voorzien ze lucht die gezuiverd is van vervuilende stoffen (zoals fijn stof).

 Er zijn twee hoofdcategorieën van toestellen, op basis van:  

  • captatie: het afvangen van deeltjes die mogelijk virussen of bacteriën kunnen bevatten (HEPA-filter, elektrostatische neerslag);
  • inactivering: het beschadigen van alle of sommige micro-organismen in een luchtstroom, zodat zij zich niet meer kunnen vermenigvuldigen of verspreiden (bv. UV-C enz.).  

Waarom wordt luchtzuivering aanbevolen?

Het gebruik van luchtzuiveringssystemen, als aanvulling op de ventilatie en het beperken van bronnen van vervuiling, maakt het mogelijk om het besmettingsrisico verder te doen dalen.  

Op sommige plaatsen kan het gemakkelijker zijn om een luchtzuiveringssysteem te installeren, aangezien de installatie van een ventilatiesysteem vaak een ingrijpende renovatie vereist. Luchtzuiveringssystemen beperken de aanwezigheid van bepaalde vervuilende stoffen. Het gebruik van een luchtzuiveringssysteem wordt dan aanbevolen, om de kwaliteit van de binnenlucht al sterk te verbeteren, in afwachting van de eventuele latere installatie van een ventilatiesysteem. Luchtzuivering is dus een optie om te zorgen voor een gezondere binnenlucht door het beperken van de aanwezige vervuilende stoffen.

Als ik een luchtzuiveringssysteem gebruik, moet ik dan ook een ventilatiesysteem installeren?

Ja, dat raden we aan.

Luchtzuivering verwijdert niet alle aanwezige verontreinigende stoffen.
De meest gebruikte luchtzuiveringssystemen, die filters gebruiken om verschillende deeltjes in de lucht fysiek tegen te houden, zijn niet in staat om bepaalde verontreinigende stoffen zoals gassen (CO2, VOCs, geuren,  ..) tegen te houden. Andere technieken kunnen deze gasvormige verontreinigingen uit de lucht verwijderen, maar hun doeltreffendheid en veiligheid zijn soms omstreden.

Bovendien is een luchtzuiveringssysteem nooit helemaal effectief. De meest effectieve systemen bereiken niveaus van ongeveer 99,5-99,95%, maar u moet er ook rekening mee houden dat de lucht in een ruimte nooit volledig gemixt wordt. Er is altijd wat vervuilde lucht die niet behandeld wordt door het luchtzuiveringssysteem.

Aanvulling van de luchtzuiveringsinstallatie met een ventilatiesysteem is daarom essentieel om ervoor te zorgen dat de lucht wordt ververst, dat verontreinigende stoffen op natuurlijke wijze worden verdund en dat de binnenluchtkwaliteit op een energie-efficiënter manier wordt verbeterd dan door alleen zuivering te gebruiken.

Het aanbevolen minimumventilatieniveau is vastgesteld op 25 m³/u per persoon, zowel door de wet van 6 november 2022 ter verbeteren van de binnenluchtkwaliteit in gesloten plaatsen die publiek toegankelijk zijn, als door de CODEX, met als voorwaarde dat de bronnen van de binnenluchtverontreiniging onder controle zijn.

Als het echter (nog) niet mogelijk is om een ventilatiesysteem in een ruimte te installeren, of als de ventilatie onvoldoende is en het niet voor de hand ligt om de bestaande installaties te verbeteren, kan luchtzuivering natuurlijk worden gebruikt om de binnenluchtkwaliteit enigszins te verbeteren. In deze situaties wordt een minimum van 15m3/u gezuiverde lucht per persoon aanbevolen.

Meer informatie over dit onderwerp is te vinden in de praktische gids voor het kiezen van een luchtzuiveringssysteem.

 

Waarom een luchtzuiveringssysteem installeren als het de CO2-concentratie niet doet afnemen?

Het gebruik van dit type toestel maakt het mogelijk de binnenlucht te zuiveren en de kwaliteit ervan te verbeteren. Luchtzuivering zorgt ervoor dat biologische (schimmels, bacteriën en virussen) en eventueel chemische (deeltjes, formaldehyde dat kan vrijkomen uit meubels of vloerbedekkingen, enz.) verontreinigingen in de lucht verminderen. Zie: Binnenluchtvervuiling: we worden er allemaal aan blootgesteld!

Verluchten, ventileren, zuiveren en behandelen van de lucht helpt om de verspreiding van deze verontreinigende stoffen te beperken, zoals uitgelegd in de korte video van de FOD Werkgelegenheid: Ventileer – YouTube.

CO2 is altijd aanwezig in de lucht, maar de concentratie zal stijgen naarmate dat er meer personen (of andere bronnen van CO2) aanwezig zijn. In lage concentraties is CO2 niet schadelijk. Wanneer de concentratie te hoog is (bijvoorbeeld door te veel mensen in een ruimte), kan het tot fysieke klachten leiden (hoofdpijn, duizeligheid, vermoeidheid, enz.). De beste manier om de CO2-concentratie in de lucht te beperken is om binnenruimtes goed te luchten en te ventileren.

Welke luchtzuiveringssystemen zijn toegestaan?

Sinds 18 mei 2024 gelden er criteria voor het op de markt brengen van luchtzuiveringssystemen die aerosolen uit besmette lucht doeltreffend kunnen verwijderen of virussen kunnen inactiveren. Deze criteria zijn vastgelegd in het Koninklijk Besluit van 9 februari 2024.

Deze wetgeving biedt gebruikers een extra garantie voor de kwaliteit van luchtzuiveringssystemen die virussen in aerosolen bestrijden. Dankzij een erkenningslabel dat aan elk erkend luchtzuiveringssysteem wordt toegekend, kunnen gebruikers gemakkelijk apparaten identificeren waarvan de hoge doeltreffendheid tegen virussen in aerosol en de veiligheid erkend zijn door de FOD. Een lijst van alle erkende luchtzuiveringssystemen wordt ook gepubliceerd op de website van de FOD.

Hebben alle luchtzuiveringssystemen die virussen in aerosolen bestrijden hiermee te maken?

Nee, alleen systemen met een efficiëntie die gelijkwaardig is aan die van filters van klasse E12 (99,5%), H13 (99,95%) of hoger.

Hoe weet ik of een luchtzuiveringssysteem erkend is door de FOD?

U kunt weten of een luchtzuiveringssysteem is erkend door de FOD:

  • door te zoeken naar het onderstaande pictogram op de verpakking van het apparaat en/of op de online verkoopwebsite.
    Lees meer over dit pictogram, het label waarop het staat en het principe van het erkenningsproces op de website van de FOD.
  • ​door de lijst met erkende luchtzuiveringssystemen te raadplegen.
    Deze lijst wordt bijgewerkt wanneer nieuwe luchtzuiveringssystemen worden erkend door de FOD.
Hoe kies je een luchtzuiveringssysteem?

De keuze van een luchtzuiveringssysteem hangt in het bijzonder af van de grootte van uw ruimte, het aantal aanwezige personen, de activiteiten die er worden uitgevoerd en de specifieke bronnen van vervuiling die er aanwezig zijn.

  • De praktische gids voor het kiezen van een luchtzuiveringssysteem is het nummer 1 hulpmiddel om u te helpen een systeem uit de lijst te kiezen dat aan uw behoeften voldoet. Aan de hand van een stapsgewijze aanpak kunt u de relevante kenmerken identificeren waarmee u in uw situatie rekening moet houden (CADR, lawaai, specifieke verontreinigende stoffen, enz.)

Meer informatie over het kiezen van een luchtzuiveringssysteem is beschikbaar op de website van de FOD.

Moet ik een luchtzuiveringssysteem kopen dat erkend is door de FOD?

Nee, dit is absoluut geen verplichting. Maar als u specifiek op zoek bent naar een systeem om virale ziekten te bestrijden, raden we u aan om er een te kiezen met een label. Deze praktische gids kan u helpen beslissen welke van de luchtzuiveringssystemen op de lijst geschikt zijn voor u.

Kunnen luchtzuiveringssystemen die gebruikt worden tegen tabaksrook ook worden ingezet om aandoeningen van de luchtwegen te voorkomen?

Als het luchtzuiveringssysteem werkzaam is tegen sigarettenrook, zal het ook een positief effect hebben op de aerosolen. De deeltjes in sigarettenrook hebben dezelfde afmetingen als de deeltjes in aerosolen die respiratoire pathogenen bevatten. Dit zijn deeltjes met een diameter van 2,5 µm of minder, vaak aangeduid met de term PM 2.5 (Particle Matter 2.5 µm).  Daarom mag een luchtzuiveringssysteem die in staat is om een CADR van het type PM 2.5 of een debiet type "second hand smoke" (SHS) te meten, ook worden gebruikt om aandoeningen van de luchtwegen te voorkomen. Lees daarom aandachtig de begeleidende documentatie van het toestel om de prestatieniveaus na te gaan. Het gebruik van deze luchtreinigers wordt aanbevolen op voorwaarde dat de CADR-waarde (Clean Air Delivery Rate) of het debiet voor schone lucht worden gebruikt die in de documentatie worden vermeld. Hou er ook rekening mee dat de CADR enkel gegarandeerd is als het apparaat goed onderhouden is.

 

De wet van 6 november 2022 betreffende de verbetering van de binnenluchtkwaliteit

 Welke plaatsen vallen onder de wet van 6 november 2022?

De wet heeft als doel de binnenluchtkwaliteit in alle gesloten plaatsen die voor het publiek toegankelijk zijn te verbeteren, d.w.z. alle door deuren of muren gesloten lokalen die voorzien van een plafond of een vloer die niet beperkt zijn tot de familiale of louter professionele sfeer.

Met andere woorden, vergaderruimtes thuis en op kantoor die bijvoorbeeld uitsluitend voor werknemers zijn bestemd, vallen niet onder deze wet.
Wachtkamers, receptieruimtes en elk ander type ruimte dat bedoeld is om leden van het publiek te ontvangen, vallen echter wel onder deze wet.

Welke verplichtingen gelden er voor deze plaatsen?

Momenteel is er geen verplichting voor de uitbaters en de eigenaars van de plaatsen.

Sinds 1 oktober 2024 mogen alle uitbaters van gesloten plaatsen die publiek toegankelijk zijn de wet op vrijwillige basis toepassen. Ze moeten dan:

  • ten minste één CO2-meter gebruiken, om de juiste balans tussen het aantal mensen in de plaats en de ventilatie te controleren. Als richtlijn geldt dat een concentratie van 900 ppm duidt op een goede balans. Als de concentratie stijgt, is het raadzaam om de ventilatie/verluchting van de plaats te verhogen of de bezettingsgraad te verlagen; 
  • bronnen van binnenluchtvervuiling identificeren (een risicoanalyse opstellen);
  • als de risicoanalyse aantoont dat dit nodig is, alternatieven implementeren en de risico’s die verband houden met deze bronnen van vervuiling beheren (een actieplan opstellen);
  • op verzoek van het publiek, informatie verstrekken over de CO2-concentratie of luchtdebieten in de plaats.

Lees meer over de uitvoering van deze bepalingen en wanneer de verplichtingen van kracht worden op de pagina Juridisch kader.

Zijn de referentieniveaus voor luchtkwaliteit die in de wet worden genoemd verplicht?

Er is geen verplichting om de twee referentieniveaus die door de wet van 6 november 2022 zijn vastgesteld voor de evaluatie van de binnenluchtkwaliteit te bereiken. Ze kunnen echter wel als doelstellingen door de verantwoordelijken van gebouwen worden gebruikt wanneer ze investeren in ventilatie- en/of luchtzuiveringssystemen.

Deze referentieniveaus worden uitgedrukt in termen van een CO2-concentratiegrenswaarde of een minimaal ventilatie-/luchtzuiveringsdebiet.

Hoe hoger de ventilatiesnelheden, hoe groter de luchtuitwisseling en dus hoe lager de concentraties van virussen en andere verontreinigende stoffen in de ruimte.
Omdat CO2 wordt uitgeademd door de aanwezige mensen, hoopt het zich op in de ruimte deze niet voldoende wordt geventileerd. De meting van de CO2-concentratie in de lucht is daarom een indicator voor de luchtuitwisseling in de ruimte.

Deze referentieniveaus komen overeen met de normen inzake luchtkwaliteit van de Codex over het welzijn op het werk. Sommige locaties die onderworpen zijn aan de Codex moeten bijgevolg deze normen naleven.
 

Eén CO2-meter per ruimte, is dat genoeg?

Het wordt aanbevolen om ten minste één toestel te installeren per ruimte.

Als twee toestellen, opgesteld in een mogelijk door het publiek bezochte ruimte, zeer verschillende concentraties weergeven, kan dit te wijten zijn aan het opstapelen van niet-verse lucht op bepaalde plekken of aan een defect meettoestel.

  • Lees meer over de keuze, installatie, het gebruik en onderhoud van een CO2-meter in deze praktische gids.
Wat is een risicoanalyse en actieplan?

Een risicoanalyse is het proces waarbij risicoaspecten voor de luchtkwaliteit worden geïdentificeerd.

Hierbij worden de factoren onderzocht die de binnenluchtkwaliteit beïnvloeden, zoals ventilatie van de ruimte, verontreiniging door de aanwezige mensen en hun fysieke activiteit, verontreiniging door de aanwezige systemen of materialen, enz.

Een actieplan daarentegen omvat alle acties die op korte, middellange en lange termijn ondernomen moeten worden om de binnenluchtkwaliteit systematisch te verbeteren voor elke activiteit waarbij de risicoanalyse de noodzaak voor corrigerende maatregelen heeft aangetoond.

Het actieplan is daarom een lijst van technische en/of organisatorische maatregelen, elk met een deadline voor voltooiing.

  • Identificeer de bronnen van vervuiling en vermeld de acties die moeten worden ondernomen om deze risico’s te beheren met behulp van de gratis IT-toepassing “Risicoanalyse & Actieplan”;
  • Raadpleeg de praktische gids voor het opstellen van een risicoanalyse en actieplan, die u stap voor stap door het proces leidt. Deze gids biedt ook technische ondersteuning voor het gebruik van de IT-toepassing.
 

Wilt u bijkomende informatie?